Ergenlerde Olumsuz Otomatik Düşüncelerin Sosyal Becerilere Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 45 - 55, 30.06.2017

Muhammed Yıldız

Öz

Bu
araştırmada, ergenlerin sahip olduğu olumsuz otomatik düşüncelerin, sosyal
becerilere etkisi incelenmiştir. Çalışma lisede öğrenim gören 356 öğrenciyle
yapılmıştır. Öğrencilere Otomatik Düşünceler Ölçeği ve Sosyal Beceri Envanteri
uygulanmıştır. İstatistiksel yöntemlerden Pearson Momentler Çarpımı
Korelasyonu, Regresyon Analizi ve MANOVA kullanılmıştır. Araştırmanın
sonuçlarına göre, ergenlerde olumsuz otomatik düşüncelerin sosyal becerilere
etki ettiği ortaya konmuştur. Regresyon analizi sonucu, olumsuz otomatik
düşüncelerin, sosyal becerilerdeki toplam varyansın % 21.3’ünü açıkladığını
ortaya koymuştur. Cinsiyet ve sınıf düzeyleri açısından anlamlı fark
bulunamamıştır. Buna göre ergenlerde sosyal becerileri artırmak için, olumsuz
otomatik düşüncelerin de üzerinde durulması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, Olumsuz Otomatik Düşünceler, Sosyal Beceri

Effect of Negative Automatic Thoughts on Social Skills in Adolescents

Öz

In this research, the negative
automatic thoughts of the adolescents and
their effect on social skills were examined. The study was conducted with 356
high school students. Students have applied the Automatic Thoughts Questionnare
Scale and Social Skill Inventory. Pearson Moments Product Correlation, Regression
Analysis and MANOVA were used for statistical methods. According to the results
of the research, negative automatic thoughts in adolescents were found to have
an effect on social skills. The result of the regression analysis reveals that
negative automatic thoughts explain 21.3% of
the total variance in social skills. There were no significant differences in
terms of gender and grade levels. According to this, in order to increase the
social skills in adolescents, it has been concluded that negative automatic thoughts should also be emphasized.

 

Anahtar Kelimeler

Adolescents, negative automatic thoughts, social skills

Kaynakça

• Beck, J.S. (2001). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve ötesi. N. H. Şahin (Çev.). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Beck, A.T., Newman, C.F. (2005). Cognitive therapy. In B. J. Sadock & V.A. Sadock (Eds.) Comprehensive Textbook Of Psychiatry (Vol. 2, 8th ed.) Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins.
• Combs, M.L., Slaby, D.A. (1977) Social skills training with children. Advances in Clinical Child Psychology. New York: Plenum.
• Erözkan, A. (2009). The predictors of loneliness in adolescents. Elementary Education Online, 8(3), 809-819.
• Eskin, M. (2000). Ergenlikte yalnızlık baş etme yöntemleri ve yalnızlığın intihar davranışı ile ilişkisi. Poster Bildiri, IX. Anadolu Psikiyatri Günleri, Edirne.
• Free, M.L. (1999). Cognitive therapy in groups. Guidelines and Resources for Practice. Chichester: John Wiley and Soons, Ltd.
• Gotlib, I., Coyne, J. (1983). The role of cognition in depression: A critical appraisal .Psychological Bulletin, 94(3).
• Gökçakan, Z., Gökçakan, N. (2005). Depresyonda bilişsel terapi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 91- 101.
• Güçlü, N. (1998). Okul müdürlerinin sosyal beceri düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. VII. Eğitim Bilimleri Kongresi, (9-11 Eylül 1998) Konya, c. II, s. 739-752.
• Hollon, S., Kendal, P. (1980). Cognitive self-statement in depression: Clinical validation of an automatic thoughts questionnaire. Cognitive Therapy and Research. 4, 383-395.
• Karahan, T.F., Sardoğan, M. E., Özkamalı, E., Menteş, Ö. (2016). Lise öğrencilerinde sosyal yetkinlik beklentisi ve otomatik düşüncelerin, yaşanılan sosyal birim ve cinsiyet açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26).
• Sarason, B.R., Sarason, I.G., Hacker, T.A., Basham, R.B. (1985). Concomitants of social support: Social skills, physical attractiveness, and gender. Journal of Personality and Social Psychology, 469-480.
• Savaşır, I., Şahin, N.H. (1997). Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Segrin, C. (2001). Social skills and negative life events: Testing the deficit stress generation hypothesis. Current Psychology, 1(20), 19-35.
• Seven, S., Yoldaş, C. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 18-24.
• Şad, E.D. (2007). Akranları tarafından reddedilen ve kabul edilen ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin özsaygı, sosyal beceri, davranış problemleri ve okul başarılarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şahin, N.H., Şahin, N. (1992). Reliability and validity of the Turkish version of the automatic thoughts questionnaire. Journal of Clinical Psychology, 48, 334-340.
• Şentürk, S.S. (2010). Liseli ergenlerin yalnızlık algısının sosyal beceri, benlik saygısı ve kişilik özellikleri bağlamında değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şirin, H., Izgar, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 12(1).
• Türkçapar, H. (2007). Bilişsel terapi temel ilke ve uygulamalar. HYB yayıncılık, Ankara.
• Young, J.E. (1982). Loneliness, depression and cognitive therapy: Theory and application. In L.A. Peplau & D. Perlman (Eds.), Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy (p.379-406). New York: Wiley.
• Yüksel, G. (1997). Sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yüksel, G. (1998). Sosyal beceri envanterinin Türkçe’ye uyarlanması geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(9), 39-48.
• Yüksel, G. (2004). Sosyal beceri envanteri el kitabı. Ankara: Asıl Yayınevi.