Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Mizah Tarzları ile Algılanan Duygusal Bezdirme Üzerine Araştırma

Yıl 2016, Cilt 4 (Özel Sayı 2), 490 - 501, 01.09.2016

Recep Cengiz , Mert Kayhan Mehmet Acet

Öz

Bu çalışmada, Kütahya ilinde görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin mizah tarzları ile duygusal bezdirme ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu ise 74 beden eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada, Martin ve arkadaşları tarafından (2003) geliştirilen ve Türkiye’deki geçerlilik ve güvenirlilik çalışması Yerlikaya (2003) tarafından yapılan “Mizah Tarzları Ölçeği” ve Stale Einarsen (1997) tarafından geliştirilmiş ve Türkiye’deki geçerlilik ve güvenirlilik çalışması Cemaloğlu (2007a) tarafından yapılan “Olumsuz Davranışlar Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada verilerin normal dağılıp dağılmadığını belirleyebilmek için shapiro-wilk normallik testi uygulanmıştır. Grupların ortalama ve standart sapma değerlerinin tespiti için tanımlayıcı istatistik, demografik özellikleri sınıflandırmak için frekans testleri ve alt boyutlar arası ilişkinin tespiti için korelasyon testleri kullanılmıştır. Sonuç olarak; kendini yıkıcı mizah tarzına sahip öğretmenlerin duygusal bezdirme, görev ve sosyal ilişkiler alt boyutlar bulgularını düşük düzeyde de olsa hissettikleri, bu durumdan kurtulmaya “kendilerini geliştirici” mizahın önemli katkı sağladığı söylenebilir. 

Field : Sport Psychology Type : Research Article

Öz

Bu çalışmada, Kütahya ilinde görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin mizah tarzları ile duygusal bezdirme ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu ise 74 beden eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada, Martin ve arkadaşları tarafından (2003) geliştirilen ve Türkiye’deki geçerlilik ve güvenirlilik çalışması Yerlikaya (2003) tarafından yapılan “Mizah Tarzları Ölçeği” ve Stale Einarsen (1997) tarafından geliştirilmiş ve Türkiye’deki geçerlilik ve güvenirlilik çalışması Cemaloğlu (2007a) tarafından yapılan “Olumsuz Davranışlar Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada verilerin normal dağılıp dağılmadığını belirleyebilmek için shapiro-wilk normallik testi uygulanmıştır. Grupların ortalama ve standart sapma değerlerinin tespiti için tanımlayıcı istatistik, demografik özellikleri sınıflandırmak için frekans testleri ve alt boyutlar arası ilişkinin tespiti için korelasyon testleri kullanılmıştır. Sonuç olarak; kendini yıkıcı mizah tarzına sahip öğretmenlerin duygusal bezdirme, görev ve sosyal ilişkiler alt boyutlar bulgularını düşük düzeyde de olsa hissettikleri, bu durumdan kurtulmaya “kendilerini geliştirici” mizahın önemli katkı sağladığı söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Duygusal bezdirme, mizah, beden eğitimi öğretmeni

Kaynakça

• Akkaya M (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Yönetme Becerileri İle Mizah Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Sempozyum: 20. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Pegem, İstanbul.
• Akkar A (2010). Meslek Liseleri Yönetici ve Öğretmenlerinde Duygusal bezdirme (Duygusal bezdirme), Yüksek Lisans, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Alkan E (2011). Yıldırma (Duygusal bezdirme) Davranışlarının Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Tükenmişliği Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Atmaca T (2014). Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Türleri ile Öğretmenlerin Yaşadıkları Yıldırma, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Avcı N (2012). Üniversite Öğrencilerinin Mizah Tarzlarının, Psikolojik Belirtiler ve Ölüm Kaygısı İle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Aydın Ö B (2009). Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Okul Yöneticisi ve Öğretmenlerin Duygusal Bezdirme (Psikolojik Şiddete) Maruz Kalma Düzeyleri, Yüksek Lisans, Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Bentley Tim A, Catley, vd.(2012). Perceptions of Workplace Bullying in The New Zealand Travel Industry: Prevalence and Management Strategies, Tourism Management, 33(2), 351-360.
• Boz U (2014). Toplumsal Eleştiri Yöntemi Olarak Mizah ve Türk Mizahı: Yeni Medyadan Bahattin Örneği. Akdeniz İletişim Dergisi (21) 144-159.
• Cann A, Matson C (2014). Sense of humor and social desirability: Understanding how humor styles are perceived. Personality and Individual Differences, 66, 176-180.
• Cavyarlı P E (2013). Akademisyenlerin Üniversitelerdeki Duygusal Bezdirmeye İlişkin Algılarının İncelenmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği, Yüksek Lisans, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Cemaloğlu N (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile yıldırma arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Ankara, 33, 7-87.
• Cemaloğlu N, Sezgin F, Kılınç A.Ç (2012). Examining the relationship between school principals’ transformational and transactional leadership styles and teachers’ organizational commitment. TOJNED: The Online Journal Of New Horizons In Eduction, 2(2), 53-64.
• Cemaloğlu N, Recepoğlu E, Şahin F, Daşcı E (2014). Examining Relationships between School Administrators’ Humor Behaviors and Teachers’ Duygusal bezdirme Experiences According to Teacher Perceptions. International Online Journal of Educational Sciences, 6(3), 570-580.
• Çelik B (2014). İlkokul Ortamında Öğretmenler Tarafından Algılanan Duygusal Bezdirme Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans, Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Çimen B (2011). Devlet ve Özel Okullarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Öğretim Sürecinde Mizah Kullanma Yeterlilikleri, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Çomak E (2011). İlköğretim Öğretmenlerinin, İlköğretim Okullarında Yaşadıkları Yıldırma Durumları, Yüksek Lisans, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Daşcı E (2014). İlköğretim Kurumu Yöneticilerinin Liderlik Tarzları ile Öğretmenlerin Yaşadıkları Yıldırma (Duygusal bezdirme) ve Örgütsel Sessizlik Davranışları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Doğan M.A (2009). İlköğretim Okullarında Öğretmenlere Uygulanan Psikolojik Şiddetin (Mobbing) İş Doyumuna Etkisi: Ankara İli Sincan Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erickson S.J, Feildstein S.W (2007). Adolescent Humor and Its Relationship to Coping, Defense Strategies, Psychological Distress and Well-Being, Child Psychiatry and Human Development, 37(3), 255-271.
• Figueiredo-Ferraz H, Gil-Monte P. R, Olivares-Faúndez V. E (2015). Influence Of Duygusal bezdirme (Workplace Bullying) on Depressive Symptoms: a Longitudinal Study Among Employees Working With People With Intellectual Disabilities. Journal of Intellectual Disability Research 59 (1), 39-47.
• Gündüz S (2014). Lisansüstü Öğrencilerinin Psikolojik Taciz Algıları, Yüksek Lisans, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Gülle M (2013). Beden Eğitim Öğretmenlerinin Okul Ortamında Maruz Kaldıkları Yıldırma Algıları ve Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin İncelenmesi (Hatay İli Örneği), Yüksek Lisans, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Gökçe A.T (2012). Mobbing: İş Yerinde Yıldırma Özel ve Resmi İlköğretim Okulu Öğretmen ve Yöneticileri Üzerine Yapılan Bir Araştırma, Dizle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 272-286.
• İlhan T (2005). Öznel İyi Oluşa Dayalı Mizah Tarzları Modeli, Yüksek Lisans, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hampes V.P (2006). The Relation Between Humor Styles and Empathy, Europe’s Journal of Psychology, 6 (3), 34-45.
• Leymann H, Gustafsson A (1996.) Duygusal bezdirme at work and thedevelopment of post traumatic stress disorders. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5:2, 251- 275.
• Karasar N (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 21.Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s.79.
• Kaya Ç (2012). Cerrahi Hemşirelerin Mobbing’e Maruz Kalma Durumlarının Belirlenmesi ve Mobbing’in Hemşirelerin Motivasyonları Üzerine Olan Etkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Okçu V (2011). Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları ve Yıldırma Yaşama Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özbay Y, Palancı M, Kandemir M, Çakır O (2012). Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluşlarının Duygusal Düzenleme, Mizah, Sosyal Öz yeterlik ve Başa çıkma Davranışları İle Yordanması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar 10 (2), 325-345.
• Sadık Ö (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Maruz Kaldıkları Yıldırma Davranışları, Algıladıkları Sosyal Destek ve Mesleki İş Doyumları Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans, Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sepetçi C (2010). Okul Yöneticilerinin Mizah Betimlemesi, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Szabo A (2003). The Acute Effect of Humour and Exercise on Mood and Anxiety. Journal of Leisure Research, 35(2), 152
• Şenol V, Avşar E, Akca R. P, Argun M, Avşaroğulları L, Kelestimur F (2015). Assessment of Duygusal Bezdirme Behaviors Exposed by the Academic Personnel Working in a University, in Turkey. Journal of Psychiatry 18(1), 1 – 10.
• Şenerkal R (2014). Üniversitelerde Akademik Personele Yönelik Mobbing Süreci: Mobbing Davranışları İle Akademisyenlerin Sağlığı ve Bireysel Performansı İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Türkçe Sözlük (2011). Türk Dil Kurumu, 11. Baskı, Ankara.
• Yerlikaya E (2003). Mizah Tarzları Ölçeğinin Uyarlama Çalışması, Yüksek Lisans, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yerlikaya N (2007). Üniversite Öğrencilerinin Mizah Tarzlarının, Psikolojik Belirtiler ve Ölüm Kaygısı ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.