Türkiye’de Temel Eğitimde Program Geliştirme ve Değerlendirmeye İlişkin Metaforik Algılar

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 1, 290 - 320, 30.04.2021

Sedat Altıntaş İzzet Görgen

https://doi.org/10.17679/inuefd.800202

Cited By: 2

Öz

Eğitim programları, ülkelerin eğitim sitemlerinin temelini oluşturan yapı taşlarıdır. Çünkü eğitim programları, bireye okulda ve okul dışında niçin öğretelim, ne öğretelim, nasıl öğretilelim ve ne kadar öğretebildik sorularının cevaplarının yer aldığı kapsamlı, sistematik öğrenme yaşantıları düzeneğidir. Eğitim alanında yaşanan sorunların birçoğu eğitim programı geliştirme ve değerlendirme alanındaki aksaklıklardan kaynaklanmaktadır. Metaforlar, ifadenin canlı ve heyecanlı kalmasını sağlar. Metaforun özü, bir noktayı başka bir noktadan anlamak ve tecrübe etmektir. Metaforlar birçok disiplinde ve hatta günlük hayatta da sürekli kullanılmaktadır. Araştırmanın amacı, Türkiye’de temel eğitimde program geliştirme ve program değerlendirmeye ilişkin, eğitim programları ve öğretim anabilim dalında görev yapmakta olan öğretim elamanlarının metaforik algılarının belirlenmesidir. Araştırma, öğretim elemanlarının görüşlerini belirleyebilmek için nitel yaklaşımla desenlenmiştir. Türkiye’de ki üniversitelerin Eğitim Programlar ve Öğretim alanında görev yapmakta olan tüm öğretim elemanlarına mail yoluyla görüşme formu iletilmiş ve öğretim elemanları online ortamda görüşme formunu doldurmuşlardır. Araştırmadan elde edilen verilen analiz edilmesinde ve yorumlanmasında nitel analiz yöntemlerinden, betimsel analiz tekniği kullanılmış ve veriler benzerlikleri dikkate alınarak kategorileştirilerek frekans ve yüzde şeklinde sunulmuştur. Eğitim Programları ve Öğretim alanında görev yapmakta olan öğretim elemanlarının algılarına göre Türkiye’de temel eğitimde yapılan program geliştirme ve değerlendirme çalışmalarının bilimsel ve sistematik olmadığı, program geliştirme çalışmalarında kullanılan modellerin toplumun ihtiyaçlarına uygun olmadığı, program geliştirme komisyonlarının oluşturulmasında sorunların yaşandığı ve programın ögeleri arasında olması gereken dinamizmin sağlanamadığı, program değerlendirme çalışmalarının sonuçlarının çok fazla dikkate alınmadığı hatta program değerlendirme çalışmalarının yapılmadığı ve yapılanların ise program değerlendirme çalışması olarak değerlendirilemeyeceğini çünkü yapılan program değerlendirme çalışmalarında uygun yaklaşım, yöntem ve tekniklerin kullanılmadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Temel eğitim, program geliştirme, program değerlendirme, metafor

Kaynakça

• Alkin, M. C., & Taut, S. M. (2003). Unbundling evaluation use. Studies in Educational Evaluation, 29, 1 - 12.
• Aslan, M. ve Sağlam, M. (2015). Türkiye’de 2005-2014 yılları arasında yapılan program değerlendirme tezlerinin metodolojik açıdan incelenmesi. 3. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Bildiri Özeti Kitabı. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Aydın, İ. S. ve Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5(3), 818-842.
• Demir, G. Y. (2005). Çevirenin önsözü. G. Lakoff & M. Johnson (Yazarlar) Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2010). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2011). Eğitimde program geliştirme (17. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2014). Kuramdan uygulamaya program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Doğanay, A. (Ed.) (2010). Öğretim ilke ve yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Ertürk, S. (1977). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe yayınları.
• Fırat Durdukoca, Ş. (2017). Öğretmen adaylarının program geliştirme dersine ilişkin metaforik algıları. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 349-365.
• Gökmenoğlu, T. (2014). Geniş açı: Modeller ve yaklaşımlar açısından Türkiye’de program değerlendirme çalışmaları. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(7), 55-70.
• Gözütok, D. (2006). Program değerlendirme. Gültekin, M (Ed.), Öğretimde planlama ve değerlendirme (ss. 175-190). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kurt, A. ve Erdoğan, M. (2015). Content analysis and trends of curriculum evaluation research: 2004-2013. Education and Science, 40(178), 199-224.
• Kürüm Yapıcıoğlu, D., Atik Kara, D. ve Sever, D. (2016). Türkiye’de Program Değerlendirme Çalışmalarında Eğilimler ve Sorunlar: Alan Uzmanlarının Gözüyle. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 6(12), 91-113.
• Marsh, C.J., & Willis, G. (2007). Curriculum: Alternative approaches, ongoing issues. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Oliva, P. F. (2005). Developing the curriculum (Fourth Edition). United State: Longman.
• Örten, D. ve Erginer, E. (2016). Türkiye’de eğitimde program geliştirme alanındaki öncü akademisyenlerin eğitimde program geliştirmeye ilişkin metaforik algıları. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(11), 387-414.
• Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiye’de eğitim programlarını değerlendirme çalışmalarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 126-149.
• Özdemir, S. M. (2012). Eğitim programı kavramına ilişkin öğretmen adaylarının metaforik algıları. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 5(3), 369-393.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Sağlam, M., & Yüksel, İ. (2007). Program değerlendirmede meta-analiz ve meta değerlendirme yöntemleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 18, 175-188.
• Semerci, Ç. (2007). “Program geliştirme” kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 139-154.
• Taşgın, A. & Köse, E. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Hedef ve Değerlendirme Kavramlarına İlişkin Metaforları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 116-130.
• Turgut, M. F. (1983). Program değerlendirme, Cumhuriyet döneminde eğitim. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Uşun, S. (2012). Eğitimde program değerlendirme süreçler, yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Anı yayıncılık.
• Westbury, I. (1970). Educational evaluation. Review of Educational Research, 40(2), 239-260.
• Yıldırım A, Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, S. (2000). Milli Eğitim Bakanlığındaki Program Geliştirme Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24, 581-608.
• Yüksel, S. (2003). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları ve sorunları. Milli Eğitim Dergisi, 159(1), 120-125.