Uluslararası Hukukta Savaşa Varmayan Kuvvet Kullanma Yaolları

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 2, 229 - 260, 13.07.2016

M.yusuf Eren

Öz

Uluslararası toplum çok dinamik bir yapıya sahiptir. Devamlı şiddet ve savaşa eğilim vardır. Birleşmiş Milletler örgütü, bu olumsuz durumu bir nebze engelleyebilmek için, uluslararası hukuka “kuvvet kullanma yasağı” adı altında çok önemli bir ilke kazandırmıştır. Ancak uygulamaya bakıldığında, söz konusu yasağın tam olarak hayata geçirilemediği görülmektedir. Bunun en önemli sebeplerinden birisi, “misilleme”, “zararla karşılık” ve “karışma” olarak ortaya çıkan savaşa varmayan kuvvet kullanma yollarının, uluslararası hukuka uygun olup olmadığı hususunda tam bir görüş birliğinin sağlanamamış olmasıdır. Misilleme yöntemi, kuvvet içermediğinden dolayı söz konusu kuvvet kullanma yasağına aykırılık teşkil etmez. Zararla karşılık yöntemlerinin birçoğu kuvvet kullanma eylemleri bulundurur. Bu bakımdan kuvvet kullanma içeren zararla karşılık eylemleri uluslararası hukuka aykırıdır. Karışma yöntemi ise, egemen ve bağımsız devletlerin içişlerine karışmama ilkesine aykırı olmasına rağmen, insani gerekçelerle yapılan müdahalelerin uluslararası hukuka göre uygun olduğunun kabul edilmesi gerekmektedir

Anahtar Kelimeler

Kuvvet Kullanma Yasağı, Misilleme, Zararla

The Use of Force Not Amounting to War

Öz

The international community has a very dynamic nature. There is a continuous trend of violence and war. To prevent this negative situation, The United Nations, gained a very important principle to international law, called "the prohibition of the use of force". However, in practice, we can see that the prohibition had not been implemented at all. One of the most important reasons for this, is there is no complete consensus whether to accordance with international law in the use of force not amounting to war such as retorsion, retaliation and intervention. Because of not containing any force, retorsion does not constitute a violation of the prohibition of the use of force. Retaliation methods contains many of the acts of use of force. In this regard, acts of retaliation which are involving the use of force, are contrary to international law. Although the intervention method is contrary to the principle of non-interference in the internal affairs of a sovereign and independent states, interventions for humanitarian reasons must be presumed to conform to international law

Anahtar Kelimeler

Prohibition of Use of Force, Retorsion, Retaliation, Intervention, Embargo

Kaynakça

• BARSALOU, Olivier; “The History of Reprisals Up to 1945: Some Lessons Learned and Unlearned for Contemporary International Law”, Military Law and The Law of War Review, S. 49/3-4, 2010.
• BAŞEREN, Sertaç H.; Uluslararası Hukukta Devletlerin Münferiden Kuvvet Kullanmalarının Sınırları, Ankara 2003.
• BOZKURT / KÜTÜKÇÜ / POYRAZ; Devletler Hukuku, 6. Baskı, Ankara, 2010.
• CHESTERMAN, Simon; “Legality versus Legitimacy:Humanitarian Intervention, the Security Council and the Rule of Law” Security Dialogue, C. 33/3, 2002.
• ÇAYCI, Sadi; Silahlı Kuvvetlerin Kullanılması, Ankara, 1995.
• DOĞAN, İlyas; Devletler Hukuku, Ankara 2008.
• DUPONT, Pierre-Emmanuel; “Countermeasures and Collective Security: The Case of the EU Sanctions Against Iran”, Journal of Conflict & Security Law, Oxford University Press, July 2012.
• DURAN, Hasan; “Yeni Bir Müdahale Şekli ‘İnsani Müdahale’”, SDÜ İİBF Dergisi, C. 6, S. 1, 2001.
• ECER, Vehbi; “İslam Tarihinde İlk Ambargo Uygulaması”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 2, 1988.
• FALK, Richard A.; “The Beirut Raid and the International Law of Retaliation”, A.J.I.L., Vol. 63, No. 3, 1969.
• GİRİTLİ, İsmet; Türkiye’de ve Yabancı Memleketlerde Hükümet Tasarrufları, İstanbul 1958.
• HALLECK, Henry Wager; “Retaliation in War” , A.J.I.L., Vol. 6, No. 1, 1912.
• HOGAN, Albert E.; Pacific Blockade, Oxford 1908.
• İPEK, Aydın; Anayasa ve Uluslararası Hukuk Çerçevesinde Kuvvet Kullanımı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 2007.
• KARABULUT, Bilal; “Uluslararası Yaptırımların Hukuksal Bir Analizi”, Uluslararası Hukuk ve Politika, C. 3, S. 12, 2007.
• KERİMOĞLU, Hasan Taner; “1913-1914 Rumlara Karşı Boykot ve Hüseyin Kazım Bey’in Bir Risalesi”, ÇTTAD, S. 13, 2006.
• KESKİN, Funda; Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma: Savaş, Karışma ve Birleşmiş Milletler, Ankara 1998.
• MERAY, Seha L.; Devletler Hukukuna Giriş, C. 2, Ankara 1975.
• OPPENHEIM, L. – LAUTERPACHT, H.; International Law, C. II, London 1952.
• ÖZEL, Ahmet; “İslam Hukuku ve Modern Devletler Hukukunda Mukabele Bilmisil / Misilleme / Karşılıklılık”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, S. 5, 2005.
• P. Reuter et J. Combacau; Institutions et relations internationales, Paris 1980.
• PAZARCI, Hüseyin; Uluslararası Hukuk, Ankara 2010.
• POTTER, Pitman B.; “Pacific Blockade or War”, A.J.I.L., C. 47, S. 2, 1953.
• TOPAL, Ahmet Hamdi; Uluslararası Terörizm ve Terörist Eylemlere Karşı Kuvvet Kullanımı, İstanbul 2005.
• TOSUN, Fatih; “Uluslararası Hukuk’ta “Kuvvet Kullanma ve Karışma” Kavramlarının Değişen Anlamı”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, S. 9, 2009.
• TUCKER, R. W.; “Reprisals and Self-Defense: The Customary Law”, A.J.I.L., C. 66, 1972.
• TÜRKMEN, Füsun; İnsan Haklarının Yeni Boyutu: İnsancıl Müdahale, İstanbul 2006.
• ÜNAL, Şeref; Uluslararası Hukuk, Ankara 2005.
• İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:3 Sayı:2 Yıl 2012 260