Beyaz Kale Kitabının Hegel'in Efendi-Köle Diyalektiği Yaklaşımı ve Gustav Freytag’ın Freytag Piramidi Eşliğinde İncelenmesi

Yıl 2022, , 62 - 75, 29.06.2022

Ali Erdem Altun

https://doi.org/10.46442/intjcss.1081580

Öz

Bu makalede, Orhan Pamuk’un Beyaz Kale eserindeki doruk noktaları Gustav Freytag’ın Freytag Piramidi kuramı aracılığıyla saptanmıştır. Çalışma boyunca bu noktaların önemi ve esere katkıları tartışılmıştır. Özellikle eserin doruk noktalarının saptanması esere dair yapılan analizleri güçlendirirken, aynı zamanda akademide bu kitap üzerine varılan fikir birliğini de değiştirebilir. Fakat doruk noktası kavramı bu çalışmaya uygulanmadan evvel, yoğun bir literatür taramasından geçilmiştir. Böylelikle Freytag Piramidi kullanılarak bulunan doruk noktaları, halihazırda oluşturulan doruk noktası kriterleri ile paralel bir şekilde incelenmiştir. Bu da çalışmanın, esere sübjektif bir perspektiften yaklaşmadığını gösterir niteliktedir. Bu araştırmanın sonucuna göre eserin doruk noktaları, Hoca ve Köle’nin birbirleriyle sentezlendikleri noktada şekillenmeye başladığı noktalar olarak okunabilir. Bu da Doğu ve Batı’nın ilişkisine getirilen eleştirilere bir yakın okuma yapılabilmesine olanak sağlamıştır. Ayrıca bahsi geçen iki karakterin arasındaki dinamiklerin sürekli değişiyor oluşu, bu eseri Hegel’in Efendi-Köle Diyalektiği perspektifinden okumayı mümkün kılar. Ayrıca bu değişken dinamik, daha sonrasında okunacak doruk noktalarını yani bir düal benlik oluşturdukları ve iki kültürün harmanlandığı durumu oluşturan elementlerden bir tanesidir.

Anahtar Kelimeler

Hegel, Köle-Efendi, Freytag'ın Piramidi, Beyaz Kale, Orhan Pamuk

Teşekkür

Hocam Meltem Öztürk Durmaz'a, Melike Zehir'e ve dostum Merve Demir'e, süreç boyu destekleri ve yardımları için teşekkür ederim.

An Analysis of The White Castle Along with the Theorems of Hegel and Freytag

Öz

In this article, The White Castle by Orhan Pamuk is studied through Gustav Freytag’s Freytag’s Pyramid, and the climax points are located. Throughout the study, the vitality of these climax points is discussed, and argued the extent to which they contribute to the narrative. Determining the climax points of the novel strengthens the analysis done regarding this novel and can reshape the consensus formed in the literature about this book. However, before applying the concept of ‘climax’ to the narrative, an intense literature review was utilized. Therefore, the climax points found through employing Freytag’s Pyramid are measured against the pre-set criteria in the literature about climax points in academic works. This approach eliminated the presence of subjectivity in the study. As an outcome of this research, it is found that the climax points can be the times where the author strengthens his implications towards the notion that Hoca and Kole are creating a dual personality. This way, the criticisms lying beneath the relationship between Hoca and Kole about East and West emerge. It is deduced that the everchanging dynamics between them unveil a means of analysis from a Hegelian perspective. Additionally, the everchanging dynamic unveils the climax points, which are the points that they embody a single individuality, unable to carry on existing without one another.

Anahtar Kelimeler

Hegel, Master-Slave, Freytag's Pyramid, The White Castle, Orhan Pamuk

Kaynakça

• Akman, B. (2018). Orientalism In Orhan Pamuk’s White Castle. Bilig, (87): 59-82.
• Avşar, R. E. (2019). Aklın “Aksesuar”ları: Gustav Freytag’ın Dramatik Yapısından Dünya Bir Tasavvuruna. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, (28): 1-30.
• Bozkurt, K. Günay, A. Çelik, R. (2018). Hayvan Çi̇ftli̇ği̇ Romanindaki̇ Ast Üst İli̇şki̇leri̇ni̇n Efendi̇-Köle Di̇yalekti̇ği̇ Bağlaminda İncelenmesi̇. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi: 319-332.
• Bumin, T. (2016) Hegel Bilinç Problemi, Köle-Efendi Diyalektiği, Praksis Felsefesi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bae BC., Young R.M. (2006) A Use of Flashback and Foreshadowing for Surprise Arousal in Narrative Using a Plan-Based Approach. Interactive Storytelling Lecture Notes in Computer Science, (5334): 156-167.
• Campbell, J. (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. (Çev. Sabri Gürses). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Doğan, Z. (2011). Orhan Pamuk Edebiyatında Tarih ve Kimlik Söylemi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Esen, U. (2014). Aristoteles’ten Freytag’a Klasik Drama Yapısı. Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Ecevit, Y. (2008). Orhan Pamuk’u Okumak: Kafası Karışmış Okur ve Modern Roman. İletişim Yayınları.
• Francis, D. W. (2019). Excavating Freytag’s Pyramid Narrative, Identity and The Museum Visitor Experience. University College of London, Institute of Archeology, Doktora Tezi.
• Freytag, G. (1896). Freytag’s Technique of the Drama. (Çev. Elias J. MacEwan). Michigan: Scholarly Press.
• Güllük, Derya. Efendi-Köle Diyalektiği ile Ben ve Öteki Kavramları Çerçevesinde Beyaz Kale. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (64): 117-118: 2020.
• Güven, E. B. (2020). Romanda postmodern ögeler. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19): 378-386.
• Hart, J. (2021). Storycraft. London: The University of Chicago Press.
• Hegel, G. W. F. (2015). Tinin Görüngübilimi (Çev: Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Koçakoğlu, B. (2011). Postmodernin Geleneğe Bakan Yüzünde Bir Anlatı: Beyaz Kale. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (29): 185-202.
• Kara, G. (2021). Orhan Pamuk’un Beyaz Kale Adlı Eserine Yeni Tarihselci Bir Yaklaşım. Asia Minor Studies, (9): 591-601.
• Kojéve, A. (2001). Hegel Felsefesine Giriş. (Çev: Selahattin Hilav). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Köroğlu, E. (2006). “Kimlik Sorununa Palimpsest Yanıt: Beyaz Kale’de Özne ve Öteki”. Orhan Pamuk’u Anlamak. (Der. Engin Kılıç), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Molacı, M. (2020). Efendi-Köle i̇kiliğine i̇lişkin üç açıklama. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, (13): 33-46.
• Moran, B. (2018). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Naci, F. (2006). “Beyaz Kale”, Orhan Pamuk’u Anlamak. (Der. Engin Kılıç), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Navarro, B. (2010). Master and slave dialectic in Emily Dickinson's poetry. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27 (1): 0-0.
• (2006). Orhan Pamuk Edebiyatı: Sabancı Üniversitesi Sempozyum Tutanakları. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Özçınar, Ş. (2007). Kendinin-bilinci ve öteki diyalektiği: Hegel felsefesinde bilincin dolayımı ve nesnelleşmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Parla, J. (2006). Roman ve Kimlik: Beyaz Kale. Orhan Pamuk’u Anlamak. (Der. Ergin Kılıç). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pamuk, O. (1985). Beyaz Kale. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Reucker, S. (2011). Interactive Visualizations of Plot in Fiction.Rhode Island: University of British Columbia.
• Schnapper, D. (2005). Sosyoloji Düşüncesinin Özünde Öteki ile İlişki. (Çev. Ayşegü Sönmezay). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Şen Altın, N. (2017). Toplumsal Gerçeklik ve Postmodern Roman. HUMANITAS- Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (10): 91-109.
• Yılmaz, A. T. (2019). Kamel Daoud’un Meursault, Contre-Enquête Adlı Yapıtında Efendi-Köle Diyalektiği. Folkor/edebiyat, (99): 623-634.