WITHDRAWAL OF EXECUTED DONATION IN THE TURKISH LAW AND SUGGESTIONS FROM THE GERMAN FEDERAL COURT OF JUSTICE WITHIN THE FRAME OF BGB Art.313

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 712 - 727, 31.12.2019

Çiğdem Mine Yılmaz

https://doi.org/10.21492/inuhfd.633622

Cited By: 1

Öz

Since the donation contract is a contract that burdens only
the donating party with debt, the provisions aiming to protect the donator
(i.e., the donating party) and his/her assets were set forth in Turkish Code of
Obligations Nr. 6098. With this contract burdening a single party with debt, it
is aimed to richen the donee, who is provided with value. In this study,
besides making suggestions, it is also aimed to explain to which legal bodies
one might apply in order to withdraw the donation by mentioning the philosophy
of “principle of transaction connection”, which is regulated in German Civil
Law (Bürgerliches Gesetzbuch [BGB]), besides the reasons specific to donation
and the donation itself. According to the settled case law of German Federal
Court of Justice “Bundesgerichtshof” (BGH), a marriage-related donation occurs
when an asset is donated because of the marriage and in order to construct,
maintain or secure a spousal partnership and with the idea of continuing the
marriage community and benefiting from the asset and its revenues during the
marriage. The connection of donation depends on this principle. However, if the
spouses have made a donation because of the marriage and within the scope of
marital property (different from the regime of separation of estates), then, it
is an exception to perform the retrocession in accordance with BGB. Art. 313.
According to the Federal Court, the acquisition equalization is performed and
then a retrocession transaction according to BGB Art. 313 may be considered only
if the equalization yields an unsuitable situation.

Anahtar Kelimeler

Donation, Principle of Transaction Connection, Withdrawal of Donation, Collapse of Transaction Connection

TÜRK HUKUKUNDA YERİNE GETİRİLMİŞ BAĞIŞLAMANIN GERİ ALINMASI VE BGB. 313. ÇERÇEVESİNDE ALMAN FEDERAL YÜKSEK MAHKEME KARARININ DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ

Öz

Bağışlama sözleşmesinin, sözleşme
taraflarından sadece bağışlayana borç yükleyen bir sözleşme olması sebebiyle
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’muzda, bağışlayanı ve onun malvarlığını
korumaya yönelik düzenlemeler öngörülmüştür . Bu sözleşme ile bağışlanan, yani
kendisine değer kazandırılan kişinin zenginleştirilmesi amacı güdülmektedir.
Çalışmada, Türk hukukunda yapılan bağışlamanın geri istenebilmesi için
bağışlamaya özgü sebepler ve bağışlama dışında hangi hukuki kurumlara
başvurulabileceği Alman Medeni Kanunu, Burgerliches Gesetzbuch’da (BGB) yer
alan “işlem münasebeti esası”nın felsefesine de değinilerek açıklanmaya ve
önerilerde bulunulmaya çalışılacaktır. Alman Federal Yüksek Mahkemesi,
Bundesgerichtshof’un, (BGH) yerleşik içtihat hukuku uyarınca, evliliğe ilişkin
bağışlama durumu, eşlerden birinin diğerine bir mal varlığını evlilikten dolayı
ve evlilikle hayat birliğinin gerçekleştirilmesi ve oluşturulması, muhafaza
edilmesi veya güvence altına alınması maksadıyla vermesi, bununla evlilik yaşam
birliğinin var olmasını ve bu birliktelik dâhilinde verdiği bu mal varlığından
ve onun getirilerinden istifade etmeye devam etme düşüncesi veya beklentisi
içinde olmasıyla mevcut olur. Bağışlamanın, münasebet esası burada yatmaktadır.
Ne var ki, eşlerin yasal mal rejimi çerçevesinde, evlilikten dolayı bağışlama
halleri durumu mevcutsa iade işlemlerinin - bir mal ayrılığı rejiminin mevcut
olmasından farklı olarak –  BGB. Art. 313
uyarınca halledilmesi bir istisnadır. Federal Mahkemeye göre, kazanç
denkleştirmesi gerçekleştirilir ve yalnızca bunun uygun olmayan bir sonuca yol
açması durumunda BGB. Art. 313. uyarınca bir iade işlemi düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler

Bağışlama, Bağışlamanın Geri Alınması, İşlem Münasebeti Esası, İşlem Temelinin Çökmesi

Kaynakça

• AKYOL Şener: Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1995.
• ARAL, Fahrettin/AYRANCI, Hasan: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 11. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2018.
• DURAL Mustafa /ÖZ Turgut: Türk Özel Hukuku Cilt IV, Miras Hukuku, İstanbul 2015.
• EREN Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara 2018.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012.
• HAMAMCIOĞLU VARDAR Gülşah: Bağışlama Sözleşmesi, Adalet Yayınevi, 2016.
• İNCE Nurten: Alman Hukukunda İfa İmkansızlığı ile İşlem Temelinin Bozulması Arasındaki İlişki, Legal Hukuk Dergisi, 14(165), 2016.
• KILIÇOĞLU, M. Ahmet: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Turhan Kitabevi, Ankara 2019.
• OĞUZMAN M. Kemal: Miras Hukuku, İstanbul 1995.
• OLGAÇ Senai: Borçlar Hukuku Akdin Muhtelif Nevileri II, İstanbul 1966.
• SEROZAN Rona: Borçlar Hukuku Özel Bölüm, Onikilevha Yayıncılık, 4. Bası., İstanbul 2019.
• TANDOĞAN Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt: I/1, Evrim Dağıtım, İstanbul 1988.
• TEKİNAY Selahattin Sulhi/AKMAN Sermet /BURCUOĞLU Haluk/ALTOP Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993.
• TONGSİR Ferih Bedii: Bağışlama, İstanbul 1953.
• TÜZÜNER Özlem/ÖZ Kerem: Aşırı İfa Güçlüğüne İlişkin İçtihat İncelemesi, Ankara Barosu Dergisi, 2015/3, s.421-470.
• YAVUZ Cevdet/ACAR Faruk/ÖZEN Burak, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), Beta Yayınevi, İstanbul 2018.
• YAVUZ, Cevdet: Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler) İstanbul 2012.
• ZEVKLİLER, Aydın/GÖKYAYLA, K. Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Turhan Kitabevi, Ankara. 2019.