Sharenting: A Conceptual Analysis

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 17, 379 - 390, 31.12.2022

Tuba Kopuz , Yiğit Emrah Turgut , Alper Aslan

https://doi.org/10.56133/intermedia.1169655

Cited By: 2

Öz

Sharenting, ebeveynin çocuğa ait içerikleri dijital ortamlarda paylaşmasıdır. Kavram oluşumu itibariyle İngilizcede paylaşma anlamına gelen “sharing” ve ebeveynlik anlamına gelen “parenting” sözcüklerinin birleşimiyle oluşturulmuştur. Kavramın Türkçe karşılığı bulunmamaktadır. “Sharenting” kavramına ilişkin çalışmalar 2012 yılında başlamakla birlikte ilk akademik çalışma 2015 yılında yapılmıştır. Türkiye’de kavrama ilişkin yapılan ilk çalışma 2016 yılında gerçekleştirilmiştir. Sharenting; yeni, güncel ve popüler bir kavramdır. Ebeveynler farklı gerekçelerle sharenting davranışında bulunmaktadır. Sharenting, ebeveynlere çeşitli imkânlar sunan bir davranış olmakla birlikte etik ve ahlaki açıdan doğru şekilde yapılandırılmadığında çocuk açısından ciddi riskler ve sorunlar taşımaktadır. Çocuğun dijital ortamlarda korunmasında ulusal ve uluslararası mevzuatlar ve yasal düzenlemeler ebeveynleri sorumlu tutmaktadır. Bu çalışmanın amacı ilgili alanyazın çerçevesinde sharenting kavramının tanımlamak ve kavramın gelişim sürecini açıklamak, ebeveynlerin sharenting davranışını gerçekleştirme nedenlerini ifade etmek, sharenting davranışının yarattığı sorunları ele almak ve ulusal ve uluslararası yasal mevzuatlar çerçevesinde sharenting davranışını irdelemektir.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Conceptual Analysis, Sharenting, Children, Parents

Sharenting: Kavramsal Bir Çözümleme

Öz

Sharenting, ebeveynin çocuğa ait içerikleri dijital ortamlarda paylaşmasıdır. Kavram oluşumu itibariyle İngilizcede paylaşma anlamına gelen “sharing” ve ebeveynlik anlamına gelen “parenting” sözcüklerinin birleşimiyle oluşturulmuştur. Kavramın Türkçe karşılığı bulunmamaktadır. “Sharenting” kavramına ilişkin çalışmalar 2012 yılında başlamakla birlikte ilk akademik çalışma 2015 yılında yapılmıştır. Türkiye’de kavrama ilişkin yapılan ilk çalışma 2016 yılında gerçekleştirilmiştir. Sharenting; yeni, güncel ve popüler bir kavramdır. Ebeveynler farklı gerekçelerle sharenting davranışında bulunmaktadır. Sharenting, ebeveynlere çeşitli imkânlar sunan bir davranış olmakla birlikte etik ve ahlaki açıdan doğru şekilde yapılandırılmadığında çocuk açısından ciddi riskler ve sorunlar taşımaktadır. Çocuğun dijital ortamlarda korunmasında ulusal ve uluslararası mevzuatlar ve yasal düzenlemeler ebeveynleri sorumlu tutmaktadır. Bu çalışmanın amacı ilgili alanyazın çerçevesinde sharenting kavramının tanımlamak ve kavramın gelişim sürecini açıklamak, ebeveynlerin sharenting davranışını gerçekleştirme nedenlerini ifade etmek, sharenting davranışının yarattığı sorunları ele almak ve ulusal ve uluslararası yasal mevzuatlar çerçevesinde sharenting davranışını irdelemektir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Kavramsal Çözümleme, Sharenting, Çocuk, Ebeveyn

Kaynakça

• Archer, C., & Kao, K. T. (2018). Mother, baby and Facebook makes three: Does social media provide social support for new mothers? Media International Australia, 168(1), 122-139. doi: 10.1177/1329878X18783016
• Atalay, G. E. (2019). Sosyal medya ve çocuk: “Babishko Family Fun TV” isimli Youtube kanalının eleştirel bir analizi. Erciyes İletişim Dergisi, (1), 179-202. doi: 10.17680/erciyesiletisim.484856
• Barrot, J. S. (2021). Social media as a language learning environment: a systematic review of the literature (2008-2019). Computer Assisted Language Learning, 1-29. doi: 10.1080/09588221.2021.1883673
• BBC. (2018). Oğlunun fotoğraflarını izinsiz sosyal medyada paylaşan anne suçlu bulundu. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-42604622 adresinden 04.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Blum-Ross, A., & Livingstone, S. (2017). “Sharenting,” parent blogging, and the boundaries of the digital self. Popular Communication, 15(2), 110-125. doi:10.1080/15405702.2016.1223300
• Brosch, A. (2016). When the child is born into the internet: Sharenting as a growing trend among parents on Facebook. The New Educational Review, 43(1), 225-236. doi:10.15804/tner.2016.43.1.19
• Brosch A. (2017). Sharenting – nowy wymiar rodzicielstwa? Świat Małego Dziecka, 17(42). 379-387.
• Brosch, A. (2018). Sharenting–why do parents violate their children’s privacy? The New Educational Review, 54(4), 75-85. doi:10.15804/tner.2018.54.4.06
• Chrostowska, B. (2018). Sharenting–skala i wielowymiarowość zjawiska (nierozważnego) ujawniania przez rodziców informacji o dzieciach w mediach społecznościowych. Problemy Wczesnej Edukacji, 4(43), 58-68. doi:10.26881/pwe.2018.43.05
• Cino, D., Demozzi, S., & Subrahmanyam, K. (2020). “Why post more pictures if no one is looking at them?” Parents’ perception of the Facebook like in sharenting. The Communication Review, 1-23. doi:10.1080/10714421.2020.1797434
• COPPA. (1998). https://www.ftc.gov/enforcement/rules/rulemakingregulatory-reform-proceedings/childrens-online-privacyprotection-rule adresinden 08.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Çelik, M. (2019). Sosyal medyada anneliğin yeniden üretilmesi: Instagram örneği (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Çimke, S., Gürkan, D. Y., & Polat, S. (2018). Sosyal medyada çocuk hakkı ihlali: Sharenting. Güncel Pediatri, 16(2), 261-267. Çocuk Hakları Sözleşmesi. (1989). https://www.unicef.org/turkey/%C3%A7ocukhaklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme adresinden 08.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Damkjaer, M. S. (2018). Sharenting = Good parenting? Four parental approaches to sharenting on Facebook. In G. Mascheroni, C. Ponte & A. Jorge (Eds.) Digital Parenting. The Challenges for Families in the Digital Age. 209- 218. Göteborg: Nordicom.
• Dursun, C. (2019). Ebeveynlerin çocuklarını sosyal medyada teşhiri: Çocuk hakları bağlamında bir değerlendirme. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 4(8), 195-208.
• Erişir, R. M., & Erişir, D. (2018). Yeni medya ve çocuk Instagram özelinde sharenting (paylaşanababalık) örneği. Yeni Medya, (4-5), 50-64.
• Fox, A. K., & Hoy, M. G. (2019). Smart devices, smart decisions? Implications of parents’ sharenting for children’s online privacy: An investigation of mothers. Journal of Public Policy & Marketing, 38(4), 414-432. doi:10.1177/0743915619858290
• Hachisuka, R. (2018). Sosyal medyada anneliğin yansıyan hâlleri (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişilmiştir.
• Holiday, S., Norman, M. S., & Densley, R. L. (2020). Sharenting and the extended self: Self-representation in parents’ Instagram presentations of their children. Popular Communication, 18(2), 1-15. doi: 10.1080/15405702.2020.1744610
• Jacobson, J., Gruzd, A., & Hernández-García, Á. (2020). Social media marketing: Who is watching the watchers?. Journal of Retailing and Consumer Services, 53, 101774. doi: 10.1016/j.jretconser.2019.03.001
• Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 59-68. doi: doi:10.1016/j.bushor.2009.09.003
• Kaya, G. & Kaya, U. (2017). Bir ebeveyn pratiği olarak “sharenting”. Current Debates in Education, 19(26), 443-454.
• Kinghorn, B.E. (2018). Why Shaming Your Children on Social Media May Make Things Worse. https://theconversation.com/why-shamingyour-children-on-social-media-may-makethings-worse-108471 adresinden 21.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. (2016). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6698&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden 08.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kopecky, K. (2019). Jste rodiče? A jste aktivní v prostředí internetu? EBezpečí: Možná i vy provozujete sharenting. https://www.ebezpeci.cz/index.php/rodicum-ucitelum-zakum/1405-jsterodice-a-jste-aktivni-v-prostredi-internetu-moznai-vyprovozujete-sharenting adresinden 19.08.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Kopecky, K., Szotkowski, R., Aznar-Díaz, I., & Romero-Rodríguez, J. M. (2020). The phenomenon of sharenting and its risks in the online environment. Experiences from Czech Republic and Spain. Children and Youth Services Review,110,104812. doi:10.1016/j.childyouth.2020.104812
• Latipah, E., Kistoro, H. C. A., Hasanah, F. F., & Putranta, H. (2020). Elaborating motive and psychological impact of sharenting in millennial parents. Universal Journal of Educational Research, 8(10), 4807-4817. doi:10.13189/ujer.2020.081052
• Lazard, L., Capdevila, R., Dann, C., Locke, A., & Roper, S. (2019). Sharenting: Pride, affect and the day‐to‐day politics of digital mothering. Social and Personality Psychology Compass, 13(4), 1-10. doi:10.1111/spc3.12443
• Levy, E. (2017). Parenting in the Digital Age: How are We Doing. Report, London: Parent Zone: Making the Internet work for Families.
• Maraşlı, M., Sühendan, E., Yılmaztürk, N. H., & Çok, F. (2016). Parents’ shares on social networking sites about their children: sharenting. The Anthropologist, 24(2), 399-406. doi:10.1080/09720073.2016.11892031
• McDaniel, B. T., Coyne, S. M., & Holmes, E. K. (2012). New mothers and media use: Associations between blogging, social networking, and maternal well-being. Maternal and Child Health Journal, 16(7), 1509-1517. doi:10.1007/s10995-011-0918-2
• Moser, C., Chen, T., & Schoenebeck, S. Y. (2017, May). Parents’ and children’s preferences about parents sharing about children on social media. Proceedings of the 2017 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems. Denver, USA. 5221-5225.
• NTV. (2017). Mahkeme çocuklarını reklam malzemesi yapan blogger annenin iki çocuğunu babaya verdi. https://www.ntv.com.tr/turkiye/mahkemecocuklarini-reklam-malzemesi-yapan-blogger-annenin-ikicocugunubabaya-verdi,qS8Pj79Zc0SNNhjagnJu8A adresinden 04.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Oswald, M., James, H., & Nottingham, E. (2016). The not-so-secret life of five-year-olds: Legal and ethical issues relating to disclosure of information and the depiction of children on broadcast and social media. Journal Of Media Law, 8(2), 198-228. doi: 10.1080/17577632.2016.1239942
• Otero, P. (2017). Sharenting... should children’s lives be disclosed on social media. Arch Argent Pediatr, 115(5), 412-413.
• Ouvrein, G., & Verswijvel, K. (2019). Sharenting: Parental adoration or public humiliation? A focus group study on adolescents' experiences with sharenting against the background of their own impression management. Children and Youth Services Review, 99, 319-327. doi:10.1016/j.childyouth.2019.02.011
• Özaslan, H., Gültekin Akduman, G., & Aydoğan, Y. (2018, Ekim). Ailelerin, sosyal medyada çocuğun haklarına ve mahremiyetine ilişkin görüşleri. Uluslararası IV. Çocuk Gelişimi Kongresi, Ankara/Türkiye.
• Parsa, A. F., & Akmeşe, Z. (2019). Sosyal medya ve çocuk istismarı: İnstagram anneleri örneği. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 5(1), 163-191.
• Resmî Gazete. (2020). İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/07/20200731-1.htm adresinden 21.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Serin, H. (2019). Sosyal medyada çocuk hakları ihlalleri: Ebeveynler ve öğretmenler farkında mı? Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1005-1031. doi:10.17494/ogusbd.555107
• Steinberg, S. B. (2017). Sharenting: Children’s privacy in the age of social media. Emory Law Journal 66(4), 839-884.
• Turgut, Y. E., Kopuz, T., Aslan, A., & Eryılmaz Toksoy, S. (2021). Factors affecting parents' share on social media about their children. Cukurova University Faculty of Education Journal, 50(1), 276-292. doi: 10.14812/cufej.809663
• Türk Borçlar Kanunu. (2011). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6098.pdf adresinden 08.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Türk Ceza Kanunu. (2004). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf adresinden 08.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Türk Medeni Kanunu. (2001). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4721&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden 08.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• USATODAY. (2016). 18-year-old sues parents for posting baby pictures on Facebook.
• https://www.usatoday.com/story/news/nationnow/2016/09/16/18-year-old-sues-parents-posting-baby-picturesfacebook/90479402/ adresinden 17.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Wagner, A., & Gasche, L.A. (2018). Sharenting: Making decisions about other’s privacy on social networking sites. http://mkwi2018.leuphana.de/wpcontent/uploads/MKWI_81.pdf adresinden 26.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
• WAS. (2021). Digital in 2021. https://wearesocial.com/digital-2020 adresinden 09.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• WAS. (2022). Digital 2022: Another year of bumper growth. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of-bumper-growth-2/ adresinden 21.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Wiśniewska-Nogaj, L. (2019). Udostępnianie online zdjęć dzieci a problem pornografii dziecięcej w opinii matek. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 18(4), 65-83.
• Wojcicki, S. (2019). An update on kids and data protection on YouTube. https://blog.youtube/news-and-events/an-update-onkids?visit_id=637484157668249649-901574435&hl=tr&rd=1 adresinden 08.02.2021 tarihinde erişilmiştir.