Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sera Etkisi Kavramı ile ilgili Bilişsel Yapıları

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 14, 42 - 55, 05.11.2020

Sibel Kahraman

https://doi.org/10.29129/inujgse.783543

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının “sera etkisi” kavramıyla ilgili bilişsel yapılarını Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) ve Yaz-Çiz-Anlat (YÇA) Tekniği aracılığıyla belirlemektir.

Yöntem: Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim desenine göre tasarlanan çalışmada, içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Bu çalışma 2019- 2020 akademik yılı bahar yarıyılında 63 fen bilgisi öğretmen adayı ile yürütülmüştür.

Bulgular: KİT ile elde edilen bulgulara göre, fen bilgisi öğretmen adaylarının “sera etkisi” ile ilgili bilişsel yapılarında bulunan kavramlar “sera etkisinin gerçekleştiği yerler”, “sera etkisinin nedenleri” “sera etkisinin sonuçları” ve “kavram yanılgıları” olmak üzere dört kategoridedir. YÇA Tekniğiyle elde edilen bulgular, öğretmen adaylarının kavram ile ilgili %52.4 oranında “bilimsel olmayan ve yüzeysel”; %30.2 oranında “kavram yanılgıları” içeren; %15.9 oranında “bilimsel” bir bilişsel yapıları olduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın sonuçları fen bilgisi öğretmen adaylarının sera etkisi ile ilgili bazı kavram yanılgılarına ve bilimsel olmayan-yüzeysel bilişsel yapıya sahip olduğunu göstermektedir.

Sonuçlar ve Öneriler: Bu çalışmanın bulgularına göre, fen bilgisi öğretmen yetiştirme programlarında çevre sorunlarıyla ilgili güncel bilgilendirme ve çağdaş öğrenme etkinliklerini içeren derslerin yer alması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sera Etkisi, Fen Bilgisi Öğretmen Adayı, Yaz-Çiz-Anlat, Kelime İlişkilendirme Testi

Preservice Science Teachers’ Cognitive Structure on the Concept of Greenhouse Effect

Öz

Purpose: The aim of this study is to determine cognitive structure of preservice science teachers about “greenhouse effect” concept through Word Association Test (WAT) and the Write-Draw-Tell (WDT) Techniques..

Design & Methodology: The study was designed based on one of the qualitative research method named as phenomenology and analyzed with content analysis. Thiss tudy was conducted with 63 preservice science teachers in the 2019 - 2020 academic year spring semester.

Findings: According to findings obtained via WAT, the concepts hold by preservice science teachers in their cognitive structure about the “greenhouseeffect” have been corresponded to following four categories: “environment where greenhouse effect takes place”, “causes of the greenhouse effect”, “the results of greenhouse effect” and “misconceptions”. According to the findings which had been obtained by the WDT technique, preservice teachers have the “unscientific-superficial (52.4%)”, “misconceptions (30.2%)” and “scientific (15.9%) cognitive structure related to the concept. This study showed that preservice science teacher had some misconceptions and unscientific-superficial cognitive structure related with the greenhouseeffect.

Implications & Suggestions: According to the findings of this study, it is advised that courses including actual information and contemporary learning activities about environmental problems should be included in the science teacher education programs.

Anahtar Kelimeler

Greenhouse Effect, Preservice Science Teachers, Write-Draw-Tell, Word Association Test

Kaynakça

• Ahi, B. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının sera etkisi hakkındaki düşünceleri. Turkish Studies: International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(9), 15-30.
• Arsal, Z. (2007). İlköğretim öğrencilerinin küresel ısınma ile ilgili kavram yanılgıları. 1. Ulusal & İlköğretim Kongresi, Ankara.
• Arsal, Z. (2010). İlköğretim öğretmen adaylarının sera etkisi ile ilgili kavram yanılgılarının belirlenmesi. İlköğretim Online, 9(1), 229-240.
• Atasoy, E. (2004). Fen öğrenimi ve öğretimi. Ankara. Asil Yayınevi.
• Ayvacı, H. Ş. & Şenel Çoruhlu, T. (2009). Öğrencilerin küresel çevre sorunlarına bakışları ve kavram yanılgılarının belirlenmesine yönelik gelişimsel bir araştırma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 11-25.
• Bahar, M. & Aydın, F. (2002). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin sera gazları ve global ısınma ile ilgili anlama düzeyleri ve hatalı kavramlar. V. Ulusal Fen bilgisi ve Matematik Kongresi, ODTÜ, Ankara.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Bıçak, B. & Durmuş, S. (2006). Geleneksel-alternatif ölçme değerlendirme öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bahar, M. & Özatlı, N. S. (2003). Kelime iletişim test yöntemi ile lise 1. sınıf öğrencilerinin canlıların temel bileşenleri konusundaki bilişsel yapılarının araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen bilgisi Enstitüsü Dergisi, 5(2), 75-85.
• Bal, Ş. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sera etkisi ile ilgili kavram yanılgılarının tespiti, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 17, 102-111.
• Ballantyne, R. & Rain, J. (1995). Enhancing environmental conceptions: An evaluation of cognitive conflict and structured controversy learning units. Studies in Higher Education, 20(3), 293-303.
• Boyes, E. & Stanisstreet, M. (1993). The ‘green house effect’: Children’s perceptions of causes, consequences and cures. International Journal of Science Education, 15(5), 531-552.
• Bozkurt, O. & Cansüngü (Koray), Ö. (2002). İlköğretim öğrencilerinin çevre eğitiminde sera etkisi ile ilgili kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 67-73.
• Darçın, E. S., Bozkurt, O., Hamalosmanoğlu, M. & Köse, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin sera etkisi hakkındaki bilgi düzeylerinin ve kavram yanılgılarının tespit edilmesi. International Journal of Environmental and Science Education, 1(2), 104-115.
• Ekici, G. & Kurt, H. (2014). Öğretmen adaylarının “AIDS” kavramı konusundaki bilişsel yapıları: Bağımsız kelime ilişkilendirme testi örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 183, 267-306.
• Ercan, F., Taşdere, A., & Ercan, N. (2010). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla bilişsel yapının ve kavramsal değişimin gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7, 136-154
• Erdoğan, A. & Cerrah Özsevgeç, L. (2012). Kavram karikatürlerinin öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilmesi üzerindeki etkisi: Sera etkisi ve küresel ısınma örneği. Turkish Journal of Education, 1(2), 1-13.
• Gautier, C., Deutsch, K., & Rebich, S. (2006). Misconception about the green house effect. Journal of Geoscience Education, 54(3), 386-395.
• Handayani, R., & Putra, P. (2019). Student cognition in the context of a climate system: Global warming and greenhouse effect. Momentum: Physics Education Journal, 3(2), 69-77.
• Khalid, T. (2003) Pre-service high school teachers' perceptions of three environmental phenomena. Environmental Education Research, 9(1), 35-50.
• Kurt, H. & Ekici, G. (2013). Determining biology student teachers’ cognitive structure on the concept of “osmosis” through the free word-association test and the drawing-writing technique. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 809-829.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. USA: Sage Publication.
• Özata Yücel, E. & Özkan, M. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunları algılarındaki değişimin incelenmesi: Kocaeli örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 146-160.
• Özsoy, S. & Ahi, B. (2014). Elementary school students’ perceptions of the future environment through artwork. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(4), 1570-1582.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (Second Edition). USA: Sage Publications.
• Pekel, F., O., & Özay, E. (2005). Turkish high school students’ perceptions of ozone layer depletion. Applied Environmental Education & Communication, 4(2), 115-123.
• Piperrno, F., Di Biassi, S., & Levi, G. (2007). Evaluation of family drawings of physically and sexually abused children. European Child & Adolescent Psychiatry, 16(6), 389-397.
• Rodari, P. (2007). Science and scientists in the drawings of European children. Journal of Science Communication, 6(3), 1-12.
• Schulte, P. L. (2001). Preservice primary teacher alternative conceptions in science and attitudes toward teaching science (Doktora Tezi). New Orleans Üniversitesi, New Orleans, ABD.
• Selvi, M. & Yıldız, K. (2009). Biyoloji öğretmeni adaylarının sera etkisi ile ilgili algılamaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 813-852.
• Sever, D. (2013). Türkiye ve İngiltere’deki fen bilimleri alanında öğrenim gören öğretmen adaylarının küresel ısınmaya yönelik düşünceleri. İlköğretim Online, 12(4), 1212-1221.
• Svihla, V., & Linn, M. C. (2012). A Design-based approach to fostering understanding of global climate change. International Journal of Science Education, 34(5), 651–676.
• Tolppanen, S., & Aksela, M. (2018). Identifying and addressing students’ questions on climate change. The Journal of Environmental Education, 49(5), 375–389.
• Topsakal, Ü. U. & Altınöz, N. (2010). İlköğretim öğretmen adaylarının sera etkisi ile ilgili kavramları algılama düzeyleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1). 147-163.
• UNESCO-UNEP (1990). Environmentally educated teachers: The priority of priorities? Connect, 15(1), 1–3.
• Ünlü, İ., Sever, R. & Akpınar, E. (2011). Türkiye’de çevre eğitimi alanında yapılmış küresel ısınma ve sera etkisi konulu akademik araştırmaların sonuçlarının incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 39-54.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.