ELİT GÜREŞÇİLERDE MÜSABAKA ÖNCESİ AĞIRLIK KAYBI, VÜCUT KOMPOZİSYONU VE BAZI MİNERAL SEVİYELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2015, , 338 - 348, 15.09.2015

C. Berkan Alpay , Yasin Ersöz Şeniz Karagöz Mortaza Oskoueı

https://doi.org/10.14486/IJSCS395

Öz

Bu çalışmanın amacı, ağırlık kaybı gerçekleştiren ve gerçekleştirmeyen elit (uluslararası düzeyde) güreşçilerin vücut kompozisyonları ve bazı mineral seviyeleri arasındaki farkı tespit etmektir. Araştırmaya Türkiye şampiyonasına katılan 69 gönüllü erkek elit güreşçi katılmıştır. Bir şampiyona öncesi sıkletlerinde yarışabilmek için ağırlık kaybı gerçekleştiren ve ağırlık kaybı gerçekleştirmeyen güreşçiler rastgele yöntem ile çalışmaya dahil edilmiş ve çalışmaya katılan güreşçilerdan müsabaka tartısının yapılacağı saatte demografik bilgileri içeren bilgi formu, Tanita BC 418, USA marka Bioelektrik Impedans Analizörü (BİA) ile vücut kompozisyonları ve ön kol venözlerinden 5 cc’lik kanlar vacutainer (kapalı kan alma sistemi) ile alınmıştır. Alınan kan örnekleri Nüve marka NF-400 model santrifüj cihazı kullanılarak 5 dk. 4000 devirde santrifüj edilerek serumları ayrıldı. Güreşçilerin ağırlık kaybı gerçekleştirip gerçekleştirmedikleri Sodyum (Na+), Kan Üre Azotu (BUN) ve Glukoz seviyeleri analiz edildikten sonra, formül ile hesaplanarak POsm seviyelerine göre iki gruba ayrıldı. POsm seviyesi ≤290 olan güreşçiler ağırlık kaybı gerçekleştirmeyen grup, >290 olan güreşçiler ise ağırlık kaybı gerçekleştiren grup olarak ele alınmıştır. Çalışmaya katılan sporculardan demografik değişken olarak bir müsabaka öncesi ne kadar ağırlık kaybı gerçekleştirdikleri ile ilgili bilgi edinilmiştir. Vücut kompozisyonlarına ilişkin bazal metabolik oran, %yağ, yağ kütle, yağsız kütle, toplam vücut suyu düzeyleri BİA yardımı ile tespit edilmiştir. Alınan kan örneklerinde; Na+ , BUN, Glukoz, Demir (Fe) Kalsiyum (Ca), Potasyum (K) ve Klor (Cl) değerleri Beckman Coulter marka AU2700 Plus model biyokimya otoanalizöründe Beckman Coulter marka kitler kullanılarak, Vitamin B12 ve İnsülin düzeyleri ise Roche Hitachi marka Cobas E601 model hormon otoanalizöründe Roche marka kitler kullanılarak sonuçlar elde edilmiştir. Elde edilen verilerin normallik sınaması Shapiro Wilk testi ile yapılmış ve normal dağılım gösteren değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon analizi ile incelenmiş olup, değişkenlerin karşılaştırılmasında iki grup için; Bağımsız Örneklem T Testi (Independent Samples T Test), ikiden fazla grup için; Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) kullanıldı. Ayrıca yapılan varyans analizi sonucunda elde edilen farkların hangi ölçüm sonuçlarından kaynaklandığının tespiti için çoklu karşılaştırma testlerinden LSD testi kullanılmıştır. Ağırlık kaybı gerçekleştiren ve gerçekleştirmeyen grupların demografik değişkenleri (yaş, boy, vücut ağırlığı ve beden kitle indeksi) arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Vücut kompozisyonları karşılaştırıldığında; yağsız kütle ve toplam vücut suyu arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olduğu tespit edilirken (p<0,05), bazal metabolik oran, %yağ ve yağ kütle arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Yine gruplar arası mineral düzeyleri arasındaki fark incelendiğinde; BUN, Na+ ve POsm düzeylerinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık tespit edilirken (p<0,05), Glukoz, Fe, Ca, K, Cl, Vitamin B12 ve İnsülin değerleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Sonuç olarak; ağırlık kaybı gerçekleştiren güreşçilerin, toplam vücut su düzeyleri, yağsız kütle düzeylerinin arttığı ve buna bağlı olarak; BUN, Na+ ve POsm seviyelerinin de artış gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Plasma Osmolarity, Body Composition, Weight Loss, Wrestling

ELİT GÜREŞÇİLERDE MÜSABAKA ÖNCESİ AĞIRLIK KAYBI, VÜCUT KOMPOZİSYONU VE BAZI MİNERAL SEVİYELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

Bu çalışmanın amacı, ağırlık kaybı gerçekleştiren ve gerçekleştirmeyen elit (uluslararası düzeyde) güreşçilerin vücut kompozisyonları ve bazı mineral seviyeleri arasındaki farkı tespit etmektir. Araştırmaya Türkiye şampiyonasına katılan 69 gönüllü erkek elit güreşçi katılmıştır. Bir şampiyona öncesi sıkletlerinde yarışabilmek için ağırlık kaybı gerçekleştiren ve ağırlık kaybı gerçekleştirmeyen güreşçiler rastgele yöntem ile çalışmaya dahil edilmiş ve çalışmaya katılan güreşçilerdan müsabaka tartısının yapılacağı saatte demografik bilgileri içeren bilgi formu, Tanita BC 418, USA marka Bioelektrik Impedans Analizörü (BİA) ile vücut kompozisyonları ve ön kol venözlerinden 5 cc’lik kanlar vacutainer (kapalı kan alma sistemi) ile alınmıştır. Alınan kan örnekleri Nüve marka NF-400 model santrifüj cihazı kullanılarak 5 dk. 4000 devirde santrifüj edilerek serumları ayrıldı. Güreşçilerin ağırlık kaybı gerçekleştirip gerçekleştirmedikleri Sodyum (Na+), Kan Üre Azotu (BUN) ve Glukoz seviyeleri analiz edildikten sonra, formül ile hesaplanarak POsm seviyelerine göre iki gruba ayrıldı. POsm seviyesi ≤290 olan güreşçiler ağırlık kaybı gerçekleştirmeyen grup, > 290 olan güreşçiler ise ağırlık kaybı gerçekleştiren grup olarak ele alınmıştır. Çalışmaya katılan sporculardan demografik değişken olarak bir müsabaka öncesi ne kadar ağırlık kaybı gerçekleştirdikleri ile ilgili bilgi edinilmiştir. Vücut kompozisyonlarına ilişkin bazal metabolik oran, %yağ, yağ kütle, yağsız kütle, toplam vücut suyu düzeyleri BİA yardımı ile tespit edilmiştir. Alınan kan örneklerinde; Na+ , BUN, Glukoz, Demir (Fe) Kalsiyum (Ca), Potasyum (K) ve Klor (Cl) değerleri Beckman Coulter marka AU2700 Plus model biyokimya otoanalizöründe Beckman Coulter marka kitler kullanılarak, Vitamin B12 ve İnsülin düzeyleri ise Roche Hitachi marka Cobas E601 model hormon otoanalizöründe Roche marka kitler kullanılarak sonuçlar elde edilmiştir. Elde edilen verilerin normallik sınaması Shapiro Wilk testi ile yapılmış ve normal dağılım gösteren değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon analizi ile incelenmiş olup, değişkenlerin karşılaştırılmasında iki grup için; Bağımsız Örneklem T Testi (Independent Samples T Test), ikiden fazla grup için; Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) kullanıldı. Ayrıca yapılan varyans analizi sonucunda elde edilen farkların hangi ölçüm sonuçlarından kaynaklandığının tespiti için çoklu karşılaştırma testlerinden LSD testi kullanılmıştır. Ağırlık kaybı gerçekleştiren ve gerçekleştirmeyen grupların demografik değişkenleri (yaş, boy, vücut ağırlığı ve beden kitle indeksi) arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p > 0,05). Vücut kompozisyonları karşılaştırıldığında; yağsız kütle ve toplam vücut suyu arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olduğu tespit edilirken (p < 0,05), bazal metabolik oran, %yağ ve yağ kütle arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p > 0,05). Yine gruplar arası mineral düzeyleri arasındaki fark incelendiğinde; BUN, Na+ ve POsm düzeylerinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık tespit edilirken (p < 0,05), Glukoz, Fe, Ca, K, Cl, Vitamin B12 ve İnsülin değerleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p > 0,05). Sonuç olarak; ağırlık kaybı gerçekleştiren güreşçilerin, toplam vücut su düzeyleri, yağsız kütle düzeylerinin arttığı ve buna bağlı olarak; BUN, Na+ ve POsm seviyelerinin de artış gösterdiği tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Plazma Ozmolaritesi, Vücut Kompozisyonu, Ağırlık Kaybı, Güreş

Kaynakça

• Alderman, B. L., Landers, D. M., Carlson, J., & Scott, J. R. (2004). Factors related to rapid weight loss practices among international-style wrestlers. Medicine & Science in Sports & Exercise, (36), 249-52.
• Armstrong, L. E. (2005). Hydration assessment techniques. Nutrition Reviews, 63(suppl 1), 40-54.
• Armstrong, L. E., Costill, D. L., & Fink, W. J. (1987). Changes in body water and electrolytes during heat acclimation: effects of dietary sodium. Aviation, Space, And Environmental Medicine, 58(2), 143-148.
• Casa, D. J., Armstrong, L. E., Hillman, S. K., Montain, S. J., Reiff, R. V., Rich, B. S., ... & Stone, J. A. (2000). National Athletic Trainers' Association position statement: fluid replacement for athletes. Journal of Athletic Training, 35(2), 212.
• Cheuvront, S. N., Ely, B. R., Kenefick, R. W., & Sawka, M. N. (2010). Biological variation and diagnostic accuracy of dehydration assessment markers. The American Journal of Clinical Nutrition, 92(3), 565-573.
• Coşkun Ö., Ocakcı A., Bayraktaroğlu T., Kanter M. (2004).Exercise training prevents and protects streptozotocin-induced oxidative stres and ß-cell damage in rat pancreas. Tohoku Journal of Experimental Medicine, 203, 145-154.
• Demirkan E. (2007). Yıldız Milli Takım Güreşçilerinin ( 15-17 Yaş ) Kamp Süresi Vücut Kompozisyonu Değişimleri ve Hidrasyon Statülerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale
• Eijsvogels, T. M., Scholten, R. R., Duijnhoven, N. T. L., Thijssen, D. H., & Hopman, M. T. (2013). Sex difference in fluid balance responses during prolonged exercise. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 23(2), 198-206.
• Franchini, E., Brito, C. J., & Artioli, G. G. (2012). Weight loss in combat sports: physiological, psychological and performance effects. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 9(1), 52.
• García-Morales, E. J., Cariappa, R., Parvin, C. A., Scott, M. G., & Diringer, M. N. (2004). Osmole gap in neurologic-neurosurgical intensive care unit: Its normal value, calculation, and relationship with mannitol serum concentrations. Critical Care Medicine, 32(4), 986-991.
• Gül, M., Laaksonen, D. E., Atalay, M., Vider, L., & Hänninen, O. (2002). Effects of endurance training on tissue glutathione homeostasis and lipid peroxidation in streptozotocin‐induced diabetic rats. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 12(3), 163-170.
• Güneş, Z. (1998). Spor ve Beslenme: Antrenör ve Sporcu El Kitabı. Bağırgan Yayımevi.
• Gürsoy Ş. (2008). Düzenli Spor Yapan Öğrenci Gruplarında Egzersizin Total Antioksidan Kapasite Ve Serum Lipit Profili Üzerine Etkisi, Doktora Tezi, Malatya Üniversitesi Tıbbi Biyokimya Anabilimdalı, Malatya.
• Kavouras, S. A. (2002). Assessing hydration status. Current Opinion in Clinical Nutrition & Metabolic Care, 5(5), 519-524.
• Litsky, F. (1997). Wrestling; Collegiate wrestling deaths raise fears about training. New York Times.
• Mashiko, T., Umeda, T., Nakaji, S., & Sugawara, K. (2004). Effects of exercise on the physical condition of college rugby players during summer training camp. British Journal of Sports Medicine, 38(2), 186-190.
• Oppliger, R. A., Steen, S. A. N., & Scott, J. R. (2003). Weight loss practices of college wrestlers. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 13, 29-46.
• Oppliger, R. A., Utter, A. C., Scott, J. R., Dick, R. W., & Klossner, D. (2006). NCAA rule change improves weight loss among national championship wrestlers. Medicine and Science in Sports and Exercise, 38(5), 963-970.
• Popowski, L. A., Oppliger, R. A., Patrick, L. G., Johnson, R. F., Kim, J. A., & Gisolf, C. V. (2001). Blood and urinary measures of hydration status during progressive acute dehydration. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33(5), 747-753.
• Remick, D., Chancellor, K., Pederson, J., Zambraski, E. J., Sawka, M. N., & Wenger, C. B. (1998). Hyperthermia and dehydration-related deaths associated with intentional rapid weight loss in three collegiate wrestlers- North Carolina, Wisconsin, and Michigan, November-December 1997 (Reprinted from MMWR, vol 47, pg 105-108, 1998). Jama-Journal of the American Medical Association, 279(11), 824-825.
• Selağzı, H., (2005). Aerobik Yüzme Egzersizinin Diyabetik Sıçanlarda Bazı Kan Ve Elektrofizyolojik Parametreler Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Steen, S. N., & Brownell, K. D. (1990). Patterns of weight loss and regain in wrestlers: has the tradition changed?. Medicine and Science in Sports and Exercise, 22(6), 762-768.
• Stuempfle, K. J., & Drury, D. G. (2003). Comparison of 3 methods to assess urine specific gravity in collegiate wrestlers. Journal of Athletic Training, 38(4), 315-319.
• Utter, A. C., Goss, F. L., Swan, P. D., Harris, G. S., Robertson, R. J., & Trone, G. A. (2003). Evaluation of air displacement for assessing body composition of collegiate wrestlers. Medicine and Science in Sports and Exercise, 35(3), 500-505.
• Utter, A. C., Goss, F. L., Swan, P. D., Harris, G. S., Robertson, R. J., & Trone, G. A. (2003). Evaluation of air displacement for assessing body composition of collegiate wrestlers. Medicine and Science in Sports and Exercise, 35(3), 500-505.