Bir Yumuşak Güç Unsuru Olarak Hollywood Yapımlarında Doğulu Algısı ve Zero Dark Thirty Filmi Üzerine Eleştirel Söylem Analizi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 233 - 250, 31.12.2022

Mustafa Aslan , Serhat Yetimova

https://doi.org/10.46442/intjcss.1201765

Öz

11 Eylül 2001'de El-Kaide’nin üstlendiği bir terör saldırısı ile Dünya Ticaret Merkezi kuleleri yerle bir edildikten sonra Amerika, saldırının sorumlusu olarak Usame Bin Ladin’in arama faaliyetlerine girişir. Bu süreç. Yaklaşık 10 yıllık bir süreyi bulan bir zaman dilimini kapsar. Zero Dark Thirty (2012) işte Amerikan istihbaratının bu süreci nasıl yönettiğini anlatması bakımından ilginç bir filmdir. Türkiye ve Dünyada ilginç tartışmalara neden olan film Hollywood üretim kalıpları içinde Amerikan hegemonyasının güncel bir versiyonunu oluşturur. Bu makale eleştirel söylem analizi yöntemini güç, iktidar, adalet, tarih ve öteki kavramlarından oluşan analiz kitini kullanarak filmin başlattığı tartışmayı analiz etmektedir. Gerek filmin ortaya koyduğu söylem gerek basında çıkan tartışmalar, diğer yandan tarihsel ve sosyolojik bağlamlar dikkate alındığında incelenen filmin öncekilerden tek farkının daha nitelikli bir senaryoyla ve daha etkili teknolojik donanımla çekilmiş olmasıdır. Amerikalılara göre terörün nedeni cihatçı İslami görüşlerdir. İslam, Amerikan değerleri ve yayılmacı politikalarına hizmet ettiği ölçüde muteber ve mukaddestir mesajı incelikli bir şekilde sunulmaktadır. Özünde Amerikan kapitalizmi, anti hümanist pozitivizm, bireysel pragmatizm gibi Amerikan devletinin ideolojik aygıtları görsel kompozisyon içinde öne çıkan unsurlar olarak varlığını devam ettirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Siyasal İletişim, Sinema, Propaganda, Savaş, Terör, 11 Eylül

The Perception of the East in Hollywood Productions as a Soft Power Element and Critical Discourse Analysis on Zero Dark Thirty

Öz

After the World Trade Centre towers were destroyed by a terrorist attack undertaken by Al-Qaeda on September 11, 2001, America began searching for Osama Bin Laden as the culprit of the attack. This is the process covers a period of approximately 10 years. Zero Dark Thirty (2012) is an interesting film in that it tells how the American intelligence manages this process. The film, which causes interesting debates in Turkey and the world, creates a current version of American hegemony within Hollywood production patterns. This article analyzes the discussion initiated by the film by using the critical discourse analysis method and the analysis kit consisting of power, power, justice, history and other concepts. Considering both the discourse of the film and the debates in the press, as well as the historical and sociological contexts, the only difference of the examined film from its predecessors is that it was shot with a more qualified scenario and more effective technological equipment. According to Americans, the cause of terrorism is jihadist Islamic views. The message that Islam is dignified and holy to the extent that it serves American values and expansionist policies is delicately presented. In essence, the ideological devices of the American state, such as American capitalism, anti-humanist positivism, and individual pragmatism, continue to exist as prominent elements in the visual composition.

Anahtar Kelimeler

Siyasal İletişim, Sinema, Propaganda, Savaş, Terör, 11 Eylül

Kaynakça

• Baumann F. (2013) Zero Dark Thirty: critique, article sur un film, Positif n° 624, Fevrier 2013
• Çevik, B. S. (2015). Kültürel diplomaside devlet dışı aktörler: Türk sineması ve dizileri. İçinde M. Şahin-B. S. Çevik (Ed.), Türk dış politikası ve kamu diplomasisi (S. 391-437). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Dedeoğlu, G. (2013). Medya ve İletişim Çalışmalarında Teun A. Van Dijk'in Yaklaşımı. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 38-58.
• Dijk, T. V. (2013). Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım. B. Çoban, Z. Özarslan (ed.). Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji (Çev. N. Ateş). İstanbul: Su Yayınları.
• Ejder, E. (2007). Dış Politika Aracı Olarak Tanıtım: ABD Dış Politikası ve Hollywood Örneği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Esen, H. & Aslan, M. (2015). Nationalist Discourse In Cinema An Analysis Upon Rambo III and Valley Of The Wolwes Palestine Film. 13. International Communication in the Millennium Symposium.
• Gomery, D. (1998). Hollywood as Industry. The Oford Guide to Film Studies. (Edited by John Hill and Pamela Church Gibson, Consultatn Editors: Richar Dyer, E. Ann Kaplan, Paul Willeman). Oxford University Press. New York
• Habertürk (2012). Zero Dark Thirty. Habertürk. https://www.haberturk.com/sinema/film/1350-zero-dark-thirty Erişim Tarihi: 07.11.2022
• Hennebelle, G. (1992). Amerikan İmparatorluğu- I’Empire Americaine. (Sayı 2). (Çev. Odabaş, B.) Marmara İletişim Dergisi Mart Sayısı http://bodabas.tripod.com/Amerimp.htm. adresinden alınmıştır. Erişim Tarihi: 07.11.2022
• Kaymaz, K. (2018). Post-Yapısalcı Uluslararası İlişkiler Bağlamında Görüntünün Rolü: 11 Eylül Sonrası Holywood Sinemasının Yarattığı Irak ve Afganistan İmajı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Medin, B. & Koyuncu, S. (2017). Cinema as a soft power instrument: Hollywood cinema case. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3 (3), 836-844.
• Nye, J. (2005). Yumuşak Güç, (Çev: Rayhan İnan Aydın). Elips Kitap, Ankara.
• Pınar, L. (2017). Amerika Birleşik Devletleri’nin Yumuşak Gücü ve Hollywood. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 6 (1). 253-274.
• Poulou, P. (2013). Oscar Adayı Film Amerika'da Tartışma Konusu Oldu. VOA Türkçe. Erişim Tarihi: 07.11.2022 Ritzer, G. (2011) Toplumun McDonald'laştırılması, Çağdaş Toplum Yaşamının Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Ryne, M. & Kellner, D. (2002). Politik Kamera Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası. (Çev: Elif Özsayar). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Taşkaya, Ö. (2013). Zero Dark Thirty (2012). Öteki Sinema. https://www.otekisinema.com/zero-dark-thirty-2012/ Erişim Tarihi: 07.11.2022
• Tırpan, M. (2013). Zero Dark Thirty: Arzuladığın Aslında Nedir? Altyazı. https://altyazi.net/yazilar/elestiriler/zero-dark-thirty-arzuladigin-aslinda-nedir/ Erişim Tarihi: 07.11.2022
• Ulusoy, N. (2004). Televizyon Sinema Dayanışması ve Fransa Örneği. Basılmamış Doktora Tezi. İstanbul: T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uslu, E., B. (2021). Yumuşak Güç Kavramı ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Yumuşak Güç Unsuru Olarak Hollywood Sineması. Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yetimova, S. (2019) Dinsel Aşırılıkların Pakistan Sinemasındaki Yansımaları: Among The Believers Belgeseli Üzerine Bir Ulusötesi Okuma. Kültürötesi İmgeler Ulusötesi Avrupa Sinemasında Göç, Sürgün, Kimlik ve Aksan Tartışmaları (Ed. Yıldız Derya Birincioğlu- Uğur Baloğlu) İstanbul: Doruk Yayınları.