The Prediction of Learned Resourcefulness of High School Students by the Relationship within Their Families

Yıl 2008, Cilt: 9 Sayı: 16, 43 - 65, 01.08.2008

Yemliha Coskun

Öz

In this research it is aimed to determine the prediction of learned resourcefulness of high school students by the relationships within their families Besides it is inquired whether the learned resourcefulness level of high school students differentiate according to the healthiness of family functions The population comprises all the students in 10th and 11th classes of private and state schools in the Anatolian side of ?stanbul during 2006 2007 school year Using random sampling method 12 schools 6 public 6 private schools were selected for the study 738 students from these schools were chosen randomly 357 of them were females 381 of them were males In this survey study ?personal information form? developed by the researcher to collect data about socio demographic features of students ?Rosembaum?s Learned Resourcefulness Scale? and ?McMaster Family Assessment Device? were used to collect data The results of this study show that relationship within family predicts learned resourcefulness of the students significantly Also the learned resourcefulness scores of the students with healthy family functions are higher than the students with unhealthy family functions

Anahtar Kelimeler

Learned resourcefulness, family relations, high school.

Ortaöğretim Öğrencilerinin Aile İçi İlişkilerinin, Öğrenilmiş Güçlülük Düzeylerini Yordama Gücü

Öz

Bu araştırma ile ortaöğretim öğrencilerinin aile içi ilişkilerinin, öğrenilmiş güçlülük
düzeylerini yordama gücünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte, ortaöğretim
öğrencilerinin öğrenilmiş güçlülük düzeylerinin aile işlevlerinin sağlıklılık durumuna göre
farklılaşıp, farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, 2006-2007 öğretim
yılında İstanbul ili Anadolu yakasında resmi ve özel lise 10 ve 11. sınıflarında okumakta
olan 357’ si kız, 381’ i ise erkek olmak üzere toplam 738 öğrenci oluşturmaktadır.
Tarama modelindeki araştırmada veri toplama aracı olarak öğrencilerin sosyodemografik
özellikleri hakkında bilgi toplamak için araştırmacı tarafından geliştirilmiş
“Kişisel Bilgi Formu” nun yanında “Rosenbaum’ un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği” ve “Aile
Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin aile içi
ilişkilerinin öğrenilmiş güçlülük düzeylerini yordadığı, bunun yanı sıra aile içi ilişkilerini
sağlıklı algılayan öğrencilerin, öğrenilmiş güçlülük düzeylerinin daha yüksek olduğu
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

öğrenilmis güçlülük, aile içi iliskiler, ortaöğretim

Kaynakça

• Armağan, İ. (2004). Gençlik gözüyle gençlik. İstanbul: Kırkısraklılıar Vakfı Yayını.
• Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., Hoeksema-Susan N. (1999). Psikolojiye Giriş (Y. Alogan, Çev.). Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Aydın, B. (2005). Çocuk ve ergen psikolojisi (2.Baskı). İstanbul: Atlas Yayın Dağıtım.
• Baltaş, A. (1993). Eğitim başarısını yükseltmede, sağlıklı ve mutlu insanlar yetiştirmede ailenin rolü. H.Yavuzer (Der.). Ana-Baba Okulu (s.157-194) (4. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Baltaş, A. ve Baltaş, Z.(1988). Stres ve Başa Çıkma Yolları (6. Basım).İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği. Ankara: Özgüzeliş Matbaası.
• Bilal, E. ve Dağ, İ. (2005). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Olan ve Olmayan Çocukların Annelerinde Stres, Stresle Başa Çıkma ve Kontrol Odağının Karşılaştırılması, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 12 (2), 56-68.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik (İ. D. E. Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaktüs Yayınları.
• Cüceloğlu, D. (1992). İnsan ve Davranışı (3.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çetin, F.Ç., Canat, S., Kılıç, E., Şenol, S., Rungancı, N., Öncü, B., ve diğerleri (2004). Ergen ve Ruhsal Sorunları, Durum Saptama Çalışması. Türkiye Bilimler Akademisi Raporları: Birleşmiş Milletler Nüfus Formunun Katkılarıyla.
• Coşkun, Y. (2007). Ortaöğretim Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülükleri ve Aile İçi İlişkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dağ, İ. (1992). Kontrol Odağı, Öğrenilmiş Güçlülük ve Psikopatoloji İlişkileri. Psikoloji Dergisi, 7 (27), 1-9.
• Dağ, İ (1991). Rosenbaum’un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği’nin Üniversite Öğrencileri İçin Güvenirliği ve Geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2 (4), 269-274.
• Epstein, N. B., Baldwin, L. M. ve Bishop, D.S. (1983). The McMaster family assesment device. Journal of Marital and Family Therapy, 9 (2): 171180.
• Fidaner, H. (1995). Ruh Sağlığı Hizmetinde Aileye Yaklaşım. İzmir: Sevdi Matbaacılık.
• Hawkins, W. E., Clarke, G. N. ve Seeley, J. R. (1993). Application of Social learning theory to the primary prevention of depression in adolescents. Health Values: The Journal of Health Behavior, Education, and Promotion, 17 (6), 31-39.
• Kerimoğlu, E. (1996). Aile Tedavileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları.
• Kılıç, E. Z., Uslu, R. İ., Erden, G. ve Kerimoğlu, E. (1999). Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtilerini Sürdüren Ailesel Etmenler. Kriz Dergisi, 7(2),1-8.
• Köknel, Ö. (1995). Kaygıdan Mutluluğa Kişilik (13. Basım). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Öner, N. (1994). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler (1. Baskı) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Özgüven, İ. E. ( 2000). Evlilik ve Aile Terapisi.Ankara: PDREM Yayınları.
• Öztürk, M. O. (1997). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları (7. Baskı). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Rosenbaum, M. (1980). A Schedule for assessing self-control behaviors: Preliminary findings. Behaviors Therapy, 11, 109-121.
• Rosenbaum, M. (1989). Self-control under stres: The role of learned resourcefulness. Advances in Behavior Research and Therapy, 11 (4), 249-258.
• Rosenbaum, M. (1990). The role of learned resourcefulness in the self-control of health behavior. In M. Rosenbaum (Ed.). Learned resourcefulness: On coping skills, self-control, and adaptive behavior (pp. 3-30). New York: Springer Publishing Co.
• Rosenbaum, M. ve Ben-Ari, K. (1985). Learned helplessness and learned resourcefulness: Effects of noncontingent success and failure on individuals differing in self-control skills. Journal of Personality and Social Psycgology, 48, 198-215.
• Savaşır, I. ve Şahin, N. H. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Siva, N. A. (1991). İnfertilite’de stresle baş etme, öğrenilmiş güçlülük ve deprosyonun incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Nörolojik ve Psikiyatrik Bilimler Enstitüsü-Ankara.
• Şener, S. (1991). Türkiye’de gençlik olayı. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tezcan, M. (1997). Türk kişiliği ve kültür kişilik ilişkileri. Ankara: T.C Kültür . Bakanlığı Yayınları.
• Vural, B. (2004).Öğrencinin Başarısı İçin Aile-Okul Birlikteliği. İstanbul: Hayat Yayınları.