Documentary Cinema: Suha Arın Cinematography

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 49 - 64, 31.12.2024

Ali Avlar

https://doi.org/10.46442/intjcss.1594211

Öz

Documentary film exists within the reality of natural life. Life itself constitutes the scenario of the documentary film. Due to the fact that documentary film is based on documents, even if the events occurring in the time period we live in do not make sense for the present, they can be a document for the future. In order for the documentary filmmaker's work to be successful, he/she should not turn his/her back on the society in which he/she lives, should know the environment in which he/she lives and should have an observant spirit. As in every art, documentary art has a creator and a purpose. The aim of the director, the creator of documentary art, is to influence and persuade people by using the unique features offered by art. Documentary film provides the documentation and transfer of community life and cultural characteristics and the creation of social memory. The documentary film director tries to reveal the reality he wants to convey effectively by making use of the possibilities provided by cinema without distorting the reality. In this context, it is important to analyse the film Time in Safranbolu, directed by Suha Arın, one of the leading names of documentary cinema in Turkey and one of the first documentary film directors. The aim of the study is to reveal how Suha Arın creates his narrative structure. For this reason, the film Time in Safranbolu, which was selected as a sample in the study, was analysed by qualitative research method and descriptive analysis was used as a qualitative data analysis method.

Anahtar Kelimeler

Documentary Film, Suha Arın, Narrative.

Belgesel Sinema: Suha Arın Sinematografisi

Öz

Belgesel film, doğal yaşamın gerçekliği içerisinde var olmaktadır. Belgesel filmin senaryosunu hayatın kendisi oluşturmaktadır. Belgeselin belgeye dayalı olması nedeniyle içinde yaşadığımız zaman diliminde meydana gelen olaylar şu an için bir anlam ifade etmiyor olsa bile gelecek için bir belge niteliği taşıyabilir. Belgesel sinemacının ortaya koyduğu çalışmasının başarı olabilmesi için içinde yaşadığı topluma sırtını dönmemeli, içinde yaşadığı çevreyi tanımalı ve gözlemci bir ruha sahip olmalıdır. Her sanatın olduğu gibi belgesel sanatının da bir yaratıcısı ve amacı vardır. Belgesel sanatının yaratıcısı yönetmen amacı ise sanatın sunmuş olduğu kendine has özellikleri kullanarak insanları etkilemek ve ikna etmektir. Belgesel film, toplum yaşamının ve kültürel özelliklerinin belgelenmesini, aktarılmasını ve toplumsal bellek oluşturulmasını sağlamaktadır. Belgesel film yönetmeni aktarmak istediği gerçeği, gerçekliği bozmadan, sinemanın kazandırdığı olanaklardan faydalanarak etkili bir şekilde ortaya koymaya çalışır. Bu bağlamda Türkiye’de belgesel sinemanın önde gelen isimlerinden ve ilk belgesel film yönetmenlerinden biri olan Suha Arın’ın yönetmenliğini yapmış olduğu Safranbolu’da Zaman filminin analiz edilmesi önemlidir. Çalışmanın amacı Suha Arın’ın anlatı yapısını nasıl oluşturduğunu ortaya koymaktır. Bu nedenle çalışmada örneklem olarak seçilen Safranbolu’da Zaman filmi nitel araştırma yöntemiyle incelenmiş ve nitel veri analiz yöntemi olarak da betimsel analiz kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Belgesel Film, Suha Arın, Anlatı.

Kaynakça

• Adanır, O. (2003). Sinemada Anlam ve Anlatım, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Ağaoğlu, Y. (1998). Türk Arkeolojik Belgesel Filmleri ve Süha Arın’ın Arkeolojik Belgesel Filmleri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aytekin, H. (2013). Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Belgesel Sinema, Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Algan, E. (1999). Görüntü Yönetmenliğine Giriş, Eskişehir: Çözüm İletişim Hizmetleri Ltd. Şti. Yayınları.
• Ankaralıgil, N. (2016). Çözümleme ve Örneklerle Sinemada Görüntü Düzenleme, Konya: Literatürk Yayınları.
• Bordwell, D. ve Thompson, K. (2012). Film Sanatı, (Çev. Ertan Yılmaz ve Emrah Suat Onat). Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Brown, B. (2014). Sinematografi Kuram ve Uygulama, (Çev. Selçuk Taylaner). İstanbul: Hil Yayın.
• Büker, S. (1991). Sinemada Anlam Yaratma, Ankara: İmge Kitabevi.
• Büker, S. (2010). Sinemada Anlam Yaratma, İstanbul: Hayalbaz Kitap.
• Cereci, S. (1997). Belgesel Film, İstanbul: Şule Yayınları.
• Çöm, Ş. (2019). Belgesel Sinemada Sinematografi ve Gerçeklik: Kuramsal Bir İnceleme Suha Arın Belgeselleri. Literatürk Yayınları.
• Gider, N. (2007). Yapısal Özellikleri Açısından Belgesel Sinema, Marmara İletişim Dergisi, C. 12, S. 12.
• Glynne, A. (2011). Belgeseller Nasıl Yapılır. (Çev: Zeynep Mertoğlu Oğur, Nalan Işık Ceber). Kalkedon Yayınları.
• Gündeş, S. (1998). Belgesel Filmin Yapısal Gelişimi Türkiye’ye Yansımaları, 1. Basım, İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Güngör, Ş. (1994). Sinemada Görüntü Yönetmeni, Ankara: Kitle Yayıncılık.
• Kasım, M. (2013). Reklam Fotoğrafçılığı, 2. Basım, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Küçükcan, U. (2005). Film Çözümlemesinde İki Yaklaşım: N. Chomsky ve C. Metz, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Mascelli, J. V. (2007). Sinemanın Beş Temel Öğesi, (Çev. Hakan Gür), Ankara: İmge Yayınları.
• Mutlu, E. (1995). Televizyonda Program Yapımı, Ankara: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Mükerrem, Z. (2012). Sinematografi Üzerine Düşünceler, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Mükerrem, Z. (2007). Sinema Gerçek-Gerçek Sinemada Sanatçı Kimliği ve Küreselleşme, Belgesel Sinema, İstanbul: BSB Sinema Eseri Sahipleri 144 Meslek Birliği Yayını.
• Onaran, A.Ş. (1986). Sinemaya Giriş, Filiz Kitapevi, İstanbul: Bayrak Matbaacılık.
• Özön, N. (2008). Sinema Sanatına Giriş, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Özön, N. (1990). 100 Soruda Sinema Sanatı, 3. Basım, İstanbul: Gerçek Yayınları.
• Öztürk, A. (2024). Gündelik Hayat Sosyolojisi ve Sinema: ‘Neşeli Hayat’ Film Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.23, S.91.
• Parsa, S. (2008). Göstergebilimsel Bir Kod Olarak Film Kurgusu, Film Çözümlemeleri, İstanbul.
• Pembecioğlu, N. (2005). Belgesel Film Üstüne Yazılar, İstanbul: Babil Yayınevi.
• Rabiger, M. (1998). Dırectıng The Documentary, Boston.
• Rotha, P. (2000). Sinemanın Öyküsü, İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
• Rotha, P. (1996). Sinema Tarihi: Ülke Sinemaları, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Sözen, M. (2008). Sinemasal Anlatıda Bakış Açısı Kavramı ve Örnek Çözümlemeler, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.20.
• Sözen, M. (2017). Anlatımsal Bir Öge Olarak Sinemada Ses Efektleri: Tanımlar, Filmler, Çözümlemeler, Akademik Bakış Dergisi, S. 61.
• Kafalı, N. (1993). Tv Yapımlarında Teknik ve Kuramsal Temeller, Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Kuruoğlu, H. (2007). Belgesel Sinema, Belgesel Film Yaratıcılığında Olanaklar, Sınırlar ve Bu Sınırları Belirleyen Faktörler. İstanbul: Belgesel Sinemacılar Birliği Yayını.
• Kuruoğlu, H. (2006). Belgesel Filmde Yaratıcılık: Olanak ve Sınırlar, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, İstanbul.
• Mercado, G. (2011). Sinemacının Gözü, (Çev. Selçuk Taylaner). İstanbul: Hil Yayın.
• Tanakıncı, O. (2007). Belgesel Sinemanın Belgesel Yaratıcılığı, Belgesel Sinema, İstanbul: BSB Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği Yayını.
• Toprak, M. (2012). Filmin Dili Kurgu, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Wineyard, J. (2010). Sinemada Çekim Teknikleri, (Çev. Gökhan Rızaoğlu), İstanbul: İstanbul Organizasyon Yapım. Vardar, B. (2012). Sinema ve Televizyon Görüntüsünün Temel Öğeleri, İstanbul: Beta Yayınları.
• Yücel, T. (1979). Anlatı Yerlemleri: Kişi, Süre, Uzam, İstanbul: Ada Yayınları.