Lisans Düzeyinde Spor Eğitimi Alan ve Almayan Örgün Üniversite Öğrencilerinin Sportmenlik İle Başarı İhtiyacı Güdüsü Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 457 - 472, 31.12.2020

Fırat Çetinöz Ayşenur Tıraş Yunus Emre Üstgörül

Öz

Bu çalışmada, Üniversite öğrencilerinin başarı güdüsü ile sportmenlik davranış düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya seçkisiz örneklem yöntemlerinden kolayda örnekleme yoluyla belirlenen 111 kadın 119 erkek olmak üzere toplamda 230 üniversite öğrencisi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik davranış ölçeği ve Temel İhtiyaçlar Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde demografik değişkenleri tanımlamak için frekans değeri testleri, Mann-Whitney u testi ve Kruskal-Wallis testleri uygulanmıştır. Analizler neticesinde Mann-Whitney testinde SBF’ de okuyan öğrencilerin BİG düzeyleri YDY’ da okuyan öğrencilerinde yüksek olarak tespit edilmiştir. Ayrıca gerçekleştirilen Kruskal-Wallis H testi sonucuna göre öğrencilerin SBF’ de Antrenörlük Bölümünde okuyan öğrencilerin YDY hazırlık okuldaki mühendislik ve iktisat bölümlerindeki öğrencilerinden BİG güdüsünün yüksek olduğu görülmüştür. Öğrencilerin sportmenlik düzeylerini belirlemek için gerçekleştirilen Mann-Whitney testinde SBF öğrencilerinin YDY öğrencilerine göre pozitif davranışlar sergileme düzeyleri yüksek tespit edilmiştir. Aynı sonuç negatif davranışlardan kaçınma alt ölçeğinde de tespit edilmiştir. Sonuç olarak SBF öğrencilerinin almış oldukları spor eğitimlerinin sportmenlik algısına ve BİG olumlu etki ettiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

sporcu, başarı, sportmenlik

Kaynakça

• Atkinson, J.W., McClelland, D.C. (1948).The projektive expression of needs II. The effect of different intensities of the hunger drive on thematic apperception. Journal of Experimental Psychology, 643-58
• Ayan, S. (2006). Şiddet ve Fanatizm. C.B.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2): 191-209
• Bredemeier, B, Weiss, M, Shields D., Cooper, B. (1986). The relationship of sport ınvolvement with children's moral reasoning and aggression tendencies. Journal of Sport Psychology; 8(4): 304–318. DOI:https://doi.org/10.1123/jsp.8.4.304
• Bredemeier, JBL. (1994). Children’s moral reasoning and their assertive, aggressive, and submissive tendencies in sport and daily life. Journal of Sport & Exercise Psychology; 16(1): 1-14. DOI: https://doi.org/10.1123/jsep.16.1.1
• Cassidy, T., Lynn, R. (1989). A multifactorial approach to achievement motivation: The development of a comprehensive measure. Journal of Occupational Psychology, 62(4): 301–312.
• Caz, Ç., İkizler HC. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranış Düzeyleri ve Sosyodemografik Özelliklerle İlişkisi. Spor Eğitim Dergisi, 3(1): 25-35. e-ISSN 2602-4756
• Chantal, Y., Bernache-Assollant, I. (2003). A prospective analysis of self-determined sport motivation and sportspersonship orientations athletic ınsight. The Online Journalof Sport Psychology [serial online] 5(4). URL: http:/www.atlethicinsigth.com/vol51554/sportspersonship.html.
• Çetinöz, F.(2016). Spor yöneticilerinin başarı ihtiyaçları güdüsü ve gelişimlerine yönelik verilen zorlu görevlerin yönetsel yetkinliklerine etkileri. T.C. Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Doktora Tezi, (Danışman: Prof.Dr. Mustafa TEPECİ).
• Duman, N. (2018). Sporcularda Başarı Motivasyonu ve Özerk Benlik Yönetimi İlişkisinde Antrenörün Sporculara Yönelik Öğretimsel Liderlik Davranışlarının Rolü. T.C. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. (Danışman: Doç. Dr. Yusuf CAN)
• Gerek, Z., Ünveren, A., Seyhan, S. (2015). Türkiye’de Futbolla İlgili Yazılı Medyada Kullanılan Argo, Küfür ve Savaş Metaforlarının İncelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(44): 1-8.
• Güllü, S. (2018). Sporcuların antrenör-sporcu ilişkisi ile sportmenlik yönelimleri üzerine bir araştırma. Spormetre Dergisi 16(4), 190-204 Doi:10.1501/Spom_000000403
• Gümüş, H., Saraçlı, S., Ömür, F.K., Doğanay, G., Kurtipek, S.(2016). Ortaöğretim öğrencilerinde fairplay kavramı. International Journal of Science Culture andSport. 4 (Special Issue 2):430-438.
• Gürpınar, B.(2009). Basketbol ve futbol hakemlerinin karşılaştıkları sportmenlik dışı davranışlar ve bu davranışların çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Hansemark, OC. (1988). The effects of an enterepreneurship programme on need for achievement and lacus of control of reinforcement. Inte Jnl of Entrepreneurial Behavior & Research 4(1): 28-40
• Karanfil, AY, Atay E, Melek C. (2017). Spora katılımın beden eğitimi ve sportmenlik Davranışı üzerine etkisi araştırılması. Manisa Celal Bayar Üniversite, Beden Eğitimi Spor Bilimleri Dergisi 12 (2): 1-11. Online Yayın Tarihi: 25.12.2017
• Kayışoğlu, B.N.,Altınkök, M., Temel C., Yüksel, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarının incelenmesi: Karabük ili örneği. International Journal of Science Culture and Sport,1,1044-1055.
• Koç, E., Seçer E. (2018). Spor Bilimleri Alanında Eğitim Gören Üniversite Öğrencilerinin Sportmenlik Davranışları ile Saygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversite, Beden Eğitimi Spor Bilimleri Dergisi 13 (2): 247-259. Online Yayın Tarihi: 31.12.208
• Koç, Y. (2013). Beden eğitimi dersi sportmenlik davranışı ölçeği (BEDSDÖ). Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 15 (1):96-114.
• Özgün, A, Yaşartürk F, Ayhan B. ve Bozkuş F. (2017). Hentbolcuların spora özgü başarı motivasyonu ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Cultural and Social Studies, 3(SI):83-94
• Özsarı, A, Demirel H, Altın M, Yalçın YG ve Demir H.(2018). Kadın basketbolcuların sportmenlik yönelimleri. Türk Spor Bilimleri Dergisi 1(2): 66-71. ISSN: 2636-848X
• Pepe, K, Kara A, Özkurt R, Dalaman O. (2019). Aktif spor yapan amatör sporcuların spor ortamında (sportmen) davranışlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2): 497-506
• Saban, N. (2006). Bir Analiz: Türk hukukun da hile kavramının unsurları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (31): 59-62.
• Sagıe, A., Elızur D. (1999). Achievent motive and entrepreneurial orientation: a structural analysis. Journal of Organization Behavior. 20 :375-387.
• Sivri, C. (2010). Yöneticilerin başarma ihtiyacı, örgütsel vatandaşlık davranışı ve bütçesel katılımın örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri. T.C. Gebze İleri teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Doç. Dr. Gökhan ÖZER)
• Stewart, JR, (1995). Small Business owner-managers and corporate manager: a comparative study of achievement motivation, risk taking propensity and preference for ınnovation. University of North Texas, Doctor of Philosophy, Denton-Texas.
• Stornes, T.(2001). Sportspersonship in elite sports, on the effects of personal and environmental l on the display of sportspersonship among elite male handball players. European Physical Education Review, 7 (3): 283–304.
• Stornes, T., Bru, E. (2002). Sportspersonship and perceptions of leadership: an ınvestigation of adolescent handball players’ perceptions of sportspersonship and associations with perceived leadership. Europen Journal Spor Science, 2 (6): 1-15. Doi: : https://doi.org/10.1080/17461391.2002.10142577
• Stornes, T., Ommundsen, Y. (2004). Achievement goals, motivational climate and sportspersonship: a study of yound handball players. Scandinavian Journal of Education; 48(2): 205-221. DOI:https://doi.org/10.1080/0031383042000198512
• Topaloğlu, T. (2006). Girişimcinin motivasyonel ve bilişsel kişilik özellikleri: girişimci ve yöneticilerin öğrenilmiş gereksinimleri ve kontrol odaklarının kıyaslamasına yönelik bir araştırma. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yönetim Organizasyon Programı, Yüksek Lisans Tezi
• Tsai, E., Fung, L. (2005). Sportspersonship in youth basketball and volleyball players. Athletic Insight: The Online Journal of Sport Psychology, 7 (2), 37-46.
• Tucker, WL, Parks, JB. (2001). Effect of gender and sport type on intercellegiate athletes’ perceptions of the legitimacy of aggressive behaviors in sport. Sociology of Spor Journal 18, 403-413.
• Vallerand RJ., Losier GF.(1994). Self-determined motivation and sportsmanship orientation: an assessment of their temporal relationship. Journal of Sport & Exercise Psychology, 16, 229-245.
• Yıldıran, İ. (2004). Fair play: kapsamı, Türkiye’deki görünümü ve geliştirme perspektifler. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, IX (2004), 4 : 3 – 16.
• Yıldız, M. (2019). Sporcularda Sportmenlik Yönelimi: Hedef Bağlılığı ve Sporda Ahlaktan Uzaklaşmanın Rolü. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Doktora Tezi Yoncalık, O., Gündoğdu, C. (2007). Sporda ahlaki bir sorun olarak doping. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 6(1):128-134.