SOSYAL MEDYA HESAPLARININ MİRAS YOLUYLA İNTİKAL EDİP EDEMEYECEĞİ SORUSUNUN KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA HUKUKU KAPSAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 567 - 586, 31.12.2020

Süleyman Yılmaz Vehbi Umut Erkan

https://doi.org/10.21492/inuhfd.789817

Cited By: 7

Öz

2019 yılı itibariyle Türkiye’de nüfusun %63’ünün sosyal medya kullanıcısı olduğu tahmin edilmektedir. Bu oran azımsanamayacak kadar yüksektir. Bununla birlikte gün geçtikçe daha fazla sosyal medya hesabı sahibinin öldüğü de bir gerçektir. Ölüm halinde murisin parayla ölçülebilen mal ve hakları mirasçılarına intikal etmektedir. Ancak ölümle birlikte sosyal medya hesaplarının durumu belirsizdir. Sosyal medya hesaplarının kullanımına ilişkin sözleşmeler bir şirket ve kullanıcı arasında kurulmaktadır. Bu sözleşmeler uyarınca şirket, kullanıcının ve kullanıcının iletişim kurduğu kişilerin verilerini korumakla yükümlüdür. Bu durumda miras hukukunda yer alan intikal hükümleri ile kişisel verileri koruma yükümlülüğü arasında çatışma meydana gelmektedir. Nitekim yargıya yansıyan olaylarda da mahkemeler, sosyal medya hesaplarının mirasçıya intikal edip edemeyeceği noktasında kişisel verileri koruma ve miras hukuku ilkelerini birlikte değerlendirmiştir. Bu itibarla çalışmamızda, öncelikle kişisel veri kavramı, hukuki niteliği ve önemi açıklanmaktadır. Ardından sosyal medya sözleşmeleri incelenmektedir. Nihayet miras hukuku açısından sosyal medya hesaplarının miras yoluyla intikale elverişli olup olmadığı ele alınmaktadır. Böylelikle çalışmamızda kümülatif olarak kişisel verilerin korunması yükümlülüğünün sosyal medya hesaplarının miras yoluyla intikale engel olup olmadığı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mirasın İntikali, Sosyal Medya Hesapları, Malvarlığı, Kişisel Veri, Miras Hukuku

AN INVESTIGATION OF THE PROBLEM WHICH SOCIAL MEDIA ACCOUNTS CAN BE TRANSFERRED BY INHERITANCE UNDER THE PERSONAL DATA PROTECTION LAW

Öz

As of year 2019 in Turkey it is estimated that 63% of the population is social media users. These rates are too high to be underestimated. However, it is a fact that more and more social media account owners are dying day by day. In case of death, property and rights,measured with money, are transferred to the heirs. However, after death of social media user, the state of social media accounts is uncertain. Contracts which are about social media accounts are set up between a company and a user. In accordance with this contracts, the company is responsible for protecting the data of the user and the people with whom the user communicates. The inheritance law and the obligation to protect personal data are in conflict. As a matter of fact, in the events reflected in the judiciary, the judiciary evaluated the principles of personal data and inheritance law at the point of whether the social media accounts can be transferred to the heir. In this study, the concept of personal data, its legal nature and importance are explained. Then, social media contractsare explained. Finally, in terms of inheritance law, social media accounts are available for inheritance and are discussed. Thus, this study evaluates whether personal data protection obligations prevent social media accounts from transfer.

Anahtar Kelimeler

Personal Data, Transfer of Inheritance, Social Media Accounts, Wealth, Law of Interitance

Kaynakça

• AKAR, Erkan: Sosyal Medya Pazarlaması, Ankara 2010.
• AKİPEK, Jale/AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ, Derya: Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku C.I, İstanbul 2014.
• AKKURT, Sinan Sami: “Kişilik Hakkının Sosyal Medya Kullanıcıları Tarafından İhlali Halinde Ortaya Çıkacak Cezai Sorumluluğa Medeni Hukuk Bağlamında Bir Bakış”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25(2), 2017, s.329-373.
• AKSOY, Hüseyin Can: “Kişisel Verilerin İşlenmesi Kapsamında Rıza Unsuru ve Sınırlı Ehliyetsizlerin Durumu”, Haluk Konuralp Anısına Armağan, 3, Ankara 2009, s.47-67 (Kişisel Verilerin İşlenmesi).
• AKSOY, Hüseyin Can: “The Right To Personality And Its Different Manifestations As The Core of Personal Data”, Ankara Law View, 5(2), 2008, s.235-249 (The Right).
• AKSOY, Hüseyin Can: Kişisel Verilerin Korunması, Ankara 2010 (Kişisel Verilerin Korunması).
• ANTALYA, O. Gökhan/SAĞLAM, İpek: Miras Hukuku, 3.Bası, İstanbul 2015.
• ARAL, Fahrettin/AYRANCI, Hasan: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 12. Baskı, Ankara 2019.
• AYAN, Mehmet/AYAN, Nurşen: Kişiler Hukuku, 8. Baskı, Ankara 2016.
• AYDIN, Akgül: “Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: “Unutulma Hakkı” ve AB Adalet Divanı’nın “Google Kararı”, TBB Dergisi, (116), 2016, s.11-38.
• AYÖZGER ÖNGÜN, Çiğdem: Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, 2. Bası, İstanbul 2019.
• AYÖZGER ÖNGÜN, Çiğdem: Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Özel Düzenlemeler Dâhil, 2. Bası, İstanbul 2019.
• BİYAN, Özgür/AKÇİL, Çağla Gizem: “Dijital Miras ve Vergisel Boyutu”, Legal Mali Hukuk Dergisi, 14(165), 2018, s.2637-2661.
• BOYS, Danah M./ELLISON, Nıcole B.: “Social Network Sites: Definition, HistoryandScholarship”, Journal of Computer-MediatedCommunication, 13(1), 2007, s.210-230.
• BRÄUTİGAM, Peter: “Stellungnahmedes Deutschen Anwaltvereinsdurchdie Ausschüsse Erbrecht, InformationsrechtundVerfassungsrecht”, https://anwaltverein.de/de/newsroom?newscategories=3&category=&startDate=01.01.2013&endDate=31.12.2013&searchKeywords=&page_n27=2.
• CARROLL, Evan/ROMANO, John: Your Digital Afterlife: When Facebook, Flickr and Twitter Are Your Estate, What's Your Legacy?, Berkeley/USA 2011.
• CARROLL, Evan/ROMANO, John/CARTER, Jean Gordon. “Helping Clients Reach Their Great Digital Beyond: Estate Planning for Electronic Assets, Trusts & Estates (September 2011), https://www.wealthmanagement.com/estate-planning/helping-clients-reach-their-great-digital-beyond-0.
• CHOUDHARY, Pragya: “Death (?) Online”, s.1, https://www.ijlmh.com/wp-content/uploads/2019/12/Death-_-Online.pdf.
• CUMMINGS, G. Rebecca: “The Case Against Access to Decedents’ E-mail: Password Protection as an Exercise of the Right to Destroy”, Minnesota Journal of Law, Science & Technology, 15(2), 2014, s.898-944.
• ÇABRİ, Sezer: Miras Hukuku Şerhi (TMK m.495-574), C.I, İstanbul 2018.
• ÇELİKTAŞ, İlyas: “Vefat Eden Kişinin Elektronik Posta Hesabı Mirasçılara İntikal Eder mi?”, Terazi Hukuk Dergisi, 6(62), 2011, s.34-39.
• DATA PROTECTION WORKING PARTY (WP), Opinion 4/2007 on The Concept of Personal Data,https://ec.europa.eu/justice/article-29/documentation/opinion-recommendation/files/2007/wp136_en.pdf.
• DEMİR, Rana Zeynep: “Sosyal Medya Hesaplarının Miras Yoluyla Geçişi Mümkün Müdür?”, Prof. Dr. Feyzi Necmeddin Feyzioğlu’nun Anısına Armağan, İstanbul 2020, s.161-187.
• DREXL, Josef/HILTY, Reto/HARHOFF, Dietmar: Arguments Against Data Ownership Ten Questions and Answers, Max Planck Institute for Innovation and Competition, 2017.
• DURAL, Mustafa/ÖZ, Turgut: Türk Özel Hukuku C.IV Miras Hukuku, İstanbul 2015
• DÜLGER, Murat Volkan: “İnsan Hakları ve Temel Hak ve Özgürlükler Bakımından Kişisel Verilerin Korunması”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), 2018, s.71-143.
• DÜLGER, Murat Volkan: “Sağlık Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması ve Hasta Mahremiyeti”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2), 2015, s.43-80.
• DÜLGER, Murat Volkan: Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, 2. Bası, İstanbul 2019.
• ERASLAN, Levent: Sosyal Medya ve Algı Yönetimi, 2.Bası, Ankara 2020.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Ankara 2019.
• EREN, Fikret/YÜCER AKTÜRK, İpek: Türk Miras Hukuku, 1.Bası, Ankara 2019.
• GEZDER, Ümit: Tüketici Kredi Sözleşmeleri, İstanbul 1998.
• GÖÇMEN-UYARER, Sinem: Kişisel Verilerin Korunması, 1.Bası, Ankara 2019.
• GÜMÜŞ, Alper: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi Cilt 1, İstanbul 2014.
• GÜRPINAR, Damla: “Kişisel Verilerin Korunmamasından Doğan Hukuki Sorumluluk”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, 19, 2017, s.679-694.
• HERZOG, Stephanie: ”Der digitale Nachlass – ein bisher kaum gesehenes und häufig missverstandenes Problem”, NJW, (52), 2013, s.3745-3751.
• HOEREN, Thomas: “Der Tod und das Internet-Rechtliche Fragen zur Verwendung von E-Mail- und WWW-Accounts nach dem Tode des Inhabers”, NJW, 30, 2005, s.2113 vd.
• HOPKINS, Patrıckjamıe/LIPIN, Ilya Alexander: “Viable Solutions to the Digital Estate Planning Dilemma”, Iowa Law Review Bulletin, 99(61), 2014, s.61-71.
• İLERİ, Çiğdem: “Dijital Miras, Alman Federal Mahkemesi’nin Facebook Kararı Üzerine Bir İnceleme”, TBB Dergisi, (146), 2020, s.123-152.
• İMRE, Zahit/ERMAN, Hasan: Miras Hukuku, 13.Bası, İstanbul 2017.
• İNAN, Ali Naim/ERTAŞ, Şeref/ALBAŞ, Hakan: Miras Hukuku, 10.Bası, Ankara 2019.
• İNCE AKMAN, Nurten: “Mirasbırakanın Dijital Bilgilerinin Mirasçılara Geçişi (Dijital Tereke)”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(2), 2018, s.527-560.
• İŞGÜZAR, Hasan/DEMİR, Mehmet/YILMAZ, Süleyman: Miras Hukuku, Ankara 2019.
• KANG, Jerry: “Information Privacy in Cyberspace Transactions”, Stanford Law Review, 50, April 1998, s.1193-1287.
• KAPLAN, M. Andreas/HAENLEİN, Michael: “Users of the World, Unite!, The Challenges and Opportunites of Social Media”, Business Horizons, 53(1), 2010, s.59-68.
• KARA, İlhan: Yeni Kanuna Göre Tüketici Hukuku, Ankara 2015.
• KAVURAN, Tamer/YEŞİL, Abuzer: “İnteraktif Medyada Youtuberların İletişim Dili: Enes Batur Oyun Videoları Örneği”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(Ek Sayı), 2019, 45-62.
• KAYA, Mine: Elektronik Ortamda (Elektronik Haberleşme- İnternet-Sosyal Medya) Kişilik Hakkının Korunması, 1.Bası Ankara 2015.
• KILIÇOĞLU, Ahmet: Miras Hukuku, 10. B., Ankara 2019.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip: Miras Hukuku, 3. Bası, İstanbul 1987.
• KORFF, Douwe: EC Study on Implementation of Data Protection Directive-Comparartive Summary of National Law, Cambridge 2002.
• KUNTALP, Erden: Karışık Muhtevalı Akit, 2. Bası, Ankara 2013.
• KÜZECİ, Elif: Kişisel Verilerin Korunması, 3. Bası, Ankara 2019.
• LITMAN, Jessica: “Information Privacy/Information Property”, Stanford Law Review, 52, May 2000, s.1283-1313.
• MARAŞLI DİNÇ, Yasemin: “Ölümden Sonra Sosyal Medya Hesaplarının Hukuki Akıbeti: Dijital Miras”, TBB Dergisi, 2019 (142), s.273-287.
• MARTINI, MARIO: “Der digitale Nachlass und die Herausforderungen postmortalen Persönlichkeitsschutzes im Internet”, JZ 67 (2012)/Heft 23, s.1145-1155.
• MAYFIELD, Antony: What is Social Media, iCrossing, e-book, 2010.
• OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ, Özer/OKTAY- ÖZDEMİR, Saibe: Kişiler Hukuku, 15.Bası, İstanbul 2015.
• OZANOĞLU, Hasan Seçkin: Tüketicinin Korunması Açısından Taksitle Satım Sözleşmesi, Ankara 1999.
• OZANOĞLU, Hasan Seçkin: “Tüketici Sözleşmeleri Kavramı (Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Maddi Anlamda Uygulama Alanı)”, AÜHFD, 50(1), 2001, s.55-90.
• ÖNOK, Murat: “Kişisel Verilerin Korunması Bağlamında “Unutulma Hakkı” ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler, İKÜHFD, (16), 2007, s.155-188.
• ÖZDEMİR, Hayrunnisa: Elektronik Haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması, Ankara 2009.
• ÖZEL, Çağlar: Mukayeseli Hukuk Işığında Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakkı, Ankara 1999.
• ÖZKAN, Oğulcan: Kişisel Verilerin Korunması, Ankara, 2020.
• ÖZTAN, Bilge: Miras Hukuku, 5.Bası, Ankara 2012.
• ÖZTÜRK, Şerife: “Sosyal Medyada Etik Sorunlar”, Selçuk İletişim, 9(1), 2015, s.287-311.
• PINCH, Rachel: “Protecting Digital Assets After Death: Issues to Consider in Planning for Your Digital Estate”, Wayne Law Review, 60(2), 2014, s.545-564.
• POHL, Jens: “Transition from Data to Information”, Collaborate Agent Design Research Center, California 2014, s.1-8.
• PREUß, Nicola: “Digitaler Nachlass – Vererbbarkeit eines Kontos bei einem sozialen Netzwerk”, NJW 2018 Heft 43, s.3146-3149.
• PRINS, Corien: “The Propertization of Personal Data and Identities”, Electronic Journal Of Comperative Law, 8(3), October 2004, https://www.ejcl.org/83/art83-1.html#N_1_, (Pesonal Data).
• PRINS, Corien: “When Personal Data, Behavior and Virtual Identities Become A Commodity: Would A Property Rights Approach Matter?”, SCRIPT-ed, 3(4), June 2006, s.271-303.
• SAMUELSON, Pamela: “Privacy As Intellectual Property?”, Stanford Law Review, 52(5), November 2000, s.1126-1174.
• SCHWARTZ, Paul M.: “Property, Privacy and Personal Data”, Harvard Law Review, (117), 2003-2004, s.2056-2125.
• SEROZAN, Rona: Kişiler Hukuku, 6. Baskı, İstanbul 2015.
• SEROZAN, Rona/ENGİN, Baki İlkay: Miras Hukuku, 5. B., İstanbul 2018.
• SHAO, Guosong: “Understanding the Appeal of User-Generated Media: A Uses and Gratification Perspective, Internet Research, 19, 2009, s.7-25.
• TİRYAKİ, Betül: Tüketicinin Korunması Hukuku Açısından Ayıplı Hizmetten Doğan Sorumluluk, Ankara 2007.
• TÜRKYILMAZ, Tamer: “Fenomenlerin Vergilendirilmesi”, Vergi Gündem 2019.
• Uniform Law Commision, “Revised Uniform Fiduciary Access To Digital Assets Act (2015), 08 March 2016, s.5, https://www.uniformlaws.org/HigherLogic/System/DownloadDocumentFile.ashx?DocumentFileKey=112ab648-b257-97f2-48c2-61fe109a0b33&forceDialog=0.
• VATAVU, Joanna: “The Importance of Planning for Your Digital Estate”, Estates, Trusts and Pensions Journal, 32(1), December 2012, s.1-5.
• VURAL, Z. Beril Akıncı/BAT, Mikail: Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: “Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yasar University, 20(5), 2010, s.3348-3383.
• YAVUZ, Cevdet: Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, 13. Bası, İstanbul 2014.
• YEGEN, Ceren: “Demokratik ve Yeni Bir Kamusal Alan Olarak Sosyal Medya”, MAOSBD, 1(2), 2013, s.119-135.
• YETİM, Servet: “Elektronik Posta (E-posta) Hesabı İçeriği Mirasa Konu Olur mu?”, Terazi Hukuk Dergisi, 3(21), Mayıs 2008, s.49-65.
• YILMAZ, Süleyman/ÇAVUŞOĞLU, Gökçe Filiz: Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, Ankara 2020.
• ZEVKLİLER, Aydın: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun: Örnek Yargıtay Kararları ve İlgili Mevzuat, İzmir 1996.