Okul Müdürlerinin Ders Denetim Yeterlikleri ile Öğretmenlerin Ders Denetimi Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, , 1841 - 1869, 31.12.2022

Hilmi Gölcük , Servet Atik

https://doi.org/10.17679/inuefd.1191954

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın 3 amacı vardır. Birinci amacı, okul müdürlerinin ders denetim yeterliklerini ve öğretmenlerin ders denetim kaygı düzeylerini öğretmen görüşlerine göre ortaya koymaktır. İkinci amacı, ders denetim yeterlik ve kaygı düzeylerine ilişkin öğretmen görüşlerini bağımsız değişkenler açısından incelemektir. Üçüncü amaç ise, okul müdürlerinin ders denetim yeterlikleri ile öğretmenlerin ders denetim kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın evrenini 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Malatya ilinin Battalgazi ve Yeşilyurt ilçelerindeki resmi okullarda görev yapan 10315 öğretmen oluşturmaktadır. Örnekleme dâhil edilen 410 öğretmen kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Okul Müdürlerinin Ders Denetim Yeterlik Ölçeği” ve “Öğretmenlerin Ders Denetim Kaygı Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde öncelikle betimsel istatistik hesaplamaları yapılmıştır. Okul müdürlerinin ders denetim yeterlikleri ile öğretmenlerin ders denetim kaygı düzeylerinin cinsiyet, branş, kıdem, okul türü, eğitim düzeyi ve okulda görev yapan öğretmen sayısı değişkenleri bakımından anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirleyebilmek için bağımsız gruplar için t testi ve tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Okul müdürlerinin ders denetim yeterlik düzeyleri ile öğretmenlerin ders denetim kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla basit doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırmada öğretmenlerin, okul müdürlerinin ders denetim yeterliklerini “yüksek düzeyde” gördükleri ve ders denetimlerine ilişkin kaygı düzeylerinin “orta düzeyde” olduğu saptanmıştır. Kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre, ortaokul öğretmenlerinin ilkokul öğretmenlerine göre ve öğretmen sayısı 50 ve üzeri olan okullarda görev yapan öğretmenlerin öğretmen sayısı 50’den az olan okullardaki öğretmenlere göre okul müdürlerinin ders denetim yeterlik düzeylerini daha yüksek buldukları belirlenmiştir. Araştırmada okul müdürlerinin ders denetim yeterlik düzeylerinin, öğretmenlerin ders denetim kaygı düzeyleri için anlamlı bir yordayıcı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

ders denetimi, denetim yeterliği, denetim kaygısı

Kaynakça

• Akcan, E. ve Polat, S. (2015). Müfettiş denetiminin öğretmenlerin motivasyonuna etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40), 502-510.
• Akınalp, D. (2013). Çalışanların kaygı düzeylerinin performans algılarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Alagöz, S. (2016). Okul müdürlerinin ders denetim yetkinlik düzeyleri konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın, İ. (2016). Öğretimde denetim. (6. baskı). Ankara: Pegem akademi.
• Aydın, M. (2013). Çağdaş eğitim denetimi. (7. baskı). Ankara: Hatiboğlu yayınevi.
• Beach, D. M. & Reinhartz, J. (2000). Supervisory leadership: Focus on instruction. Boston: Allyn & Bacon.
• Beck, A. T. & Emery, G. (2011). Anksiyete bozuklukları ve fobiler. (Çev.: V. Öztürk). İstanbul: Litera Yayıncılık. (Eserin orijinali 2005’te yayımlandı).
• Birk, J. M. & Mahalik, J. R. (1996). The influence of trainee conceptual level, trainee anxiety, and supervision evaluation on counselor developmental level. The Clinical Supervisor, 14(1), 123-137.
• Britzman, D. P. (2009). The poetics of supervision: A psychoanalytical experiment for teacher education. Changing English, 16(4), 385-396.
• Burkovik, Y. (2009). Kaygılanacak ne var! İstanbul: Timaş Yayımları.
• Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetimindeki yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Camarillo, G. R. (2019). A study of teachers’ perceptions of principals’ leadership and source of power and teachers’ satisfaction with supervision. Unpublished doctoral thesis, Our Lady of the Lake University, San Antonio.
• Chapman, C. (2001). Changing classrooms through inspection. School Leadership and Management, 21(1), 59-73.
• Cook, M. A. & Richards, H. C. (1972). Dimensions of principal and supervisor ratings of teacher behavior. The Journal of Experimental Education, 41(2), 11–14.
• Çakıcı, M., Oğuzhan, A. ve Özdil, T. (2015). İstatistik. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Daresh, J. C. (2006). Leading and supervising instruction. California: Corwin Press.
• Fırıncıoğulları Bige, E. (2014). İlkokul müdürlerinin ders denetimleri ile ilgili görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Fırıncıoğulları Bige, E. ve Yengin Sarpkaya, P. (2015). Teachers' views about the course supervision of primary school principals. Anthropologist, 19(1), 193-204.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8. baskı). New York: McGraw-Hill.
• Göktaş, A. (2008). İlköğretim okulu müdürlerinin ve ilköğretim müfettişlerinin ders denetimine ilişkin yeterliklerinin sınıf öğretmenlerince değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gündüz, Y. ve Coşkun, K. (2011). Teftiş uygulamalarının öğretmenlerde yarattığı stres düzeyinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 367-388.
• Gray, J. J. (2010). Are principals good at identifying effective teachers? A comparison of teachers' principal ratings and residual gain on standardized tests. Unpublished doctoral thesis, Educational Leadership & Policy Studies and the Graduate Faculty of the University of Kansas.
• Harris, B. M. (1985). Supervisory behavior in education. (3. baskı). New Jersey: Prentice-Hall Publishing.
• İlğan, A. (2012). Öğretmenlerin mesleki gelişimi ve denetimi. Ankara: Anı yayıncılık.
• Karakaya, İ., Elma, C., Kurtoğlu, S. ve Suiçmez, E. (2011). Denetim kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. III. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi (22-24 Haziran, Mersin, ss. 545-556). Ankara: Anı.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. (34. baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karasu, Y. ve Cömert, M. (2019). İlköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin ders denetimine ilişkin kaygı düzeyleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(31), 93-120.
• Kennerley, H. (2017). Kaygı (anksiyete): Yaşanmış örnekler, pratik öneriler, uygulamalar. (Çev.: N. Yener). İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık. (Eserin orijinali 2014’te yayımlandı).
• Koç, İ. (2018). Okul müdürlerinin denetim görevlerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kuo, H., Connor, A., Landon, T. J. ve Chen, R. K. (2016). Managing anxiety in clinical supervision. Journal of Rehabilitation, 82(3), 18-27.
• Kurtoğlu, S. (2017). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin denetim kaygı düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Lee, A. N. & Nie, Y. (2014). Understanding teacher empowerment: Teachers’ perceptions of principal’s and immediate supervisor’s empowering behaviours, psychological empowerment and work-related outcomes. Teaching and Teacher Education, 41, 67–79.
• Marangoz, S. (2019). Ortaokul yöneticileri ve öğretmenlerinin ders denetimine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2014). Rehberlik ve denetim başkanlığı ile maarif müfettişleribaşkanlıkları yönetmeliği.
• Nagendra, H. R., Nagarathna, R. & Gürelman, A. (2015). Kaygı, depresyon ve yoga. (Çev.: M. Elber ve E. Gökyar). İstanbul: Purnam Yayınları. (Eserin orijinali 2001’de yayımlandı).
• Nazlı Demirci, S. (2017). Öğretmen görüşlerine göre ortaokul müdürlerinin ders denetim yeterlilikleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Oliva, P. F. & Pawlas, G. E. (2004). Supervision for today’s schools. (7. baskı). New Jersey: Wiley Publishing.
• O’Sullivan, M. (2006). Lesson observation and quality in primary education as contextual teaching and learning processes. International Journal of Educational Development, (26)3, 246-260.
• Özdemir, İ. (2020). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin ders denetim yeterliklerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Özer, K. (2002). Kaygı: Sınanma duygusuyla baş edebilme. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Reckmeyer, M. C. (2020). The effects of a principal's ınteractions with teachers on teachers' well-being. Unpublished doctoral thesis, The Faculty of the Graduate School of Education and Human Development of the George Washington University.
• Sergiovanni, T. J. & Starratt, R. J. (2002). Supervision: A redefinition. (7. baskı). New York: McGraw Hill.
• Sheehan, E. (1999). Kaygı bozuklukları: Kaygı, fobiler ve panik ataklar. (Çev.: M. Sağlam). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım. (Eserin orijinali 1996’da yayımlandı).
• Sullivan, S. & Glanz, J. (2015). Okullarda eğitim ve öğretimi geliştiren denetim. (Çev.: A. Ünal). Ankara: Anı yayıncılık. (Eserin orijinali 2013’te yayımlandı).
• Şengün Aldemir, G. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin teftiş uygulamalarına yönelik stres kaynakları ve stres belirtileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• Taymaz, H. (2015). Eğitim sisteminde teftiş. (11. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Tepper, B. J. (2000). Consequences of abusive supervision. The Academy of Management Journal, 43(2), 178-190.
• Tosado, M. (2004). Supervision anxiety: Cross validating the anticipatory supervisee anxiety scale. Unpublished doctoral thesis, State University of New York, Albany.
• Vernon, C. (2017). Anksiyeteyi dengelemek. (Çev.: C. Ersayın). İstanbul: Pegasus Yayınları. (Eserin orijinali 2015’te yayımlandı).
• Yamamoto, K. (1963). Evaluating teacher effectiveness: A review of research. Journal of School Psychology (2)1, 60-71.
• Yavuz, Ö. (2018). Ortaokul müdürlerinin denetmenlik görevlerindeki yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz, V. ve Çelik, H. E. (2009). Yapısal eşitlik modellemesi-I. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Yılmazoğlu Özdoğa, B. (2012). Denetim kaygısına yönelik öğretmen ve denetmen algıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı 2, 98-109.
• Yiğit, M. (2019). Okul öncesi eğitimde rehberlik ve denetim uygulamalarına ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yüzer, A. F. (2003). İstatistik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.