Sözleşme Dışı Kusursuz Sorumluluk Hukuku ve Özellikle Tehlike Sorumluluğuna İlişkin Değerlendirmeler

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 2, 29 - 56, 13.07.2016

Başak Başoğlu

Öz

Sözleşme dışı sorumluluk hukukunda düzenlemenin sınırlarının çizilmesi ve uygulanması bakımından sorumluluğun niteliğinin ve dayandığı sorumluluk esasının belirlenmesi büyük önem arz etmektedir. Zira, kusursuz sorumluluk rejiminin dayandığı esas, bu sorumluluğun şartları ile sonuçlarına da yansıyacaktır. Bu çalışmada, Türk hukukundaki sorumluluk türleri ile bu sorumlulukların dayandığı esaslara ilişkin bir tasnif yapılacak, daha sonra yapılan bu tasnif çerçevesinde Türk Borçlar Kanunu’nun 71. maddesinde yer alan tehlike sorumluluğu düzenlemesine ilişkin bir değerlendirmeye yer verilecektir

Anahtar Kelimeler

Haksız Fiiller, Kusursuz Sorumluluk, Tehlike Sorumluluğu

Thoughts on Strict Tort Liability, Especially on Liability For Abnormally Dangerous Activities

Öz

In Strict Tort Liability, the principals in which the liability is based on and its features are of special importance for determination and limitation of the liability since the conditions and consequences of the liability depends on the principals in which the liability is based on. In this paper, the types of tort liability in Turkish Code of Obligations shall be classified and then the article 71 of Turkish Code of Obligations on abnormally dangerous activities shall be assessed

Anahtar Kelimeler

Torts, Strict Liability, Liability for Abnormally Dangerous Activities

Kaynakça

• Arkan Akbıyık, Azra: Gerçek Olmayan Vekaletsiz İş Görme, İstanbul, Alfa, 1999.
• Baş, Ece: Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk, İstanbul, XII Levha Yayıncılık, 2011.
• Başoğlu, Başak: “Non-Genunine Benevolent Intervention In Another’s Affairs and Disgorgement of Profits under Turkish Law”, Disgorgement of Profits – Gain-based Damages for Breach of Law or Contract, editorler: Ewoud Hondius, André Janssen, Springer, 2015, s.253-266.
• Başoğlu, Başak: “Tehlike Sorumluluğunda Hukuka Aykırılık Tartışması”, Prof. Dr. Hasan Erman’a Armağan, Der Yayıncılık, İstanbul, 2015, s.161-184.
• Büyüksağış, Erdem: “Tehlike Esasına Dayanan Genel Sorumluluk Kuralı Üzerine Eleştirel Değerlendirmeler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt: 8, sayı: 1, İzmir, 2006, s.1-19
• Chappuis, Christine: “Le remise du gain: les temps sont mûrs”, Quelques questions fondamentales du droit de la responsabilité civile: actualités et perspectives, Bern, Stämpfli, 2002, s.51- 77.
• van Dam, Cees: European Tort Law, New York, Oxford University Press, 2013.
• Deschenaux, Henri / Tercier, Pierre: La Responsabilité Civile, 2.Bası, Bern, Stämpfli, 1982.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanun’una Göre Hazırlanmış 14. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları, 2012.
• Erişgin, Nuri: “Türk Borçlar Kanunu madde 71: Genel Tehlike Sorumluluğu”, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Yeni Türk Borçlar Kanunu ve Teni Türk Ticaret Kanunu Sempozyumu (Makaleleler, Tebliğler), İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2013, s.59-101.
• Gümüş, Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler c.II, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2012.
• Hatemi, Hüseyin: Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1994.
• İmre, Zahit: “Türk Hususi Hukukuna Göre Tehlikeli Şeylerden Doğan Mesuliyet”, Yargıtay Yüzüncü Yıldönümü Armağanı, Ankara 1968.
• İmre, Zahit: “Hukuki Mesuliyetin Esası Üzerine Bazı Düşünceler” İÜHFM Doğumunun 100. Yılında Atatürk’e Armağan, cilt: 45 sayı: 1-4, İstanbul, 1979-1981, s.402-420.
• İmre, Zahit: Doktrinde ve Türk Hukukunda Kusursuz Mesuliyet Hâlleri, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası, 1949.
• Kaneti, Selim: “Haksız Fiil Sorumluluğunda Kusur Kavramının Görevi”, Sorumluluk Hukukunun Güncel Sorunları, Sorumluluk Hukukundaki Yeni Gelişmeler I. Sempozyumu, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Enstitüsü Yayını, 1980 s.29-66.
• Kılıçoğlu, Ahmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi, 2011.
• Kırca, Çiğdem: Ürün Sorumluluğu, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 2007.
• Korkusuz, Refik: “Hukukumuzda Tehlike Sorumluluğu Uygulaması ve Yeni Borçlar Kanunu Tasarısındaki Düzenlemesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Ankara, 2009, s.147- 207.
• Nomer, Hâluk N.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 12. Bası, İstanbul, Beta , 2012.
• Oftinger, Karl/ Stark, Emil W.: Schweizerisches Haftplichtrecht, Bnd II/2: Besonderer Teil, Zürich, Schulthess, 1989. Oğuzman, Kemal/ Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt II, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2013.
• Reisoğlu, Safa: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, Beta, s.169;
• Rey, Heinz: Ausservertragliches Haftpflichtrecht, 4. Bası, Zurich, Schulthess, 2008.
• Sanlı, Kerem Cem: “Kusursuz Sorumluluk Halleri”, Türk Borçlar Kanunu Sempozyumu, Makaleler – Tebliğler, İstanbul, XII Levha Yayıncılık, İstanbul, 2012, s.61-81.
• Schwenzer, Ingeborg: Schweizerisches Obligationenrecht: Allgemeiner Teil, Bern, Stämpfli, 2012.
• Serozan, Rona: Borçlar Hukuku Özel Bölüm, (Borçlar Özel), İstanbul, Filiz Kitabevi, 2006.
• Tandoğan, Hâluk: Kusura Dayanmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, Ankara, 1981
• Tandoğan, Hâluk: Türk Mesuliyet Hukuku, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2010.
• Tandoğan, Hâluk: “Tehlike Sorumluluğu Kavramı ve Türk Hukukunda Tehlike Sorumluluklarının Düzenlenmesi Sorunu”, Sorumluluk Hukukunun Güncel Sorunları, Sorumluluk Hukukundaki Yeni Gelişmeler I. Sempozyumu, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Enstitüsü Yayını, 1980, s.7-52.
• Tekinay, Selahattin Sulhi/ Akman, Sermet/ Burcuoğlu, Hâluk/ Altop, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1993.
• Tercier, Pierre/ Pichonnaz, Pascal: Le droit des obligations, 5. édition, Zürich, Schulthess, 2012.
• Tiftik, Mustafa: Tehlike Sorumluluğunun Ayırıcı Özellikleri ve Türk Hukukunda Tehlike Sorumluluklarının Genel Kural ile Düzenlenmesi Sorunu, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, Yetkin, 2005.
• Ulusan, İlhan: Medeni Hukukta Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi ve Uygulama Alanı, 2. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2012.
• Üçışık, Güzin: “Tehlike Sorumluluğunun Genel Kural ile Düzenlenmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Ankara, 2009, s.127-145.
• Werro, Franz: Commentaire romand, Codes des obligations I, Basel, Helbing Lichtenhahn, 2012, Intro Art.41-61 CO.
• Werro, Franz: La responsabilité civile, 2. édition, Bern, Stämpfli, 2011.
• Werro, Franz/ Palmer, Vernon Valentine/ Hahn, Anne-Catherine: “Strict Liability in European tort law: and introduction”, The Boundaries of Strict Liability in European Tort Law, Franz Werro, Vernon Valentine Palmer (editör), Durham-Bern-Bruxelles, Carolina Academic Press, Stämpfli, Bruylant, 2004, s.3-35.
• Widmer, Pierre: “Switzerland”, Unification of Tort Law: Strict Liability, New York, Kluwer Law International, 2001, s.323-350.
• Winiger, Bénédit: “La responsabilité pour risque est-elle dangereuse pour la faute?”, Responsabilité objektives, Zürich, Shuthess, 2003, s.191-206.
• Yavuz, Cevdet/ Özen, Burak/ Acar, Faruk: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 10. Baskı, İstanbul, Beta, 2012.
• Yılmaz, Süleyman: “Türk Borçlar Kanunu Tasarısında Sebep Sorumluluklarına İlişkin yeni Hükümler”, AÜHFD, cilt: 59, sayı: 3, Ankara, 2010, s.551-578.