Türkçe Ders Kitaplarındaki Tiyatro Metinlerinin Değerler Aktarımı Bakımından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 44 - 58, 30.04.2022

Atilla Dilekçi

https://doi.org/10.17679/inuefd.1024499

Cited By: 2

Öz

Değerler, birey ve toplumun üzerinde uzlaştığı ilkelerdir. Eğitim sürecinde okullarda Türkçe ders kitaplarındaki metinler üzerinden öğrencilere değer aktarımı yapılır. Özellikle gösterim yapmaya dayalı olan tiyatro metinleri ulusal ve evrensel kültür değerlerinin iletiminde önemli bir rol oynar. Bu önemden dolayı araştırmada 5, 6 ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki tiyatro metinlerindeki değerler ve değerlerin sıklık dağılımı belirlenmiştir. Araştırma nitel yöntemlerden doküman analizine göre yürütülmüştür. Verilerin çözümlenmesi için içerik analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda saygı-nezaket, arkadaşlık-dostluk, kararlılık, cesaret, cömertlik, barış, vatanseverlik, fedakârlık, sevgi, dürüstlük olmak üzere 10 farklı değer belirlenmiştir. Metinlerde en çok saygı-nezaket değeri, en az dürüstlük değeri işlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 6 farklı yayınevine ait 9 Türkçe ders kitabındaki 12 tiyatro metninde 50 bağlamda değer aktarımı yapılmıştır. 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan 4 tiyatro metni incelenmiş, metinlerde 4 farklı değere vurgu yapıldığı belirlenmiştir. Bu değerler 29 bağlam ile aktarılmıştır. 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan 4 tiyatro metni incelenmiş, metinlerde 4 farklı değere vurgu yapıldığı belirlenmiştir. Bu değerler 8 bağlam ile aktarılmıştır. 7. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan 4 tiyatro metni incelenmiş, metinlerde 5 farklı değere vurgu yapıldığı belirlenmiştir. Bu değerler 13 bağlam ile aktarılmıştır. Türkçe ders kitaplardaki tiyatro metinlerinin hem nicelik hem de değer aktarımı bakımından yeterli olmadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

değerler eğitimi, değerler, tiyatro metni, türkçe ders kitapları

Kaynakça

• Akbaş O. (2008) Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi 6(16), 9-27.
• Andrews S. V. (1994). Teaching kids to care: exploring values through literature and ınquiry, terre haute. Indiana: EDINFO Press.
• Baki Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değer aktarımı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi 17(37), 109-146.
• Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Bennett W. J. (1995). The children’s book of virtues. New York: Simon and Schuster.
• Bohlin K. E. (2005). Teaching character education thorough literatüre. USA: RoutledgeFalmer.
• Çelikpazu, E. E. ve Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapların¬da yer alan metinlerin değer iletimi açısından i̇ncelenmesi. Turkish Studies, 6(2), 413-424.
• Demir, T. (2012). İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye metinlerinde yer alan değer unsurlarının eşdizimsel örüntülemeler açısından görünümleri. Turkish Studies, 7(2), 1063-1078.
• Deniz, K. ve Karagöl, E. (2018). Değerler eğitimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1, 244-255.
• Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından i̇ncelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
• Edgington W. D. (2002). To promote character education, use literature for children and adolescents. The Social Studies, 93(3). 113-116.
• Erol, S. ve Erdem, İ. (2020). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin tema ve değer eğilimlerinin incelenmesi. Turkish Studies Education, 15(2), 805-815. doi:10.29228/TurkishStudies.40569
• Fırat, H. ve Mocan, A. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki hikâyelerde yer alan değerler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(3), 25-49.
• Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre i̇lköğretim 6 ve 7. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki değerlerin i̇ncelenmesi (Muğla ili örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Karatay, H. (2021). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies 6(1), 1439-1454.
• Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Engin Yayınevi.
• Kaya, M. ve Erdem, İ. (2020). Çocuk Edebiyatı Eserlerinin 7. Sınıf Öğrencilerinin Empati Becerisinin Gelişimine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 79-114. Doi:10.33711/yyuefd.671863
• O‘sullıvan S. (2004). Books to live by: Using children‘s literature for character education. The Reading Teacher, 7(57), 640-645.
• Özbay, M. ve Karakuş Tayşi, E. (2011). Dede Korkut Hikâyeleri’nin Türkçe öğretimi ve değer aktarımı açısından önemi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1), 21-31.
• Parlakyıldız, H. (2009). İlkokul i̇kinci devrede Türkçe ders kitaplarındaki moral değerlere kısa bir bakış (1948-1968 yılları arası). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 245-262.
• Pilav, S., Demir, H. A. ve Demir, H. (2015). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders ki¬taplarındaki okuma metinlerinin değer i̇letimi açısından i̇ncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(206), 16-29.
• Somuncu, S. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitabındaki edebî metinlerin i̇çerdiği evrensel değerlere ve metin seçimine i̇lişkin bazı tespitler. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 24, 193-219.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin i̇lettiği değerler açısından i̇ncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 763.
• TDK (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Tomlınson C. ve Lynch, C. B. (1996). Essentials of children’s literature. Boston: Allyn and Bacon.
• Tural, S. (1992). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Ecdad Yayınları.
• Türkben, T. (2019). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 508-526.
• Wynne E. A. and Ryan, K. (1997). Reclaiming our schools: teaching character, academics, and discipline. New Jersey: Prentice-Hall.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.