The Relationship Between Loneliness and Internet Addiction in University Students: The Mediating Role of Cognitive Distortions

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 3, 859 - 875, 31.12.2019

Safa Demir Ahmet Buğa

https://doi.org/10.17679/inuefd.627543

Cited By: 4

Öz

The aim of this
study is to reveal the mediating role of interpersonal cognitive distortions
in the relationship between loneliness and internet addiction in university
students. 412 students from various departments studying at the Faculty of
Education of Gaziantep University have participated in the study during the
2017-2018 academic year. Personal Information Forms, UCLA Loneliness Scale,
Internet Addiction Scale and The Interpersonal Cognitive Distortions Scale
have been used in this study. In order to test the construct validity of the
scales with the study group, the Exploratory Factor Analysis and the
Confirmatory Factor Analysis have been conducted. During the analysis process,
with the descriptive analysis, the t test, ANOVA, Structural Equation Modelling,
and as a mediator, the Sobel Test have been used. In examining the results,
men have been found to have scored higher in gender-based loneliness, internet
addiction and the “avoidance of intimacy” sub-dimension of interpersonal
cognitive distortions. No significant relationship has been observed regarding
school year. As a result of the analysis, a positive correlation between
loneliness, and internet addiction and interpersonal cognitive distortions
have been found. Interpersonal cognitive distortions have been concluded to
have a mediating role in the relationship between loneliness and internet addiction.

Anahtar Kelimeler

Loneliness, Internet Addiction, Interpersonal Cognitive Distortions

Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlık ve İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişki: Bilişsel Çarpıtmaların Aracı Rolü

Öz

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinde
yalnızlık ve internet bağımlılığı arasındaki ilişkide ilişkilerle ilgili
bilişsel çarpıtmaların aracı rolünü ortaya koymaktır. Çalışmaya Gaziantep
Üniversitesi Eğitim Fakültesinde 2017- 2018 eğitim-öğretim yılında eğitim alan
farklı bölümlerden 412 öğrenci katılmıştır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu,
UCLA Yalnızlık Ölçeği, İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve Kişilerarası İlişkilerle
İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeklerin çalışma grubuyla
olan yapı geçerliliğini test etmek amacıyla Keşfedici Faktör Analizi ve
Doğrulayıcı Faktör Analizi yapılmıştır. Verilerin analizi sürecinde betimsel
istatistiklerle birlikte t testi, ANOVA, Yapısal Eşitlik Modellemesi ve en son
aracılık için de Sobel Testi uygulanmıştır. Elde edilen bulgular
incelendiğinde; cinsiyete göre yalnızlık, internet bağımlılığı ve ilişkilerle
ilgili bilişsel çarpıtmaların “yakınlıktan kaçınma” alt boyutunda erkeklerin
daha fazla puan aldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf düzeyine göre ise
anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Yapılan analizler neticesinde
yalnızlık ile internet bağımlılığı ve kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel
çarpıtmalar arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların yalnızlık ve internet
bağımlılığı ilişkisinde kısmi aracı rolü olduğu bulunmuştur.

 

Anahtar Kelimeler

Yalnızlık, Bilişsel Çarpıtmalar, İnternet Bağımlılığı

Kaynakça

• Alkan, S. ve Sezgin, A. (1998). Yetişkin hastalarda yalnızlık. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(1), 43-52.
• Artukoğlu, F. G. (2016). Psikoloji öğrencilerinin evliliğe ilişkin tutumlarının yordayıcısı olarak ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları. Yüksek lisans tezi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balcı, Ş. ve Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk İletişim, 6(1), 5-22.
• Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bayraktar, F. Ve Gün, Z. (2007). Incidence and correlates of internet usage among adolescents in North Cyprus. Cyber Psychology& Behavior, 10(2), 191-197.
• Bayram, S.B. ve Gündoğmuş, G. (2016). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı eğilimlerinin ve yalnızlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 54, 307-318.
• Beck, J.S. (2001). Bilişsel terapi temel ilkeler ve ötesi. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları
• Buluş, M. (1997). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık. PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 82-90.
• Canan, F. (2010). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı, dissosiyatif belirtiler ve sosyo-demografik özellikler arasındaki ilişki. Tıpta uzmanlık tezi. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı.
• Coget, J.F., Yamauchi, Y. & Suman, M. (2002). The internet, social networks and loneliness. It&Society, 1(1), 180-201.
• Corey, G. (2008). Psikolojik danışma psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis Yayınları.
• Çağır, G. (2010). Lise ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanım düzeyleri ile algılanan esenlik halleri ve algılanan yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Çivan, İ. (2013). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve başkalarını bağışlama davranışlarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Davis, M.H. & Franzoi, S.L. (1986). Adolescent loneliness, self-disclosure and private self-consciousness: a longitudinal investigation. Journal of Personality and Social Psychology, 51(3),595-608.
• Davis, R.A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological internet use. Computers in Human Behavior, 17, 187-195.
• Demir, A. (1989). UCLA Yalnızlık Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji dergisi, 7(23), 14-18.
• Demir, A. (1990). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyini etkileyen bazı etmenler. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir, Y. ve Kutlu, M. (2016). The Relationship between Loneliness and Depression: Mediation Role of Internet Addiction. Edupij, 5(2), 97-105.
• Demiray, N. (2018). Üniversite öğrencilerinde duygusal zeka ve kişilerarası duyarlılık arasındaki ilişki: kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların aracı rolü. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Deniz, M.E. (2003). Üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 501-522.
• Derdiyok, E.B. (2015). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ve alkol kullanmaları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DiNicola, M. D. (2004). Pathological internet use among college students: the prevelance of pathological internet use and its correlates. Unpublished doctorate’s thesis. Ohio University.
• Duck, S., Pond, K. & Leatham, G. (1994). Loneliness and the evaluation of relational events. Journal of Social and Personal Relationships, 11, 253-276.
• Durak Batıgün, A. (2008). İntihar olasılığı ve cinsiyet: iletişim becerileri, yaşamı sürdürme nedenleri, yalnızlık ve umutsuzluk açısından bir inceleme. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 65-75.
• Durualp, E ve Çiçekoğlu, P. (2012). Yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin yalnızlık düzeylerinin internet bağımlılığı ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 29-46.
• Ekşi, A., Atalay Yalçın F., Kirazlı, G., Kalyoncu, E. ve Kantarlı, İ.C. (2019). Üniversite öğrencilerinin akran ilişkilerinde sosyal beceri ve çatışma yönetme becerisi durumunun incelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(1), 70-76.
• Erginsoy, D. (2010). Üniversite öğrencilerinin toplumsal ilgileri, bilişsel çarpıtmaları ve ilk anıları. Doktora tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Erikson, E.H. (1968). Identity: Youth and crisis. New York: Norton.
• Esen, E. (2010). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psikososyal değişkenlerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gieveld, J.J. (1998). A review of loneliness: concept and definitons, determinants and consequences. Reviews in Clinical Gerontology, 8, 73-80.
• Halamandaris, K. F. & Power, K. G. (1997). Individual differences, dysfunctional attitudes, and social support: A study of the psychosocial adjustment to university life of home students. Personality and Individual Differences, 22 (1), 93-104.
• Hamamcı, Z. ve Büyüköztürk, Ş. (2003). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ölçeği: Ölçeğin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(25), 107-111.
• İnanç, N., Savaş, H.A., Tutkun, H., Herken, H. ve Savaş, E. (2004). Gaziantep Ünivesitesi Mediko-Sosyal Merkezi’nde psikiyatrik açıdan incelenen öğrencilerin klinik ve sosyo-demografik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5, 222-230.
• İşsever, N.K. (2016). İnternet bağımlılığının üniversite öğrencilerinde yaygınlığının incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jones, W.H. & Hebb, L. (2003). The experience of loneliness: objective and subjective factors. The International Scope Review, 5(9).
• Karaoğlu, N., Avşaroğlu, S. Ve Deniz, M.E. (2009). Yalnız mısın? Selçuk Üniversitesi öğrencilerinde yalnızlık düzeyi ile ilgili bir çalışma. Marmara Medical Journal, 22(1), 19-26.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Keser Özcan, N. (2004). Üniversite öğrencilerinde internet kullanımının psikososyal durum ile ilişkisi. Doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Kılıç, Ş.D. (2014). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık ve psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kılınç, H. ve Sevim, S.A. (2005). Ergenlerde yalnızlık ve bilişsel çarpıtmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2), 67-89.
• Kıygı, E. (2018). Üsküdar Üniversitesi öğrencilerinde internet bağımlılığı ve öfke arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• Korkut Owen, F. ve Demirbaş Çelik, N. (2018). Yetişkinlerin cinsiyetlerine, yaşlarına ve kişilik özelliklerine göre iletişim becerilerinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 15(4), 2305-2321. DOI:10.14687/jhs.v15i4.5394
• Kozaklı, H. (2006). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkilerin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köksal, Y. (2015). İnternet bağımlılığı ile internetten alışveriş ilişkisi üzerine bir inceleme; üniversite öğrencileri uygulaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 117-130.
• Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y. ve Aysan, F. (2016). Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 69-76.
• Leung, L. & Lee, P.S.N. (2011). The influences of information literacy, internet addiction and parenting styles on internet risks. New Media & Society, 11, 1-21.
• Lin, S.S.J. & Tsai, C.C. (2002). Sensation seeking and internet dependence of Taiwan high school adolescents. Computers in Human Behavior, 18, 411-426.
• Liu, M. & Peng, W. (2009). Cognitive and psychological predictors of the negative outcomes associated with playing MMOGs (massively multiplayer online games). Computers in Human Behavior, 25, 1306-1311.
• Mahoney, J. M. (1999). Alienation and irrational beliefs in a nonclinical university population. Psychological Reports, 84, 137-140.
• Morsünbül, Ü. (2014). İnternet bağımlılığının bağlanma stilleri, kişilik özellikleri, yalnızlık ve yaşam doyumu ile ilişkisi. International Journal of Human Sciences, 11(1), 357-372. DOI: 10.14687/ijhs.v11i1.2727
• Mutlu, M. (2018). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığını yordayan psikososyal değişkenler. Yüksek lisans tezi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Odabaşıoğlu, G., Öztürk, Ö., Genç, Y. ve Pektaş, Ö. (2007). On olguluk bir seri ile internet bağımlılığı klinik görünümleri. Bağımlılık Dergisi, 8, 46-51.
• Özbek, B. (2017). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığının yalnızlık düzeyleri açısından değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü.
• Özen, Ü. ve Korukçu Sarıcı, M.B. (2010). Yalnızlık olgusu ve sanal sohbetin yalnızlığın paylaşımına etkisi: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 149-159.
• Özkaya, G. (2017). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile umutsuzluk ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rahman, A., Dey, B.K., & Nahar, L. (2012). Loneliness and depression in university students. The Chittagong University J. of Biological Science, 7(1-2), 175-189.
• Ravizza, S. M., Hambrick, D. Z., & Fenn, K. M. (2014). Non-academic internet use in the classroom is negatively related to classroom learning regardless of intel-lectual ability. Computers & Education, 78, 109-114.
• Rokach, A. (2004). Loneliness then and now: Reflections on social and emotional alienation in everyday life. Current Psychology, 23(1), 24-40.
• Rotenberg, K.J. (1994). Loneliness and interpersonal trust. Journal of Social Clinical Psychology, 13(2), 152-173.
• Russell, D., Peplau, L.A. & Ferguson, M.L. (1978). Devoloping a measure of loneliness. Journal of Personality Assessment, 42(3), 290-294. DOI: 10.1207/s15327752jpa4203_11
• Sullivan, H. S. (1953), Interpersonal Theory of Personality New York: Norton Company Inc.
• Şahin, S., Özdemir, K. & Ünsal, A. (2013). Evaluation of the relationship between internet addiction and depression in university students. Medicinski glasnik, 18(49). 14-270.
• Şenol, E. ve Türkçapar, Ü. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 445-456. DOI:10.21764/efd.477.
• Turan, A.F. (2010). Üniversite öğrencilerinin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalarını yordamada yalnızlık, benlik saygısı, yaş, cinsiyet ve romantik ilişki yaşama durumunun rolü. Yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Turnalar Kurtaran, G. (2008). İnternet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Uğur, A. (2018). Üniversite öğrencilerindeki sosyal kaygı düzeyinin, alkol yalnızlık düzeyi ve sosyal medya kullanım sıklığı ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. .
• Uskun, E., Öztürk, M., Aydın, Ü. ve Üçtaşlı, S. (2005). Süleyman Demirel Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi öğrencilerinin sosyal ve psikolojik özellikleri. A.Ü. Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 32(1), 35-44.
• Ümmet, D. ve Ekşi, F. (2016). Türkiye’de genç yetişkinlerde internet bağımlılığı: yalnızlık ve sanal ortam yalnızlık bağlamında bir inceleme. Addicta: The Turkish Journal on Addicitons, 3(1), 29-53. DOI: 0.15805/addicta.2016.3.0008
• Wittenberg, M. T. & Reiss, H. T. (1986). Loneliness, social skills, and social perception. Personality and Social Psychology Bulletin, 12 (1), 121-130.
• Wu, A. M. S., Chen, J. H., Tong, K-K., Yu, S. & Lau, J. T. F. (2018). Prevalence and associated factors of Internet gaming disorder among community dwelling adults in Macao, China. Journal of Behavioral Addictions, DOI: 10.1556/2006.7.2018.12
• Yalaz Seçim, Ö., Alpar, Ö. ve Algür, S. (2014). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: Akdeniz Üniversitesinde yapılan ampirik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 200-215.
• Yaşar, M.R. (2007). Yalnızlık. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 237-260.
• Young, K. S. (1996). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology and Behavior, 1(3), 237-244.