Özel Eğitim Öğretmen Adaylarının İki Kere Farklılığa Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 3, 1924 - 1941, 31.12.2021

Seda Sakar , Mustafa Serdar Koksal

https://doi.org/10.17679/inuefd.908319

Cited By: 4

Öz

Bir bireyin bir veya daha fazla alanda yetenek ve yetersizlik göstermesi iki kere farklılık olarak adlandırılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, özel eğitim öğretmen adaylarının iki kere farklılık kavramı hakkındaki metaforik algılarını incelemektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile yürütülmüştür. Ölçüt örnekleme ile belirlenmiş katılımcılardan oluşan çalışma, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında özel eğitim bölümünde öğrenim görmekte olan 175 öğretmen adayının katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, katılımcıların “İki kere farklılık ............. gibidir, çünkü ............” cümlesine yanıt olarak ürettikleri metaforlar yolu ile toplanmıştır. Katılımcıların geliştirdikleri metaforlar incelendiğinde 120 geçerli metafor üretildiği görülmüştür. Geçerli metaforlar içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda metaforlar ortak özellikleri dikkate alınarak yedi kavramsal kategori altında toplanmıştır. Bu kavramsal kategoriler zıtlık, zorluk, gizlilik, farklılık, çaba gerektirme, bütünlük ve değişimdir. Araştırma sonucunda özel eğitim öğretmen adaylarının iki kere farklılık kavramını en fazla “gökkuşağı”, “çoklu yetersizlik”, ”madalyon” ve “mıknatıs” metaforları ile ilişkilendirdikleri görülmüştür. Elde edilen bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

iki kere farklılık, üstün zeka, özel eğtiim, metaforik algı

Kaynakça

• Akgül, G. (2021). Teachers’ metaphors and views about gifted students and their education. Gifted Education International, 1-17. https://doi.org/10.1177/0261429421988927
• Ambridge, B. (2014). Psy-q: Test yourself with more than 80 quizzes, puzzles and experiments for everyday life. Penguin Books. Amran, H. A., & Majid, R. A. (2019). Learning strategies for twice-exceptional students. International Journal of Special Education, 33(4), 954-976.
• Buică-Belciu, C., & Popovici, D. V. (2014). Being twice exceptional: Gifted students with learning disabilities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 127, 519-523. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.03.302
• Brody, L. E., & Mills, C. J. (1997). Gifted children with learning disabilities: A review of the issues. Journal of Learning Disabilities, 30(2), 282- 297. https://doi.org/10.1177/002221949703000304
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Yayıncılık.
• Camcı-Erdoğan, S. (2020). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylerin eğitimine yönelik görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, Erken Görünüm. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.663271
• Camcı-Erdoğan, S., & Güçyeter, Ş. (2019). Öğretmen adaylarının üstün zekâ ve üstün yetenek metaforları. İlkogretim Online, 18(3). https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.612177
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. SAGE publications.
• Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2017). Qualitative inquiry and research design choosing among five approaches. SAGE Publications. https://doi.org/10.17152/gefad.328869
• Duran, A., & Dağlıoğlu, H. E. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının üstün yetenekli çocuklara ilişkin metaforik algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 855-881. https://doi.org/10.17152/gefad.328869
• Duyar, S. (2020). Bilim ve sanat merkezi öğretmenlerinin iki kere farklı öğrenciler hakkındaki bilgi ve öz yeterliklerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Efilti, E., Demirci, B., & Karaduman, M. (2021). Özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitime ve özel eğitim öğrencilerine yönelik metaforik algılarının incelenmesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 221-251. https://doi.org/10.26466/opus.754317
• Eldeniz-Çetin, M., Çay, E., & Bozak, B. (2020). Çoklu yetersizliği olan bireylerle yapılmış tek denekli araştırmaların incelenmesi: Sistematik derleme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(2), 357-381. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.521556
• Erarslan-Çapan, B. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algiları. Journal of International Social Research, 3(12), 140-154.
• Foley-Nipcon, M., Assouline, S., & Colangelo, N. (2013). Twice-exceptional learners: Who needs to know what. Gifted Child Quarterly, 57, 169-180. https://doi.org/10.1177/0016986213490021
• Gari, A., Mylonas, K., & Portešová, S. (2015). An analysis of attitudes towards the gifted students with learning difficulties using two samples of Greek and Czech primary school teachers. Gifted Education International, 31(3), 271-286. https://doi.org/10.1177/0261429413511887
• Gilman, B. J., & Peters, D. (2018). Finding and serving twice exceptional students: Using triaged comprehensive assessment and protections of the law. In S. B. Kaufman (Eds.), Twice exceptional: Supporting and educating bright and creative students with learning difficulties. (pp.19-47). Oxford University Press.
• Godor, B. P. (2019). Gifted metaphors: Exploring the metaphors of teachers in gifted education and their impact on teaching the gifted. Roeper Review, 41(1), 51-60. https://doi.org/10.1080/02783193.2018.1553219
• Gökdere, M. (2012). Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2789-2806.
• Hirt, K. (2018). Boost: 12 effective ways to lift up our twice-exceptional children. Gifted Homeschoolers Forum Press.
• Kırmızı, M., & Tarım, K. (2018). Matematik öğretmenlerinin üstün zekâlılar hakkındaki görüşlerinin incelenmesi: bir metafor çalışması. Sakarya University Journal of Education, 8(4). https://doi.org/337-350. 10.19126/suje.452059
• Krausz, L. (2017). Understanding the learning & advocacy needs of a twice-exceptional student through a strengths-based lens: Review of the literature. Scholarship and Engagement in Education, 1(1), 10.
• Laine, S., Hotulainen, R., & Tirri, K. (2019). Finnish elementary school teachers’ attitudes toward gifted education. Roeper Review, 41(2), 76-87. https://doi.org/10.1080/02783193.2019.1592794
• Leana-Taşçılar, M. Z. (2017). İki kez özel öğrencilerin eğitim programları nasıl olmalıdır. S. Emir (Ed.), Özel yeteneklilerin eğitiminde program tasarımı içinde (ss. 301-320). Pegem Akademi.
• Lune, H., & Berg, B. L. (2017). Qualitative research methods for the social sciences. Pearson.
• Mccoach, D. B., Kehle, T. J., Bray, M. A. ve Siegle, D. (2001). Best practices in the identification of gifted students with learning disabilities. Psychology in the Schools, 38(5), 403-411.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expended sourcebook. (2nd Edition). SAGE Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. T.C Resmi Gazete (30471). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm Morin, A. (t.y.). 7 myths about twice-exceptional (2e) students. Understood. https://www.understood.org/en/friends-feelings/empowering-your-child/building-on- strengths/7-myths-about-twice-exceptional-2e-students
• Neihart, M. (2008). Identifying and providing services to twice exceptional children. S. I. Preıffer (Ed.), Handbook of giftedness in children: Psycho-educational theory, research and best practices içinde (ss. 115-137). Springer.
• Orel, A., Zerey, Z., & Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 23-33.
• Özabacı, N., & Ergün-Başak, B. (2013). A metaphor analysis of teachers’ perceptions of students with learning disabilities. Hacettepe Unıversıty Journal of Education, 28(1), 269-280.
• Özsoy, Y. (2014). Bilim ve Sanat Merkezi Öğrenci, öğretmen ve velilerinin üstün yetenekli öğrenci kavramına ilişkin metaforları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 74-87.
• Reis, S. M., Baum, S. M., & Burke, E. (2014). An operational definition of twice-exceptional learners: Implications and applications. Gifted Child Quaterly, 58(3), 217-230. https://doi.org/10.1177/0016986214534976
• Reis, S. M., & Renzulli, S. J. (2020). Parenting for strengths: Embracing the challenges of raising children identified as twice exceptional. Gifted Education International, https://doi.org/10.1177/0261429420934435
• Ruban, L. M., & Reis S. M. (2005). Identification and assessment of gifted students with learning disabilities. Theory Into Practice, 44(2), 115-124. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4402_6 Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Sarı, H. (2013). Çoklu yetersizliği olan öğrenciler. İ. H. Diken (Ed.), Özel eğitime gereksinimi olan çocuklar ve özel eğitim içinde (ss. 449-496). Pegem Akademi.
• Servi, C., & Baştuğ, Y. E. (2019, 6-9 Kasım). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının ve metaforik algılarının incelenmesi [Sözlü bildiri]. 29. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Silverman, L. K. (2009). The two-edged sword of compensation: How the gifted cope with learning disabilities. Gifted Education International, 25(2), 115-130. https://doi.org/10.1177/026142940902500203
• Sternberg, R. J., & Grigorenk, E. L. (2012). Learning disabilities, giftedness, and gifted/ld. T. M. Newman, & R. J. Sternberg (Dü) içinde, Students with both gifts and learning disabilities: Identification, assessment, and outcomes (ss. 16-29). Springer Science & Business Media.
• Şafak, P. (2012). Ağır ve çoklu yetersizliği olan çocukların eğitimi. Vize Yayıncılık.
• Şahin, F., & Güldenoğlu, B. (2013). Engelliler konusunda verilen eğitim programının engellilere yönelik tutumlar üzerindeki etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 214-239.
• Trail, B. (2011). Twice-exceptional gifted children: Understanding, teaching, and counseling gifted students. Prufrock Press Inc.
• Uçuş, Ş. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının ve okul öncesi öğretmeni adaylarının özel eğitime ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(2), 360-388.
• Webb, J. T., Gore, J. L., Amend, E. R. ve DeVries, A. R. (2016). Üstün Yetenekli Çocuklar, Uzmanlar ve Aileler İçin El Kitabı (1. b.). (B. Uyaroğlu, & B. Bülbün Aktı, Çev.) Anı Yayıncılık.
• Woolf, V. (2014). Kendine ait bir oda [A room of one's own]. (H. Saraç, Çev.). Remzi Kitabevi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1929).
• Wormald, C., Rogers, K. B., & Vialle, W. (2015). A case study of giftedness and specific learning disabilities: Bridging the two exceptionalities. Roeper Review, 37(3), 124-138. https://doi.org/10.1080/02783193.2015.1047547
• Yavuz-Açıl, F. ve Kanlı, E. (2018). Psikoloji bölümü öğrencilerinin yaratıcılık kavramına ilişkin metaforik algıları. Türk Üstün Zeka ve Eğitim Dergisi, 8(1), 2-15.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: design and methods. SAGE Publications.
• Yükseköğretim Kurulu. (2018). Özel eğitim öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen- Yetistirme-Lisans-Programlari/Ozel_Egitim_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf