Investigation of Academicians’ Critical Thinking Skills and Ideas about Critical Thinking Skills

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 2, - , 04.12.2015

Çiğdem ŞAHİN Nuray ÇAKMAK Merve HACIMUSTAFAOĞLU

https://doi.org/10.17679/iuefd.16211687

Cited By: 1

Öz

The aim of this study was to compare the critical thinking skills of academicians that conduct science education courses at education faculties from the different variables such as gender and branch examine their views about critical thinking skills and developing of these skills in science education process. This study was conducted according to case study methodology. The working group composed of 30 academicians who employee at the science teacher training program of two universities at Eastern Karadeniz Region. In the study, as data collecting tools were used California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI) which translated to Turkish by Kökdemir (2003) and semi-structured interview form. Because the data have the normal distribution, independent samples t-test and the one way ANOVA was used for analysis of the collected data from the questionnaire. Interview data were analyzed contently. It was seen that academicians’ critical thinking skills were no a significant difference between academicians’ gender and branches variables; although academicians have sufficient knowledge about critical thinking skills they could not use sufficiently activities to develop prospective science teachers’ critical thinking skills in their teaching process.

Anahtar Kelimeler

Critical thinking skills; science education; academicians

Akademisyenlerin Eleştirel Düşünme Becerilerinin ve Eleştirel Düşünme Becerileri Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı eğitim fakültelerinde fen eğitimi derslerini yürüten akademisyenlerin eleştirel düşünme becerilerini cinsiyet ve branş gibi farklı değişkenler açısından karşılaştırmak, eleştirel düşünme becerilerine ve bu becerilerin fen öğretim sürecinde geliştirilmesine yönelik uygulamaları hakkındaki görüşlerini belirlemektir.  Araştırma durum çalışmasına göre yürütülmüştür. Araştırma grubunu Doğu Karadeniz Bölgesindeki iki üniversitenin eğitim fakültesi ilköğretim bölümü fen bilgisi öğretmenliği programında görev yapmakta olan toplam 30 akademisyen oluşturmaktadır.  Araştırmada veri toplama aracı olarak Kökdemir (2003) tarafından Türkçe’ye çevrilmiş olan California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI) ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen anket verileri normal dağılım gösterdiği için verilerin çözümlenmesinde ilişkisiz örneklemler için kullanılan t-testi ile tek faktörlü varyans analizinden yararlanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmeden elde edilen veriler, içerik analizine göre çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerden akademisyenlerin cinsiyetleri ve branşları ile eleştirel düşünme becerileri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı, akademisyenlerin eleştirel düşünme becerisi konusunda yeterli bilgiye sahip olmalarına rağmen öğretim süreçlerinde öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlikleri yeterince kullanamadıkları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel düşünme becerisi; fen eğitimi; akademisyenler

Kaynakça

• Akbıyık, C. ve Seferoğlu, S. S. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(32), 90-99.
• Akınoğlu, O. (2001). Eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen bilgisi öğretiminin öğrenme ürünlerine etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Alper, A. (2010). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Eğitim ve Bilim, 35(158), 14-27.
• Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Aybek, B. (2007). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 43-60.
• Aydede, M. N. ve Kesercioğlu, T. (2010). Aktif öğrenme uygulamalarının öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 14-22.
• Beşoluk, Ş. ve Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679-693.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cantürk Günhan, B., ve Başer, N. (2009). Probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 451-482.
• Çetin, A. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme gücü. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
• Deniz, E. ve Kaptan, F. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerine bir inceleme. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36(389), 23-31.
• Durukan, E. ve Maden, S. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 25-34.
• Dutoğlu, G. ve Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11-32.
• Ekinci, Ö. ve Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827.
• Gelen, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 100-119.
• Gelici, Ö. ve Bilgin, İ. (2012). İşbirlikli öğrenme yöntemlerinin öğrencilerin cebir öğrenme alanındaki başarı, tutum ve eleştirel düşünme becerilerine etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 9-32.
• Gunn, T.M., vePomahac, G.A. (2008). Critical thinking in the middle school science classroom. The International Journal of Learning, 15(7), 239-247.
• Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörleri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve eleştirel düşünme öğretimine dair bazı yanılgılar. Sosyal Bilimler, 7(1), 57-74.
• Güven, M. ve Kürüm, D. (2008). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki (Anadolu üniversitesi eğitim fakültesi öğrencileri üzerinde bir araştırma). İlköğretim Online, 7(1), 53-70.
• Hamurcu, H., Günay, Y. ve Özyılmaz Akamca, G. (2005). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenliği anabilim dalı öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimi profilleri. Eurasian Journal of Educational Research, 20, 147-157.
• Kaya, H.İ. (2010). Yapılandırmacı öğrenmeye dayalı uygulamaların öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkileri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (3), 0-0.
• Kazu, İ.Y. ve Şentürk, M. (2010). İlköğretim programının eleştirel düşünmeyi geliştirmesine ilişkin öğretmen görüşleri. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 244-266.
• Khandaghi, M. A., Pakmehr, H. ve Amiri, E. (2011). The status of college students’ critical thinking disposition in humanities. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 1866-1869. doi: 10.1016/j.sbspro.2011.04.017
• Korkmaz, Ö. (2009a). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
• Korkmaz, Ö. (2009b). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-13.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kutlu, M.O. ve Schreglmann, S. (2011). Üniversitelerde görev yapan akademisyenlerin eleştirel düşünme eğilimlerinin fakülte ve unvanlarına göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(40), 116-121.
• Küçük, G. (2007). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünmeleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Kürüm, D. (2002). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme gücü. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Lloyd, M., ve Bahr, N. (2010). Thinking critically about critical thinking in higher educations. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 4(2), 1-16.
• Mangena, A. ve Chabeli, M.M. (2005). Strategies to overcome obstacles in the facilitation of critical thinking in nursing education. Nurse Education Today, 25, 291-298. doi: 10.1016/j.nedt.2005.01.012
• Oliveras, B.,Márquez, C. Ve Sanmartí, N. (2013). The use of news paper articles as a tool to develop critical thinking in science classes. International Journal of Science Education,35(6), 885-905. doi: 10.1080/09500693.2011.586736
• Özdemir, S. (2005). Web ortamında bireysel ve işbirlikli problem temelli öğrenmenin eleştirel düşünme becerisi, akademik başarı ve internet kullanımına yönelik tutuma etkileri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, S. ve Yalın, H.İ. (2007). Web tabanlı asenkron öğrenme ortamında bireysel ve işbirlikli problem temelli öğrenmenin eleştirel düşünme becerilerine etkileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 79-94.
• Saracaloğlu, A. S. ve Yılmaz, S. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile denetim odaklarının incelenmesi, İlköğretim Online, 10(2), 468-478.
• Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Zeitschriftfürdie Welt der Türken, 1(2), 69-89.
• Şengül, C. ve Üstündağ, T. (2009). Fizik öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimi düzeyleri ve düzenledikleri etkinliklerde eleştirel düşünmenin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 237-248.
• Şenşekerci, E. ve Kartal, H. (2010). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. e-Journal of New World Sciences Academy EducationSciences, 5(3), 839-857.
• Ten Dam, G. Ve Volman, M. (2004). Critical thinking as a citizenship competence: Teaching strategies. Learning and Instruction, 14, 359-379.
• Torun, N. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Türnüklü, E.B. ve Yeşildere, S. (2005a). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 107-123.
• Türnüklü, E.B. ve Yeşildere, S. (2005b). Türkiye’den bir profil: 11-13 yaş gurubu matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim ve becerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2), 167-185.
• Yakar, Z., Altındağ, C. ve Kaya, F. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ve sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin karşılaştırılması. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 720-728.
• Yıldırım Ankaralıgil, S. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinde medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, H.İ. ve Şensoy, Ö. (2011). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimi üzerine eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen öğretiminin etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 523-540.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zayif, K. (2008). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.