Türkçe Öğretmen Adaylarının Yabancı Dil Olarak Türkçeye Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 2, 655 - 667, 31.08.2020

Merve Kuvaç , Kamil Veli Nerimanoğlu

https://doi.org/10.17679/inuefd.597162

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada, Türkçe öğretmen adaylarının yabancı dil olarak Türkçeye yönelik algılarının metaforlar yoluyla ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul Aydın Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği lisans programına kayıtlı 94 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni (fenomenoloji) kullanılmıştır. Veriler Türkçe öğretmen adaylarının “Yabancı dil olarak Türkçe...........gibidir/benzer. Çünkü,..........” ifadesini tamamlamaları ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Öğretmen adayları tarafından geliştirilen metaforlar beş aşamada analiz edilmiştir: (1) kodlama ve ayıklama aşaması, (2) örnek metafor derleme aşaması, (3) kategori geliştirme aşaması, (4) geçerlilik ve güvenilirliği sağlama aşaması, (5) verilerin bilgisayar ortamına aktarma aşaması. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, Türkçe öğretmen adaylarının yabancı dil olarak Türkçeye yönelik geliştirdikleri 45 geçerli metafor yedi kavramsal kategoride gruplandırılmıştır. Bununla birlikte, en fazla tekrar eden metaforlar ağaç, okyanus, bebek, beyin ve hazine olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

yabancı dil olarak Türkçe, Türkçe öğretmen adayları, öğretmen yetiştirme, metafor analizi

Kaynakça

• Altunkaya, H. ve Erdem, İ. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin okuma kaygıları ve okuduğunu anlama becerileri. Sakarya University Journal of Education, 7(1), 59-77.
• Alyılmaz, C. ve Er, O. (2016). Yabancılara Türkçe öğretimi uygulamalarında öğretmenlerin kültürel farkındalık oluşturmadaki etkisinin değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1392-1413.
• Asmalı, M., & Çelik, H. (2017). EFL teachers‟ conceptualizations of their roles through metaphor analysis. Journal of Language and Linguistic Studies, 13(2), 1-13.
• Aydın, İ. S. ve Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5(1), 818-842.
• Aydın, G. ve Baysan, S. (2018). Perceptions of postgraduate students on academic writing skills: A metaphor analysis study. Journal of Language and Linguistic Studies, 14(2), 212-239.
• Baş, B. ve Turhan, O. (2017). Yabancılara Türkçe öğretiminde yazma becerisine yönelik web 2.0 araçları: poll everywhere örneği. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 13(3), 1233-1248.
• Bozpolat, E. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies, 10(11), 313-340.
• Büyükikiz, K.K. ve Hasırcı, S.(2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin yazılı anlatımlarının yanlış çözümleme yaklaşımına göre değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(4), 51-62.
• Candaş Karababa, Z. C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 265-278.
• Ceran, D. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe ders kitaplarına ilişkin metaforları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 121-140.
• Coşkun, H. (2018). 8. sınıf öğrencilerinin Türkçe ders kitaplarına yönelik algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(4), 947-970.
• Dumanlı Kadızade, E. (2014). Aktif öğrenmede bir teknik; metafor uygulaması "Türkçe öğretmen adaylarının Türkçe dersi algıları üzerine. International Journal of Language Academy, 2(4), 68-85.
• Erdil, M. (2017). Türkçe okutmanlarının yabancı öğrencilerin Türkçe yazma becerisine karşı öznel algıları. Turkish Studies, 12(28), 281-306.
• Genç, H. N. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yazma eğitimi bağlamında yazım ve noktalama. Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 168(2), 31-42.
• Göçer, A. (2009). Türkiye’de Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin uygulamalarına yönelik nitel bir araştırma. Dil Dergisi, 145, 28-47.
• Göçer, A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının 'kültür dil ilişkisi'ne yönelik metaforik algıları. Electronic Turkish Studies, 8(9) 253-263.
• Gömleksiz, M. N. (2013). Öğretmen adaylarının yabancı dil kavramına ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies, 8(8), 649-664.
• Güllülü, M. ve Çetinoğlu, G. (2017). Türkçenin yabancı dil olarak öğreniminde ve öğretiminde sosyal medyanın özellikle Facebook'un yeri. Turkish Studies, 12(34), 205-238.
• Halitoğlu, V. (2018). Acquisition of the concept during the process of teaching academic Turkish as a foreign language and an action study for this, Erciyes Journal of Education, 2(1), 39-63.
• Halitoğlu, V., ve Moralı, G. (2018). Türkçe okutmanlarının görüşlerine göre sosyal ağların yabancı dil olarak türkçe öğretimine katkıları. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, Yaz (4), 103-117.
• Hasırcı, S. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 717-728.
• İşcan, A., Karagöz, B. ve Konyar, M. (2017). Cultural transfer and creating cultural awareness in teaching Turkish as a foreign language: A sample from Gaziosmanpasa University Tömer. Journal of Education and Practice, 8(9), 53-63.
• Kalaycı, D. ve Durukan, E. (2018). Mobil cihaz dilinin yabancı dil olarak Türkçe öğrenimine etkisine ilişkin öğrenci görüşleri: Trabzon TÖMER örneği. Journal of International Social Research, 11(59), 771-778.
• Kalfa, M. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretmenlerin alan yeterliklerine dayalı gereksinim çözümlemesi. Eğitim ve Bilim, 40(181), 241-253.
• Karabay, A. (2016). An investigation of prospective teachers' views regarding teacher identity via metaphors. Eurasian Journal of Educational Research, 65, 1-18. Karakuş, N. ve Kozçetin, K. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma kavramına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 387-404.
• Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 51-72.
• Kuş, A. ve Bakır, N. (2013). Yabancı dil öğretiminde beyin temelli tekniklerle yazma becerilerinin geliştirilmesi. Turkish Studies, 8(10), 395-403.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2015). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil, Çeviren: Demir, G. Y., İstanbul: İthaki Yayınları.
• Lüle Mert, E. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 357-372.
• Mete, F. ve Gürsoy, Ü. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde öğretmen yeterliklerine ilişkin görüşler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 343-356.
• Mete, F., ve Bağcı Ayrancı, B. (2016). Dil ve edebiyata ilişkin algıların metaforlar yoluyla incelenmesi. Dede Korkut, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 11, 53-64.
• Miles, B. M. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data analysis (2.nd, ed.). SAGE Publication, Thousand Oaks, California.
• Ocak, G. ve Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-310.
• Öztürk, B. K. (2018). Listening skills development in Teaching turkish as a foreign language and the usage of metacognitive strategies. Journal of Education and Training Studies, 6(6), 41-47.
• Pilav, S. ve Elkatmış, M. (2013). Öğretmen Adaylarının Türkçe Kavramına İlişkin Metaforları. Turkish Studies, 8(4), 1207-1220.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
• Sevim, O., Veyis, F., & Kınay, N. (2012). Öğretmen adaylarının Türkçeyle ilgili algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi: Atatürk Üniversitesi örneği. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 1(1), 38-47.
• Taher Anaam Al-Sharabi, T. A. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde uzun cümlelerin zorlukları, Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 1(2), 38-46.
• Taşgın, A., İleritürk, D. ve Köse, E. (2018). Ortaokul öğrencilerinin “Türkçe dersi” ve “Türkçe öğretmeni”ne ilişkin metaforları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(1), 397-410.
• Tiryaki, E. N. ve Demir, A. (2016). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazma Becerisine Yönelik Metaforik Algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33),18-27.
• Topçuoğlu Ünal, F. ve Tekin, M. T. (2013). Eleştirel yazmaya ilişkin Türkçe öğretmeni adaylarının metaforik algıları. Turkish Studies, 8(13), 1595-1606.
• Ulusoy, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe ve öğrenme alanları ile ilgili metaforları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14, 1-18.
• Yalçın, S. B., & Sarıgül, E. (2017). Foreign language learning anxiety of foreign students while learning Turkish as a foreign language. Journal of Human Sciences, 14(3), 2495-2509.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldızlı, H., Erdol, T. A., Baştuğ, M. ve Bayram, K. (2018). Türkiye’de öğretmen kavramı üzerine yapılan metafor araştırmalarına yönelik bir meta-sentez çalışması. Eğitim ve Bilim, 43(193), 1-43.