ASSESSMENT OF SPECIFIC PERFORMANCE CONCEPT IN TERMS OF EXECUTION PROPERTIES FOR THE DEBTOR’S DEFAULT

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 2, 447 - 461, 31.12.2022

Derya Ateş

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1104819

Öz

When monographic work on debtor’s default is considered, both the importance and the depth of the subject is clearly understood. The subject also includes multi-directional problems and discussions on agreements binding two-way debt, in addition to contradictions to a simple debt. This is because once the debtor’s default has taken place, the only obstacle for the creditor is not only the status and conditions of the debtor, but also the properties of the specific performance of the relevant execution. Even though the specific performance claim is an expression of the creditor’s right on the contract rather than a sanction about the default, the properties of the contracts that bind two-way debt should be considered seperately depending on the creditor’s execution for specific performance that make up the essential claim.Accordingly, the specific performance’s compliance is based on the settled execution before the contradiction to debt has taken place, in other words, the debtor’s lapse into default. In cases where the execution is fulfilled by substitute performances, partial performance, the act of execution or the settlement of the execution result, or whether the result is positive or negative execution, unique results will inevitably arise for specific performance

Anahtar Kelimeler

Default, Delayed Fulfillment, Specific Performance, Execution

BORÇLUNUN TEMERRÜDÜNDE AYNEN İFA KAVRAMININ EDİM ÖZELLİKLERİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Borçlu temerrüdü ile ilgili monografik eserler göz önünde bulundurulduğunda hem konunun önemi hem de derinliği çok net ortaya çıkmaktadır. Mesele basit bir borca aykırılık halinin ötesinde özellikle karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde çok yönlü sorunları ve tartışmaları da içinde barındırır. Zira bir kere borçlu temerrüdü gerçekleştiğinde artık alacaklının önüne çıkabilecek tek engel sadece borçlunun içinde bulunduğu durum ve koşullar değil; aynı zamanda taraflara ait yükümlülükler ile aynen ifaya konu edimin özellikleridir. Her ne kadar borçlu temerrüdünde gecikmiş olan aynen ifa talebi, temerrüde ait bir yaptırımdan ziyade, alacaklının sözleşmeden kaynaklanan bir hakkının ifadesi olsa da karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerin özellikleri alacaklının asli talebini oluşturan aynen ifaya konu edime göre ayrıca değerlendirilmelidir. Buna göre aynen ifanın henüz borca aykırılık gerçekleşmeden yani borçlu temerrüde düşmeden önce kararlaştırılmış edime uygunluğu esastır. Edimin ifa ikameleri ile karşılanması, kısmi ifanın gerçekleşmesi, edim fiili veya edim sonucunun kararlaştırılması, edimin olumlu veya olumsuz edim olması gibi ihtimallerde ise aynen ifanın kendine özgü sonuçlarının doğması kaçınılmazdır.

Anahtar Kelimeler

Temerrüd, İfada Gecikme, Aynen İfa, Edim, Default, Delayed Fulfillment, Specific Performance, Execution

Kaynakça

• AKİPEK Jale/AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ Derya: Eşya Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul 2018.
• ALTINOK ORMANCI, Pınar: Sürekli Borç İlişkilerinin Haklı Sebeple Feshi, Seçkin Yayınları, İstanbul 2011.
• ALTINOK ORMANCI, Pınar:: Zararı Azaltma Külfeti, (Zararı Azaltma), On İki Levha Yayınları, İstanbul 2016.
• ANTALYA Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C V/1,3, Seçkin Yayınları, Ankara, 2019.
• ATEŞ, Derya: Borçlunun Temerrüdünde Aynen İfa, Beta Yayınları, İstanbul, 2022.
• AYAN, Serkan: İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Temerrüdü, Seçkin Yayınları, Ankara 2008.
• AYDINCIK, Şirin: Yapma Borçlarının İfa Edilmemesi ve Hukuki Sonuçları, Özellikle TBK.m.113/I Kapsamında Nama İfa, Yetkin Yayınları, İstanbul 2013.
• BARLAS, Nami: Para Borçlarının İfasında Borçlunun Temerrüdü ve Bu Temerrüt Açısından Düzenlenen Genel Sonuçlar, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1992.
• BAŞOĞLU, Başak: Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta Aynen İfa Talebi, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2012.
• BOVAY Henry: Essence de la demeure, Recueil de travaux publié par la Faculté de droit à 1 'occasion de l'assemblée de la Société suisse des juristes à Lausanne, du 9 au 11 septembre 1934, Lausanne 1934.
• BUZ, Vedat: Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme, Yetkin Yayınları, Ankara 1998.
• CEMAL, Ahmet: “Edime Uygun İfa Kuralının Bir İstisnası Olarak İfa Uğruna Edim (Leistung Erfüllungshalber)”, MHAD, 3(5), 1969, s.239-256.
• CHAVANNE, Sylvie: Le retard dans l’exécution des travaux de construction, Genève, 1993.
• CHERPILLOD, Ivan: La fin des contrats de durée, Cedidac, Lausanne, 1998.
• COMMENT Albert: De la demeure du débiteur dans les contrats bilatéraux, art. 107-109 CO, Courtelary, 1924.
• CUENDET Jean: La faute Contractuelle et Ses Effets, Lausanne, 1970.
• DURAL, Mustafa: Borçlunun Sonradan Sorumlu Olmadığı Sonraki İmkânsızlık, Yetkin Yayınları, İstanbul 1976.
• ENGEL Pierre: Traite Des Obligations En Droit Suisse, Saempfli, Berne 1997.
• ENGİN, Baki İlkay: “İfa Uğruna Edim”, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Günü Armağanı, İstanbul 2001, s.839-862.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• ERMAN, Hasan: Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, Seçkin Yayınları, İstanbul 2010.
• GÜMÜŞ, Alper: Borçlar Hukuku Genel Hükümleri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• GÜNDÜZ, Deren: Olumlu Zarar, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2020.
• HAVUTÇU, Ayşe: Tam iki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Temerrüt ve Müspet Zararın Tazmini, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir 1995.
• HOHL, Fabienne: De l’exécution des obligations, art 68-83, Commentaire Romand, Helbing, Lichtenhahn, Genève-Bale-Munich 2003, s.500-540.
• İPEK, Eyüp: Edime Uygun İfa Kuralı ve Bu Kuralın İhlâline Bağlanan Hukukî Sonuçlar, Seçkin Yayın, İstanbul 2016.
• KESKİN, Dilşad: “Kesin Vadeli İşlemlerde İfa Etmeme: Temerrüt ve İmkânsızlık”, GÜHFD, 11(1-2), 2009, s.209-231.
• KILIÇOĞLU Ahmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara 2022.
• KİZİR, Mahmut: Borçlunun Temerrüdünün Sona Ermesi, Adalet Yayınları, Ankara 2012.
• KOCAAĞA, Köksal: “Borçlanılan Edimin İfası Kuralının Bir İstisnası Olarak İfa Amacıyla Edim, BATİDER, XXIV(1), 2007, s.139-159.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU Necip./HATEMİ Hüseyin/SEROZAN Rona/ARPACI Abdulkadir: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C.I, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu, Borçlar Hukukuna Giriş Hukuki İşlem Sözleşme, Filiz Yayınları, İstanbul 2017.
• KUNTALP, Erden: Ard Arda Teslimli Satım Akdi, Ankara, 1968.
• KURT, Leyla Müjde: Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü, Yetkin Yayınları, Ankara 2012.
• LOERTSCHER, Denis: De l’effet des obligations, art 84-96 Commentaire Romand, Helbing, Lichtenhahn, Genève-Bale-Munich 2003, s.500-540.
• MONOD, Michel: La résolution des contrats synallagmatiques parfaits, Etude comparative de droit suisse et de droit français, Lausanne 1987.
• OFTİNGER Karl/JEANPRÊTRE Raymond: Jurisprudence du Tribunal Fédéral sur la partie générale du code des obligations, traduit de l’Allemand sur la l.ed; Zurich 1970.
• OĞUZMAN M.Kemal /ÖZ M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, Vedat Yayınları, İstanbul 2022.
• ÖZ, Turgut: İş Sahibinin Eser Sözleşmesinden Dönmesi, Aristo Yayınları, İstanbul 1989
• PEDAMON Micheal: Le Contrat en Droit Allemand, LGDJ, Paris 2002.
• RAMONİ, Claude: Demeure du débiteur et contrats de droit suisse, Zurich 2002.
• SELİÇİ, Özer: “Seçimlik Borçların İfası”, İÜHFM, 34(1-4), 1968, s.375-399
• SERAZON Rona: Sözleşmeden Dönme, Vedat Yayınları, İstanbul 2007.
• SEROZAN, Rona: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, On iki Levha Yayınları, İstanbul, 2022.
• STANİSLAS, Guy: Le droit de résolution dans le contrat de vente : sanction de l'inexécution des obligations contractuelles : étude de droit suisse. Genève : Georg, 1979.
• ŞENGÜL, Mehmet: Seçimlik Borçlara ilişkin Temel Özellikler ve Seçimlik Borçların İfası, İÜHFD, XV(3-4), 2011, s.207-248.
• ŞENOCAK, Zarife: Eser Sözleşmesinde Ayıbın Giderilmesini İsteme Hakkı, Turhan Yayınları, Ankara 2020.
• TANDOĞAN Haluk: Türk Mesuliyet Hukuku, Ankara Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1961.
• TEKİNAY Selahattin Sulhi/AKMAN Sermet/BURCUOĞLU Haluk/ALTOP Atilla: Borçlar Hukuku Genel Hükümleri, Filiz Yayınları, İstanbul 1993.
• TERCIER Pierre: Le Droit des Obligations, Schullthess, Zurich 2004.
• THÉVENOZ, Luc: De l’extinction des obligations, art 97-109, Commentaire Romand, Helbing, Lichtenhahn, Genève-Bale-Munich 2003, s.541-651.
• TÜMERDEM, Murat: Sürekli Borç İlişkilerinde Borçlunun Temerrüdü ve Sonuçları, Seçkin Yayınları, Ankara 2018.
• VON TUHR Andreas: Borçlar Hukuku, C.1-2, (Çeviren: C. Edege), Yargıtay Yayınları, Ankara 1983.
• YALMAN, Süleyman: “Edime Uygun İfa Kuralının İstisnaları”, Prof. Dr. Halil Cin’e Selçuk Üniversitesinde 10. Hizmet Yılı Armağanı, SÜHFD, (14), 1995, s.495–512.
• YILDIZ, M.Gökhan: Türk Borçlar Kanunu Genel Hükümlerine Göre Borçlu Temerrüdünün Şartları ve Sonuçları, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2020.
• YUSUFOĞLU, Fülürya: “Borcun Yerine Getirilmesine Yönelik Olarak, Borçlanılan Edim Dışında Bir Şeyin Verilmesi”, Prof. Dr. Erden Kuntalp’e Armağan, GSÜHFD, 1, İstanbul 2004, s.657-690.
• YÜCE, Melek Bilgi.: Edimi Belirleme Yetkisinin Mevcut Genel İşlem Koşulları Teorisi Ve 6098 Sayılı TBK Açısından Değerlendirilmesi, Yaşar Üniversitesi Dergisi, (8), Haziran 2013, s.3191-3238.
• ZIMMERMANN Reihard: The Law of Obligations, Roman Foundations of the Civilian Tradition, Oxford, New York 1996.