Spor Yapan Ve Yapmayan Üniversite Öğrencilerinin Kişilerararası Duyarlılık Ve İnternet Bağımlılığı Düzeylerinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 188 - 204, 31.12.2024

Makbule Eda Başaran , Hasan Aka , Serkan İbiş

Öz

Bu çalışmanın amacı, spor yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkinin cinsiyet, yaş, gelir düzeyi, öğrenim gördüğü fakülte, spor yapıp/yapmama durumuna göre incelenmesidir. Katılımcıların Kişilerarası Duyarlılık Düzeyleri, “Kişilerarası Duyarlılık Ölçeği (KDÖ)” ile İnternet Bağımlılığı Düzeyleri ise “İnternet Bağımlılığı Ölçeği (İBÖ)” ile belirlenmiştir. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Ölçüm araçlarına ilişkin güvenilirlik katsayıları hesaplanmış olup ve tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra; dağılımların normallik yapısı basıklık ve çarpıklık testleri aracılığı ile incelenmiştir. Normal dağılım göstermeyen yapılarla karşılaşılması neticesinde tüm hipotez testleri için nonparametrik testler kullanılmıştır. Hipotez testleri için ikili değişkenlere ilişkin farkların belirlemesinde Mann-Whitney U testi, çoklu karşılaştırmalar için Kruskal-Wallis H testi, ilişki karşılaştırmalarında ise Spearman Correlation testleri kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi sonucunda, Spor Bilimleri Fakültesi (SBF) katılımcılarının, sınıf değişkenine göre KDÖ’nün kişilerarası kaygı ve bağımlılık alt boyutunda, günlük internet kullanımı ve internet kullanım amacı değişkenine göre internet bağımlılığı ölçeğinde istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır. Eğitim Fakültesi (EF) katılımcılarının; cinsiyet ve düzenli spor yapıp/yapmama değişkenine göre KDÖ’nün kişilerarası kaygı ve bağımlılık alt boyutunda, günlük internet kullanımı ve internet kullanım amacı değişkenine göre ise İBÖ’de istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmiştir. Ayrıca İBÖ ve KDÖ’nün alt boyutları karşılaştırıldığında SBF katılımcılarına göre İBÖ ve KDÖ’nün kişilerarası duyarlılık ve bağımlılık alt boyutu arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. EF katılımcılarına göre ise İBÖ ve KDÖ’nün kişilerarası duyarlılık ve bağımlılık, sosyal özgüven eksikliği alt boyutları arasında pozitif yönde düşük ve orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Günümüzde insan hayatını olumsuz yönde etkileyen internet bağımlılığı ve yüksek düzeydeki kişilerarası duyarlılıkla başa çıkılabilmesi için bireylerin diğer etkenlerin yanı sıra düzenli egzersiz yapmaları da önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor, kişilerarası duyarlılık, internet bağımlılığı.

Kaynakça

• Ağkurt, E. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Spora Katılımın Sosyalleşmeye Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Elâzığ.
• Anlı, G. (2018). Kişilerarası duyarlılık ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 104.
• Balcı, Ş., Gülnar, B. (2013). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk İletişim, 6(1), 5-22.
• Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Boyce, P., Mason, C. (1996). An overview of depression-prone personality traits and the role of interpersonal sensitivity. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 30, 90-103.
• Boyce, P., Parker, G., Barnett, B., Cooney, M., Smith, F. (1991). Personality as a vulnerability factor to depression. British Journal of Psychiatry, 159, 106-114.
• Can, H .C., Tozoğlu, E. (2019). Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin spor ve farklı değişkenler açısından incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 3(3), 102-118.
• Cao, F., Su, L. (2006). Internet addiction among Chinese adolescent: prevalence and psychological features. Child Care Health and Development, 33(3), 275281.
• Cengiz, S. (2020). Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı İle Düzenli Spor Etkinliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Chou, C., Condron, L., Belland, J. C. (2005). A Review of the research on internet Addiction. Educational Psychology Review, 17(4), 363–388.
• Chou, C., Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratifica-tion, and pleasure experience: the Taiwan college students’ case. Computers and Education, 35, 65-80.
• Çoban, R. (2013). Lise öğrencilerinde dindarlık ve sanal bağımlılık arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim dalı, Isparta . Doğan, T., Sapmaz, S. (2012). Kişilerarası duyarlılık ölçeğinin Türk üniversite öğrencilerinde psikometrik analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(2), 143-155.
• Erkal, M., Güven, Ö., Ayan, D. (1998). Sosyolojik Açıdan Spor. İstanbul: Der Yayınları. Erözkan, A. (2004). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılıkları ile reddedilme duyarlılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 5(2), 85-98.