Basketbol Reklamları Üzerinden Spor Medyasında Cinsiyetçi Söylem ve Hegemonik Erkeklik Temsili

Yıl 2020, , 503 - 517, 31.12.2020

Emel Şerife Akca Selen Buse Şakar

https://doi.org/10.46442/intjcss.826816

Cited By: 1

Öz

Toplumsal cinsiyet, toplumsal yapı içerisinde biyolojik cinsiyetlere ilişkin olarak kurulmuş olan kalıp ve normları ifade eder. Medya çoğunlukla bu cinsiyet rollerini kuran ve her durumda yeniden üretilmesine aracılık eden yapılar arasında yer almaktadır. Bu çalışmada,2015 yılında gerçekleşen Avrupa Basketbol Turnuvası (Euro Basket) sürecinde Türkiye Erkek Basketbol Milli Takımı için sponsor firma tarafından hazırlanan reklam filmi hegemonik erkekliğin temsili açısından analiz edilmeye çalışılmıştır. Türkiye Erkek Basketbol Takımı, 12 Dev Adam ismiyle anılmış, takımın ve taraftarların motivasyonunu arttırmak, ülke içinde milli takım üzerinden bir kenetlenme duygusu oluşturmak adına sloganlar, şarkılar ve reklam filmleri hazırlanmıştır. Bu makalede 12 Dev Adam Garanti Bankası reklamında hegemonik erkekliğe ilişkin unsurların ne ölçüde yer aldığı, bu reklam özelinde basketbolun da hegemonik erkekliğin kurulduğu bir alan olarak sunulup sunulmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, belirtilen basketbol reklamı gösterge bilimsel çözümleme yönteminden yararlanılarak analiz edilmiş, düz ve yan anlam çözümlemeleri yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda basketbol reklamlarının sunumunda eril bir dilin, fiziksel gücün ve üstünlüğü yansıtan göstergelerin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. İncelenen reklam özelinde basketbolun da hegemonik erkekliğin yeniden üretildiği bir alan olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

hegemonik erkeklik, toplumsal cinsiyet, spor medyası, reklam, basketbol, medya

Kaynakça

• Arslan, B. , Koca, C. (2006). Kadın Sporcuların Yer Aldığı Günlük GazeteHaberlerinin Sunum Biçimine Dair Bir İnceleme, Hacettepe Spor BilimleriDergisi. 1(17), ss.1-10.
• Atay, T. (2012). Çin İşi Japon İşi: Cinsiyet ve Cinsellik Üzerine AntropolojikDeğiniler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Barthes, R. (2016).Göstergebilimsel Serüven, Çev: Mehmet-Sema Rifat, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları
• Burr, V. (2012). Sosyal İnşacılık, Çev: Sibel Arkonaç, Ankara: Nobel AkademikYayıncılık.
• Büyükafşar, M. (2016). Türk Spor Basınında Cinsiyet Ayrımcılığı: Fotomaç ve Fanatik Gazeteleri Örneği, İnsan&İnsan, 3(9), ss.53-76.
• Carrigon, T. , Connell B. , Lee, J. (2004). Toward a New SociologyofMasculinity. FeminismandMasculinities. (Ed), Peter F. Murphy, Oxford inFeminism, ss. 151- 164.
• CoakleyJay, J. (2004). Sport in Society: IssuesandControversies, New York:McGrawHill.
• Connell, R.W. (2005). Masculinities. University of California Press.
• Connell, R.W. , Messerschmidt, J.W. (2005). HegemonicMasculinity: Rethinktheconcept. Gender&Society, 19 (6), ss.829-859.
• Connell, R.W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Toplum, kişi ve cinsel politika, Çev: Cem Soydemir, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Demez, G. (2005). Değişen Erkek İmgesi: Kabadayıdan Sanal Delikanlıya, İstanbul: Babil Yayınları.
• Deaux, K. ve Kite, M.E. (1993). GenderStereotypes, (Ed.) FlorenceDenmarkveMichelePaludi, Handbook on thePsychology of Women, ss. 107- 139, SantaBarbara: GreenwoodPress
• Illich, I. (1996). Gender, (Çev. Ahmet Fethi), Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Ember, C. R.,Ember, M.. (2004). Encyclopedia of SexandGender- Men andWoman in theWorld’sCulture, Volume 1, 10th Edition, KluwerAcademicPlenumPublishers: New York, 14.
• Esen Kaynak, Y. (2020). “Toplumsallaşma Sürecinde Cinsiyet Rolleri”, https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/70677/mod_resource/content/0/Cinsiyet-Toplumsal%20cinsiyet.pdf adresinden alındı.
• Hacısoftaoğlu, İ., Koca, C. (2011). Spor Medyasında Hegemonik Erkekliğin(Yeniden) Üretimi: ‘Delikanlı Gibi Yaşayın, Delikanlı Gibi Oynayın’. İlkerErdoğan (Ed), Medyada Hegemonik Erkeklik ve Temsil. (ss.69- 93). İstanbul:Kalkedon Yayınları.
• Kane,M.J. (1995). Resistance/ Transformationof theOppositionalBinary:ExposingSport as a Continuum, Journal of SportandSocialIssues, 19(2), ss.192-218.
• KAOSGL. (2016). “Spor ve Cinsiyet”. https://kaosgl.org/haber/spor-ve-cinsiyet adresinden alındı.
• Kazaz, M. (2007). Televizyon Spor Haberlerinin Yapısal Çözümlemesi ve Dil Kullanımı, SÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı Halkla İlişkiler Bilim Dalı Doktora Tezi, Konya.
• Kılıç, A , Beyazova, A , Akbaş, H , Zara, A , Serhatlı, İ . (2014). Okul Çağı Çocuklarının Toplumsal Cinsiyet Algıları: Gündelik Yaşam Örnekleriyle Cinsiyetçiliğin Benimsenme Durumuna ve Esneyebilme Olasılığına Dair Bir Araştırma . Sosyoloji Araştırmaları Dergisi , 17 (2) , ss. 121-151.
• Köse, A. (2015). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Söylemsel İnşasında Spor Basını:Aslanlar, Kartallar ve Timsahlar Dünyasında Peri ve Melek Olmak. Şahinde Yavuz(Ed), Toplumsal Cinsiyet & Medya Temsilleri. (ss. 197-225). İstanbul: HeyamolaYayınları.
• Maclness, J. (1998). TheEnd of Masculinity: Theconfusion of sexualgenesisandsexualdifference in modern society. Buckingham: Open UniversityPress.
• Messner, A.M. ve SABO, D.F. (1992). Sport, men, andthegenderorder: criticalfeministperspectives, 10. Cilt.
• Oktar, L. (2002). Gazete Söyleminde İdeolojik Yapılar, (Ed), SemiramisYağcıoğlu, 1990 Sonrası Laik- Antilaik Çatışmasında Farklı Söylemler. (ss. 39-43). İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Rıfat, M. (2009). Göstergebilimin ABC’si. İstanbul: Say
• Şahin, Y. ve Tunçkol, M. (2010). İşçi Hareketlerinin Futbolun Tarihsel Gelişimi Sürecine Etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 0(1), ss. 219 - 236. Türk Dil Kurumu (2020). https://sozluk.gov.tr
• Vardar, B. (2001). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual Yayınları
• Weinberg, R.S ve Gould, D. (1995). Foundations of SportandExercisePsychology, USA: Human Kinetics.
• Willis, P. (1982). Women in SportIdeology. (ed). JennifferHargreaves , Sport,CultureandIdeology (ss. 117-135). London: Routledge&Kegan Paul.