Kitsch: Romantizmin Gölgesinde

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 347 - 357, 30.06.2018

Ersin Berk

Öz

Romantizm,
18. yüzyılın ortasında Batı’da Sanayi Devrimi’nin yol açtığı toplumsal
sorunlara ve Klasisizm’in katı üslubuna tepki olarak doğan bir sanat akımıdır.
19. yüzyılda edebiyat, felsefe, mimari, müzik ve plastik sanatları derinden
etkileyen bu akımın örneklerine birçok farklı Avrupa ülkesinde
rastlanılmaktadır. Sanat tarihinde Romantizm’in üslup ve içerik bakımından çok
keskin sınırları çizilemese de, eserlerin neredeyse tümünde hissedilen bazı ortak
noktalar hemen göze çarpmaktadır. Bunların en başında duygu yoğunluğu yüksek
temaların işlenmesi ve toplumun her kesiminin kolayca anlayabileceği bir
üslup/dil kullanılması gelmektedir. Çalışmada bu biçimsel özelliklerin 19.
yüzyılın ikinci yarısında Sanayi Devrimi’nin teknik imkânlarıyla türeyen ve
‘sahte/yapay sanat’ olarak nitelenen Kitsch olgusunun bazı temel özellikleriyle
benzerlik gösterdiğine yer verilmiştir. Çalışmanın temel hedefi Romantizm akımı
ve Kitsch olgusu arasında görülen benzerliklerin tarihsel ve toplumsal
nedenlerine ışık tutmanın yanı sıra, iki kavram arasındaki zıtlıkları da
vurgulamaktır. Doküman analizi yöntemi kullanılan çalışmada Romantizm akımının
estetik, Kitsch’in ise sosyokültürel bir kategori olduğuna dikkat çekilirken, Kitsch’in
geniş kitlelere hitap edebilmek adına büyük oranda Romantizm estetiğinden
faydalandığı sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Romantizm, Kitsch, Sanayi Devrimi, Modernizm, Modernlik

Kitsch: In the Shade of Romanticism

Öz

Romanticism is an art movement that rose as a
reaction against both the social problems the Industrial Revolution gave rise
to in the 18th century and the harsh tone of Classicism. Examples of this
movement that deeply affected literature, philosophy, architecture, music and
plastic arts in 19th century can be encountered in many different European
countries. Though Romanticism cannot be put into certain sharp limits in terms
of style and content in art history, some common points felt in virtually all
these works of art instantly stand out. Among them, the foremost is dealing
with emotion-intensive themes and making use of a comprehensible style/speech
that can be easily followed by all segments of society. In this study, the
resemblance of these stylistic characteristics to some of the basic
characteristics of the Kitsch concept which came into existence in the second
half of the 19th century due to the technical facilities of the Industrial
Revolution and which is also described as ‘inauthentic/artificial art’ has been
included. The main objective of the study is both to highlight the historical
and social reasons of the stylistic resemblance between Romantic movement and
the Kitsch concept and to emphasize the discrepancy between the above-mentioned
concepts. In the study using document analysis method, it has been remarked
that Romanticism is an aesthetic category and Kitsch is a socio-cultural one.
Furthermore, it has been concluded that Kitsch utilizes the Romantic aesthetics
to a large extent in order to address large masses. 

Anahtar Kelimeler

Romanticism, Kitsch, Industrial Revolution, Modernism, Modernity

Kaynakça

• Baudelaire, C. (2009). Modern Hayatın Ressamı. İstanbul: İletişim Yayınları, V. Baskı, Çevirmen: Ali Berktay.
• Berlin, I. (2010). Romantikliğin Kökleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, II. Baskı, Çevirmen: Mete Tunçay
• Berman, M. (2010). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor. İstanbul: İletişim Yayınları, XII. Baskı, Çevirmen: Ümit Altuğ, Bülent Peker.
• Broch, H. (1969). “Notes on the Problem of Kitsch”. İn Kitsch: An Antoloji Of BadTaste, Ed. by Gillo Dorfles, Studio Vista Limited, London
• Calinescu, M. (2010). Modernliğin Beş Yüzü. İstanbul: Küre Yayınları, III. Baskı, Çevirmen: Sabri Gürses.
• Dellaloğlu, BF. (2010). Romantik Muamma. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, I. Baskı
• Dutton, D. (2017). Sanat İçgüdüsü: Güzellik, Zevk ve İnsan Evrimi. İstanbul: AyrıntıYayınları, I. Baskı, Çeviren: Murat Turan.
• Eco, U. (2009). Çirkinliğin Tarihi. İstanbul: Doğan Kitap, I. Baskı, Çevirmen: Uysal Ergün
• Freud, S. (2016). Mutluluk Dediğimiz Şey Aforizmalar. İstanbul: Aylak Adam, IV. Baskı.
• Gasset, JOY. (2017). Sanatın İnsansızlaştırılması ve Roman Üstüne Düşünceler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, III. Baskı, 2017. Çevirmen: Neyyire Gül Işık
• Greenberg, C. (1961). Art and Culture Critical Essays, First published by Beacon PressBoston
• Hodge, S. (2014). 50 Sanat Fikri, İstanbul: Domingo Yayınları, II. Baskı. Çevirmen: Emre Gözgü
• Kulka, T. (2014). Kitsch ve Sanat. İstanbul: 6:45 Yayınları I. Baskı, Çevirmen: Gonca Gülbey.
• Löwy, M. & Sayre R. (2007). İsyan ve Melankoli: Moderniteye Karşı Romantizm. İstanbul: Versus Kitap, I. Baskı, Çevirmen: Işık Ergüden
• Nerdrum, O. (2010). Kitsch Üzerine. İstanbul: Küre Yayınları, I. Baskı, Çevirmen: A. Feyzi Konur
• Shiner, L. (2013). Sanatın İcadı Bir Kültür Tarihi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, III. Baskı. Çevirmen: İsmail Türkmen
• Şentürk, L. (2014). Kiç Sözlüğü. İstanbul: Kült Neşriyat, I. Baskı.