Özel Eğitim Öğretmenlerinin Koronavirüs Pandemisi Döneminde Uzaktan Eğitime İlişkin Deneyim ve Görüşleri

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 1, 471 - 499, 30.04.2021

Kübra Akbayrak Gürsen Vural Murat Agar

https://doi.org/10.17679/inuefd.863029

Cited By: 9

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkiye’de koronavirüs (covid-19) pandemisi döneminde özel gereksinimli öğrencilere yönelik sağlanan uzaktan eğitim faaliyetlerinin özel eğitim öğretmenlerinin görüşlerine ve deneyimlerine dayalı olarak incelenmesidir. Durum çalışması olarak desenlenen bu nitel araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin yedi bölgesinde özel eğitim ve genel eğitim okullarında farklı yaş gruplarındaki özel gereksinimli öğrencilerle çalışan on beş özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri amaçlı örneklem yöntemine göre belirlenen katılımcılarla yarı-yapılandırılmış görüşme tekniğiyle elde edilmiştir. Yapılan görüşmelerden toplanan veriler tematik analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Bulgular; öğretime destek olarak uzaktan eğitim, özel gereksinimli öğrencilerin kendilerine özgü ihtiyaçlarına göre uyarlanabilirlik, ailelerin uzaktan eğitime dâhil olması ve öğrenci-öğretmen etkileşimi olmak üzere dört ana tema üzerinden sunulmuştur. Türkiye’de koronavirüs (covid-19) pandemisi döneminde sağlanan uzaktan eğitim hizmetlerinin özel gereksinimli öğrencilerin günlük yaşam becerilerinin geliştirilmesine yönelik katkısı olduğu vurgulanırken, bu dönemde sağlanan uzaktan eğitim hizmetlerinde özel gereksinimli öğrencilerin birbirlerinden farklı eğitsel ihtiyaçlarına uyarlanabilirlik konusunda güçlük yaşandığı görülmüştür. Araştırmanın bulguları özel gereksinimli öğrencilerin eğitime erişimlerinde birbirlerinden farklı destek ve uyarlamalara ihtiyaç duyabileceği ve uzaktan eğitim hizmetleri sağlanırken özel gereksinimli bireylerin bireysel ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulması gerektiğine işaret etmektedir. Bulgular ayrıca özel gereksinimli öğrencilerin eğitiminde öğrenci, öğretmen ve aileler arasında etkileşimin önemli olduğunu ve bu etkileşimin sağlandığı bir uzaktan eğitim modelinin gerekliliğine vurgu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

uzaktan egitim, ozel egitim ogretmenleri, ozel gereksinimli ogrenciler

Kaynakça

• Referans1 Asbury, K., Fox, L., Deniz, E., Code, A. and Toseeb, U. (2020). How is COVID-19 affecting the mental health of children with Special Educational Needs and Disabilities and their families?, Journal of Autism and Developmental Disorders. https://doi.org/10.1007/s10803-020-04577-2
• Referans2 Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124.
• Referans3 Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
• Referans 4 Braun, V. & Clarke, V. (2019). Psikolojide tematik analizin kullanımı. S. N. Şad, N. Özer ve A. Atli (Çevirenler). Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 873-898.
• Referans 5 Cahapay, M.B. (2020). How Filipino parents home educate their children with autism during COVID-19 period. International Journal of Developmental Disabilities, 1-4.
• Referans 6 Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2018). Research methods in education. Routledge.
• Referans 7 Çengel, M. (2014). Uzaktan Eğitimde Öğrenci Başarı ve Mennuniyetini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi (Sakarya Üniversitesi Örneği), Sakarya: Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans 8 Ergin, C. (2010). İlköğretim Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitime Bakış Açıları (Van İli Örneği), Van: Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans 9 Gök, B. (2017). Üniversitelerde Uzaktan Eğitim Programlarının Hizmet Kalitesi ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Ankara: Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü.
• Referans 10 Jeste, S., Hyde, C., Distefano, C., Halladay, A., Ray, S., Porath, M., Wilson, R.B. and Thurm, A. (2020). Changes in access to educational and healthcare services for individuals with intellectual and developmental disabilities during COVID‐19 restrictions. Journal of Intellectual Disability Research, 64(11), 825-833.
• Referans 11 Kalaç, M.Ö, Telli, G. & Erönal, Y. (2020). Covid-19 mücadelesi kapsamında uzaktan eğitim sürecinde engelli öğrencilerin durumu sorunlar ve çözüm önerileri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Yayın No: 0040.
• Referans 12 Keegan, D. (1986). Interaction and communication. The foundations of distance education içinde (ss. 89–107). Kent, UK: Croom Helm.
• Referans 13 Lee, J. (2001). Instructional support for distance education and faculty motivation, commitment, satisfaction. British Journal of Educational Technology, 32(2), 153-160.
• Referans 14 MEB [Millî Eğitim Bakanlığı] (2020a). Uzaktan eğitimle ilgili süreç hafta içi simülasyonlarla anlatılacak. Son erişim tarihi: 21.12.2020, http://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitimle-ilgili-surec-hafta-ici-simulasyonlarla-anlatilacak/haber/20513/tr
• Referans 15 MEB [Millî Eğitim Bakanlığı] (2020b). Uzaktan eğitim sürecinin detayları. Son erişim tarihi: 21.12.2020, http://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-surecinin-detaylari/haber/21990/tr
• Referans 16 Pacheco, L.F., Noll, M. and Mendonca, C.R. (2020). Challenges in teaching human anatomy to students with intellectual disabilities during the Covid‐19 pandemic. Anatomical Sciences Education, 13(5), 556-557.
• Referans 17 Patel, K. (2020). Mental health implications of COVID-19 on children with disabilities. Asian Journal of Psychiatry. https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.ajp.2020.102273
• Referans 18 Putri, R.S., Purwanto, A., Pramono, R., Asbari, M., Wijayanti, L.M. and Hyun, C.C. (2020). Impact of the COVID-19 pandemic on online home learning: An explorative study of primary schools in Indonesia. International Journal of Advanced Science and Technology, 4809-4818.
• Referans 19 Robson, C. (2011). Real world research: A source for users of social research methods in applied settings. (3. Baskı). UK: John Wiley and Sons Ltd.
• Referans 20 Schlosser, C. A., & Anderson, M. L. (1994). Distance education: Review of the literature. Ames, IA: Iowa Distance Education Alliance. (ERIC No. ED382159).
• Referans 21 Stenhoff, D.M., Pennington, R.C. and Tapp, M.C. (2020). Distance Education Support for Students with Autism Spectrum Disorder and Complex Needs During COVID-19 and School Closures. Rural Special Education Quarterly, 39(4), 211-219.
• Referans 22 Thach, E.C. and Murphy, K.L. (1995). Competencies for distance education professionals. Educational Technology Research and Development, 43(1), 57-79.
• Referans 23 Thomas, G. (2017). How to do your research project: A guide for students. (3. Baskı). London: Sage Publication. Toker Gökçe, A. (2008). Küreselleşme sürecinde uzaktan eğitim. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 1-12.
• Referans 24 Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4), 543-559.
• Referans 25 Uçar, H. (2016). Uzaktan Eğitimde Motivasyon Stratejilerinin Öğrenenin İlgileri, Motivasyonları, Eylem Yeterlikleri ve Başarıları Üzerine Etkisi, Eskişehir: Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Referans 26 UNICEF [United Nations International Children's Emergency Fund] (2020a). COVID-19 response: Considerations for Children and Adults with Disabilities Son erişim tarihi: 21.12.2020, https://www.unicef.org/disabilities/files/COVID-19_response_considerations_for_people_with_disabilities_190320.pdf
• Referans 27 UNICEF [United Nations International Children's Emergency Fund] (2020b). Child disability and COVID-19 Son erişim tarihi: 21.12.2020, https://data.unicef.org/topic/child-disability/covid-19/
• Referans 28 Ülkü, S. (2018). İlkokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları, Bolu: Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Referans 29 WHO [World Health Organisation] (2020). Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard Son erişim tarihi: 21.12.2020, https://covid19.who.int
• Referans 30 Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık: Ankara.