Genel Tutumlar Ve İnanışlar Ölçeği Kısa Formu’nun Türkçe’ye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 3, 842 - 858, 31.12.2019

Murat Artıran

https://doi.org/10.17679/inuefd.516350

Cited By: 5

Öz

Rasyonel Duygucu Davranışçı Terapi (RDDT), bilişsel
davranışçı terapiler arasında irrasyonel inanışları psikolojik danışmanlık
süreçlerinde merkezi konumda ele alan bir terapi yaklaşımıdır. Söz konusu
kurama göre irrasyonel inanışların psikolojik rahatsızlıkların kaynağı olduğu
varsayılır. Bu çalışma ile RDDT’de sıkça kullanılan Genel Tutum ve İnanışlar
Ölçeğinin Kısa Formu’nun (GTİÖ-K) dil eşdeğerlilik çalışması, açımlayıcı ve
doğruyalıcı faktör analizleri, iç tutarlılık analizi, test tekrar test analizi
ve ölçüt bağıntılı geçerlik analizleri gerçekleştirilerek Türkçe’ye uyarlama
çalışması yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi 901 katlımcıdan oluşmuştur. Alan
yazında irrasyonel inanışları ölçen birçok ölçme aracı olmasına rağmen bu
ölçekler fazlaca madde içermeleri, bilişsel süreçlerle duygusal ve davranışsal
unsuları birbirine karıştırmaları, faktör yapılarının kuramsal varsayımlara
uyum göstermemesi, kültürler arası farklılıkları sınırlı düzeyde karşılamları
bakımlarından eleştiri almaktadır. 26 maddelik GTİÖ-K’nın sözkonusu
eleştirilere göreceli olarak daha az maruz 
kaldığı söylenebilir. Bu çalışmada ölçeğin iç tutarlılık katsayısı .84
olarak bulgulanmıştır. Ölçeğin test-tekrar test sonuçları da ölçümler arasında
yüksek oranda tutarlılık göstermiştir. Orijinal ölçek 7 faktörlü bir yapıda
irrasyonel inanışları ölçmektedir. Türkçe formunun açımlayıcı faktör analizi
sonuçları bu yapıyı ortaya koymuştur. Doğrulayıcı faktör analizi de orijinal 7
faktörlü yapıyı desteklemiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlik sonuçları, diğer
ölçeklerle istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler ortaya koymuştur. Elde edilen
bulgulara göre ölçeğin Türkçe’ye uyarlanmış halinin geçerli ve güvenilir olduğu
söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Ölçek, irrasyonel, RDDT, rasyonel

The Adaptation of Shortened General Attitudes and Beliefs Scale into Turkish: A Validity and Reliability Study

Öz

Rational
Emotive Behavioral Therapy (REBT) is one of the therapeutic approaches under
cognitive behavioral therapy that puts central emphasis on irrational beliefs
in psychological counseling. This approach suggests that irrational beliefs are
the source of psychological disorders. This study investigated the validity and
reliability of the Turkish version of General Attitudes and Beliefs Scale’s
shortened version (SGABS) in REBT. The sample size were
901. Turkish version of SGABS's language equivalency, exploratory and
comfirmatory factor analysis, internal consistency analysis, test retest
analysis were investigated in this research. In literature, there are many
questionnaires that measure irrational beliefs but those questionnaires.
However they are criticized in terms of they have so many items, measuring
unclear cognitive structures, they mixed emotional and behavioral items with
cognition, and their factor structures based on theoretical facts. Additionally
they are critisized because of cultural differences were limitedly confronted
in these scales. Among these measures, 26-item SGABS was not highly criticized
in comparison to earlier questionnaires measuring irrational beliefs. Original
questionnaire measures irrational beliefs in 7-factor structure.  In this research, the internal consistency
alpha of the questionnaire founded to be .84. Reliability analysis of this
questionnaire had statistically significant relationship with other
psychological variables. The questionnaire’s test-retest results were highly
consistent as well. According to the results Turkish
adapted version of SGABS is valid and reliable.

Anahtar Kelimeler

Scale, irrational, rational, REBT, cross-cultural

Kaynakça

• Bernard, M.E. (1998). Validation of the general attıtude and belief scale. Journal of Rational-Emotive&Cognitive-BehaviorTherapy, 16 (3), 183-196.
• Bland, J., & Altman, D. (1997). Statistics notes: Cronbach's alpha. British Medical Journal, Vol. 314, No. 7080, p. 572
• Bridges, K. B., Harnish, R. J. (2010). Role of irrational beliefs in depression and anxiety: a review. Health. Vol.2, No.8, 862-877. doi:10.4236/health.2010.28130
• Bofah, E. A., & Hannula, M. S. (2018). Studying the Factorial Structure of Ghanaian Twelfth-Grade Students’ Views on Mathematics In The Construct of Attitude in Mathematics Education (pp.355-381)
• Burgess, P. (1986). Belief systems and emotional disturbance: Evaluation of the rational emotive model (Unpublished doctoral dissertation). University of Melbourne, Parkville, Melbourne, Australia.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8 (32), 470- 483.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chang, E. C. & D'Zurilla, T. J. (1996). Irrational beliefs as predictors of anxiety and depression in a college population. Personality and Individual Differences. 20 (2), 215-219.
• Ellis, A., David, D., & Lynn, S. J. (2010). Rational and irrational beliefs: A historical and conceptual perspective. In D. David, S. J. Lynn, & A. Ellis (Eds.), Rational and irrational beliefs: Research, theory, and clinical practice (pp. 3-22). New York, NY, US: Oxford University Press.
• DeVellis, R. (2003). Scale development: theory and applications.Thousand Okas, CA: Sage.
• Derogatis, L. R. (1993). Brief Symptom Inventory: Administration, scoring and procedures manual (4th ed.). Minneapolis, MN: NCS, Pearson, Inc.
• Şahin, N. H., Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 44-56.
• DiGiuseppe, R., Robin, M. W., Leaf, R., & Gorman, B. (1989). A cross-validation and factor analysis of a measure of irrational beliefs (p. 29). Present at World Congress of Cognitive Therapy, Oxford, England.
• DiGiuseppe, R., Leaf, R., Exner, T., & Robin, M. W. (1988). The development of a measure of rational/irrational thinking. Paper presented at the World Congress of Behavior Therapy, Edinburgh, Scotland.
• DiGiuseppe, R. A., Doyle, K. A., Dryden, W., Backx, W. (2017). Rasyonel duygucu davranışçı terapi uygulamacısının bir kılavuzu. (M. Artıran, Çev.). İstanbul: Nobel Yayınları.
• Dryden , W., Neenan, M. ( 2004). Rational emotive behavioural counselling in action (3rd ed.). London : Sage Publishing.
• Ellis, A. (1962). Reason and emotion in psychotherapy. New York: L. Stuart.
• Ellis, A., & Harper, R. (1975). A new guide to rational living. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice- Hall.
• Ellis, A. (1990). Rational and irrational beliefs in counseling psychology. Journal of Rational Emotive and Cognitive BehaviourTherapy, 8 (4), 221-231.
• Ellis, A. (1993). Reflections on rational-emotive therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(2), 199-201.
• Ellis, A., & Dryden, W. (1997). The practice of rational emotive behavior therapy (2nd ed.). New York: Springer Publishing Company.
• Ellis, A. (2001). Overcoming destructive beliefs, feelings, and behaviors. Amherst, New York: Prometheus Books.
• Ellis, A., & Harper, R. (2005). Akılcı yaşam kılavuzu. (A. Kunt, Çev.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Froggatt, W. (2005). A brief introduction to rational emotive behaviour therapy. Hastings: Stortford Lodge, 1–14.
• Fulop, I.E. (2007). A confirmatory factor analysis of the attitudes and belief scale 2. Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 7(2), 159-170.
• Hale, W.D., Cochran C.D., Hedgebeth B.E. (1984). Norms for the elderly on the Brief Symptom Inventory. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 52(2), 320-322.
• Hyland, P. (2014). A rational emotive behaviour therapy perspective on the nature and structure of posttraumatic stress responses: The mediating and moderating effects of rational and irrational beliefs (Doctoral dissertation ). University of Ulster, United Kingdom.
• Jöreskog, K.G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: User’s guide. Chicago: Scientific Software.
• Jöreskog, K., & Sörbom, D. (2000). LISREL [Computer Software]. Lincolnwood, IL: Scientific Software, Inc.
• Koşucu, D. (2016). Otantiklik ile ruh sağlığı ve yaşam doyumu ilişkilerinde ontolojik iyi oluşun aracı rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Lindner, H., Kirkby R., Wertheim E., Birch P. (1999). A brief assessment of irrational thinking: The shortened general attitude and belief scale. Cognitive Therapy and Research, 23(6), 651-663.
• MacInnes, D. (2003). Evaluating an assessmentscale of irrational beliefs for people with mental health problems. Nurse Researcher, 10(4), 53-67.
• Malouff, J. & Schutte, N. (1986). Development and validation of a measure of irrational belief. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 54(6), 860-862.
• Marsh, H. W., Muthén, B., Asparouhov, A., Lüdtke, O., Robitzsch, A., Morin, A. J., et al. (2009). Exploratory structural equation modeling, integrating CFA and EFA: Application to students’ evaluations of university teaching. Structural Equation Modeling, 16 , 439–476.
• Marsh, H. W., Liem, G. A., Martin, A. J., Morin, A. J., & Nagengast, B. (2011). Methodological measurement ruitfulness of exploratory structural equation modeling (ESEM): New approaches to key substantive issues in motivation and engagement. Journal of Psychoeducational Assessment, 29(4), 322-346. doi.org/10.1177/0734282911406657
• Maultsby, M. (1975). Help yourselftohappiness. New York: Institute for Rational Living.
• Miles, J., & Shevlin, M. (2007). A time and a place for incremental fit indices. Personality and Individual Differences, 42 (5), 869-74.
• Nunnally, J., Bernstein, L. (1994). Psychometric theory. New York: Mc Graw-Hill Higher, Inc.
• Owings, L. R., Thorpe, G.L., Mc Millan, E. S., Burrows, R. D., Sigmon, S. T. & Alley, D. C. (2013). Scaling irrational beliefs in the general attitude and belief scale: An Analysis using item response theory methodology. Sage Open, 3(2), 1-10. Doi: 10.1177/2158244013484156.
• Schumacker, R.E., & Lomax, R.G. (2004). A beginner’s guide to structural equation modeling (2nd ed.). Londra: Lawrence Erlbaum Associates Inc. Publishers.
• Şahin N.H., & Durak, A. (1994). Kısa semptom envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9, 44-56.
• Şimşek, Ö. F. (2009). Happiness revisited: Ontological well-being as a theory-based construct of subjective wellbeing. Journal of Happiness Studies, 10, 505-522.
• Şimşek, Ö. F. (2013). Self-absorption paradox is not a paradox: Illuminating the dark side of self-consciousness. International Journal of Psychology, 48(6), 1109- 1121.
• Şimşek, Ö. F., & Kocayörük, E. (2013). Affective reactions to one's whole life: Preliminary development and validation of the ontological well-being scale. Journal of Happiness Studies, 14 (1), 309-343. doi:10.1007/s10902-012-9333-7.
• Tate, D.G, Kewman, D.G, Maymard, F., et al. (1990). The brief symptom inventory: Measuring psychological distres in spinal cord injury. Rehabilitation Psychology,34(4), 211-216.
• Schmitt, T. A., & Sass, D. A. (2011). Rotation criteria and hypothesis testing for exploratory factor analysis: Implications for factor pattern loadings and inter factor correlations. Educational and Psychological Measurement, 71 (1): 95–113.
• Sharma, S., Mukherjee, S., Kumar, A., & Dillon, W.R. (2005). A simulation study to investigate the use of cutoff values for assessing model fit in covariance structure models. Journal of Business Research, 58 (1), 935-43.
• Yılmaz, V. (2004). Lisrel ile yapısal eşitlik modelleri: Tüketici şikayetlerine uygulanması. Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1).