THE CONCEPT OF FAMILY IN ZÜLFÜ LİVANELİ'S STORY TITLED SIKINTILI GÜNLER

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 21 - 34, 30.06.2025

Hanife Nalan Genç

Öz

Zülfü Livaneli, whose full name is Ömer Zülfü Livaneli, is a multifaceted writer better known by this name. In addition to being a journalist and political figure, Livaneli has also made a name for himself in music as both an artist and composer, as well as in film as a screenwriter and director. He has achieved numerous successes in the fields of politics and literature, especially in music and cinema, and has received many national and international awards and assumed important duties. As a bestselling and widely read author, Livaneli has made notable achievements in music, cinema, and politics. The author's first literary work is his story collection, Afarat’ta Bir Çocuk, published in 1978. The book, which includes eight short stories, focuses on social, cultural, contemporary, and universal events and issues regarding individual and societal life. In the short story Sıkıntılı Günler, the family theme is discussed in the context of family relationships, emotional bonds, social conditions and the individual's search for identity. Especially the responsibilities of parents, ways of coping with difficulties and the reflection of family relations are made visible through the protagonist Mehmet Özver’s cognitive questioning about himself, his wife and his children. Family solidarity, conflict, protection, and identity projections are portrayed in both the general societal and psychological dimensions of the family structure. As the title of the story implies, it refers to the troubles, difficulties and pains experienced both socially and individually. The story prioritizes engaging with the reader’s inner world, questioning the helplessness, loneliness, despair, and the struggle against them during such difficult times. While the protagonist tries to cope with his inner struggles, he is also under the pressure of societal expectations. As he attempts to overcome the difficulties of his life, he comes to realize how these challenges have transformed him and his life. All these enquiries are lost in the longing for the past. The story examines the existential struggle of an individual trying to balance the societal difficulties they face with their internal conflicts, focusing on the concept of family and the survival struggle.

Anahtar Kelimeler

Zülfü Livaneli , Sıkıntılı Günler , family , society , individual

Zülfü Livaneli’nin Sıkıntılı Günler İsimli Öyküsünde Aile Kavramı

Öz

Tam adı Ömer Zülfü Livaneli olan Zülfü Livaneli daha çok bu ismiyle tanınan çok yönlü bir yazardır. Livaneli, gazeteci ve politik bir figür olmasının yanı sıra senaryo yazarlığı ve yönetmenliği gibi müzik alanında da sanatçı ve besteci kimliğiyle adından söz ettirmiş bir isimdir. Başta müzik ve sinema olmak üzere siyaset ve yazın alanında sayısız başarıya imza atmış, ulusal ve uluslararası düzeyde pek çok ödüle layık bulunmuş ve önemli görevler üstlenmiştir. Romanları çok satan ve çok okunan bir yazar olan Livaneli, müzik, sinema ve siyaset gibi farklı alanlarda başarılara imza atmıştır. Yazarın ilk yazınsal yapıtı 1978’de yayımlanan öykü kitabı Afarat’ta Bir Çocuk’tur. Toplamda sekiz öyküden oluşan kitap, birey ve toplum yaşamına dair sosyal, kültürel, güncel ve evrensel olay ve durumları konu alır. Kitapta yer alan Sıkıntılı Günler isimli öyküde aile izleği, aile içi ilişkiler, duygusal bağlar, toplumsal koşullar ve bireyin kimlik arayışı bağlamında ele alınır. Aile içinde özellikle ebeveynlerin sorumlulukları, zorluklarla başa çıkma yolları, aile ilişkileri ve bunların yansıması başkişi Mehmet Özver’in bilişsel düzlemde kendisi, eşi ve çocuklarıyla ilgili yaptığı sorgulamayla görünür kılınır. Aile içi dayanışma, çatışma, koruma ve kimlik betileri aile yapısının genel anlamda toplumsal, özel anlamda da psikolojik boyutlarıyla yansıtılır. Öykü, adının imlediği gibi gerek toplumsal gerekse bireysel anlamda yaşanan sıkıntılara, zorluklara, acılara göndermede bulunur. Okurun iç dünyasına seslenmenin öncelendiği öyküde bireyin böylesine sıkıntılı günlerdeki çaresizliği, yalnızlığı, umutsuzluğu ve bunlara karşı verdiği mücadele sorgulanır. Öyküde başkişi bir yandan iç dünyasındaki sorunlarla baş etmeye çalışırken diğer yandan toplumsal baskıların kıskacı altındadır. Başkişi çaresizlik, umutsuzluk, yalnızlık ve sıkıntılar içinde yaşadığı zorlukların üstesinden gelmeye, bir çıkış yolu bulmaya çalışırken gerçekte yaşadığı sıkıntıların onu ve yaşamını nasıl değiştirdiğinin, başkalaştırdığının ayırdına varır. Bütün bu sorgulamalar geçmişe dair özlemler içinde kaybolur. Öyküde içsel çatışmaları ve çalkantılarıyla yaşadığı toplumsal zorluklar arasında bir denge kurmaya çalışan bireyin hayatta kalma mücadelesi varoluşsal bir sorgulamayla aile kavramı odağında irdelenir.

Anahtar Kelimeler

Zülfü Livaneli , Sıkıntılı Günler , aile , toplum , birey

Kaynakça

• Akaltun, A. (2015). Fotoğraf Karesi Erkekler. (Haz., Ayşe Akaltun) İstanbul: Notabene Yayınları.
• Akın, M. H. (2019). Sosyal Etkileşim ve Sosyal Benlik Kaynağı Olarak Aile. Medeniyet ve Toplum Dergisi, 3 (1), 1-14.
• Albiz Telci, Ü. (2012). Zülfü Livaneli’nin Mutluluk Adlı Romanındaki Kültürel Ögelerin Kaynak Metin, Erek Metin ve Sinema Bağlamında İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çeviribilim Ana Bilim Dalı, Sakarya.
• Arı, Y. (2023). Aile Kurumunun İşlevleri Nelerdir ve Neden Önemlidir? Sosyolojik Bir Araştırma, In İlahiyat Alanında Uluslararası Araştırma ve Değerlendirmeler. Ankara: Serüven Yayınevi, 127-139.
• Avcı, Ö. H., Koç, M., & Bayar, Ö. (2016). Zülfü Livaneli’nin Mutluluk Romanı Karakterlerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi. İnsan ve İnsan, 3(8), 5-31.
• Aytaç, A. (2013). Zülfü Livaneli’nin Romanlarında Yapı ve İzlek. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Elazığ.
• Çavuş, B. (2024). Ekoeleştiri Kuramı Çerçevesinde Zülfü Livaneli’nin Balıkçı ve Oğlu Adlı Romanı. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 533-547.
• Çetin, N. (2009). Roman Çözümleme Yöntemi. İstanbul: Öncü Kitap.
• Demez, G. (2005). Kabadayıdan Sanal Delikanlıya Değişen Erkek İmgesi. İstanbul: Babil Yayınları.
• Eliuz, Ü. (2009). Orhan Kemal’in Romanlarında Bakış Açısı ve Anlatıcı. Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, Volume 4, 1134-1165.
• Genç, H. N. (2019). Maupassant’ın Pierre ve Jean İsimli Romanında Aile, Gençlik ve Ahlaki Değerler. Education Sciences, 14 (2), 97-107.
• İlhan, A.,(2018). Zülfü Livaneli’nin Romanlarında Bir Anlatım Unsuru Olarak Zaman Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Nevşehir.
• Kaya, A. ve Bayar R. (2023). Zülfü Livaneli’nin Romanlarında Mitolojik Unsurlar. Kültür Evreni, Sayı: 51. 70-83.
• Livaneli, Z. (2008). Arafat’ta Bir Çocuk. (13.Basım), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Livaneli, Z. (2012). Sevdalım Hayat. İstanbul: Doğan Kitap.
• Narlı, M. (2012). Romanda Zaman ve Mekân Kavramları. Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 90 - 106.
• Nirun, N. (1994). Sistematik Sosyoloji Yönünden Aile ve Kültür. Ankara: AKM Yayınları.
• Satık, G. (2015). Zülfü Livaneli’nin Romanları ve Romancılığı. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Aydın.
• Seferoğlu, E. (2015). Zülfü Livaneli Anlatılarında Bakış Açısı ve Anlatıcı. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 10/8, 1833-1852. Tura, G. ve Gül, B. (2020). Yapısal Aile Sistemleri Yaklaşımı Açısından Türk Sinemasında Aile Filmleri: Münir Özkul ve Adile Naşit Filmleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 213-221.