Ortaokul Öğrencilerinin Basınç Konusu ile İlgili Bilgilerini Ölçmeye Yönelik Bir Başarı Testinin Geliştirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 19, 14 - 29, 05.04.2023

Seçil Boz , Hasan Özcan , Ayberk Bostan Sarıoğlan

https://doi.org/10.29129/inujgse.1178479

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu araştırma ile basınç konusuna yönelik geçerli ve güvenilir bir başarı testinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

Yöntem: Yedinci sınıfta öğrenim görmekte olan 80 öğrenci, çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Örneklem seçimi uygun örnekleme yoluyla yapılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında kazanımlar belirlenmiş, ardından belirtke tablosuyla kapsam geçerliğini sağlayacak 30 maddelik bir soru havuzu oluşturulmuştur. Soruların seçiminde geçmiş yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından uygulanmış sınavlardan ve kazanım kavrama testlerinden yararlanılmıştır. Pilot olarak 20 öğrenciye uygulanan testten iki maddenin çıkarılmasına karar verilmiştir. Başarı testinin asıl uygulanmasından sonra ortalama güçlük, ortalama ayırt edicilik, madde güçlük ve madde ayırt edicilik değerleri hesaplanmıştır.

Bulgular: Testin ortalama güçlük değeri 0,56, ortalama ayırt edicilik değeri 0,47, KR-20 iç tutarlık katsayısı ise 0,85 olarak hesaplanmıştır. Madde güçlük ve ayırt edicilik değerlerine bakılarak beş madde daha testten çıkarılmıştır. Çalışma sonucunda 23 çoktan seçmeli sorudan oluşan geçerli ve güvenilir bir test elde edilmiştir.

Sonuçlar ve Öneriler: Geliştirilen başarı testi, basınç konusunda öğrencilerin kavramsal anlamalarını ölçmede araştırmacılar ve fen bilimleri öğretmenleri tarafından kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Basınç, Başarı testi, Test geliştirme

Development of an Instrument Measuring Middle School Students’ Knowledge of Pressure

Öz

Purpose: This study aims to develop a valid and reliable achievement test for measuring pressure.

Design & Methodology: Eighty seventh-grade students constitute the sample of the study. A convenience sampling strategy was used in the selecting of the participants. In the first stage of the research, the objectives were determined, and then an item pool of 30 items was created. The content validity of the test was established with the help of specification table. In the selection of questions, exams and objective comprehension tests administered by the Ministry of National Education in the past years were used. In the pilot study, the test was administered to 20 students and two items were deleted based on pilot study data. After the actual implementation of the achievement test, overall test difficulty, overall test discrimination, item difficulty, and item discrimination values were calculated.

Findings: The overall test difficulty value was .56, the overall test discrimination value was .47, and the KR-20 internal consistency coefficient was calculated to be .85. Five items were removed from the test based on the item difficulty and item discrimination values. As a result of the study, a valid and reliable test consisting of 23 multiple-choice questions was obtained.

Implications & Suggestions: The developed achievement test can be used by researchers and science teachers to measure students' conceptual understanding of pressure.

Anahtar Kelimeler

Pressure, Achievement test, Test development

Kaynakça

• Akbas, Y., & Gencturk, E. (2011). The effect of conceptual change approach to eliminate 9th grade high school students' misconceptions about air pressure. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(4), 2217-2222.
• Akbulut, H. İ., & Çepni, S. (2013). Bir üniteye yönelik başarı testi nasıl geliştirilir? İlköğretim 7. sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bir çalışma. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 18-44.
• Akkuş, O., & Baykul, Y. (2001). Çoktan seçmeli test maddelerini puanlamada, seçenekleri farklı biçimlerde ağırlıklandırmanın madde ve test istatistiklerine olan etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 9-15.
• Aktamış, H., & Uçar, R. (2019). Astronomi’ye yönelik tutum ölçeği ve 7. sınıf “Güneş Sistemi ve Ötesi” ünitesine yönelik başarı testi geliştirme çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 57-78.
• Altay, E., & Balım, A. G. (2021). Maddenin tanecikli yapısı ile ilgili kavram yanılgılarının tespiti. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 576-592.
• Aydoğdu, B., Tatar, N., Yıldız, E., & Buldur, S. (2012). The science process skills scale development for elementary school students. Journal of Theoretical Educational Science, 5(3), 292-311.
• Ayvacı, H. Ş., & Durmuş, A. (2016). Bir başarı testi geliştirme çalışması: Isı ve sıcaklık başarı testi geçerlik ve güvenirlik araştırması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 87-103.
• Balcı, A. (2021). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Başol, G. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bayrakçeken, S. (2012). Test Geliştirme. İçinde E. Karip (Ed.), Ölçme ve Değerlendirme, (5. Baskı), (ss. 294-324), Ankara: Pegem Akademi.
• Bayri, N. G. (2014). Sekizinci sınıf öğrencilerinin basınç konusuyla ilgili gösterim türleri arasında geçiş yapabilme durumlarının incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Baytok, H. (2007). Yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı öğretimin ilköğretim 7. sınıf basınç konusunda öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Bolat, A., & Karamustafaoğlu, S. (2019). Vücudumuzdaki sistemler ünitesi başarı testi geliştirme: geçerlik ve güvenirlik. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 131-159.
• Bostan Sarıoğlan, A., & Can, Y. (2021). Effect of open inquiry based learning approach on the conceptual understanding of secondary school students. International Online Journal of Educational Sciences, 13(2), 432-446.
• Bozan, M. (2008). Problem çözme etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinin basınç konusu ile ilgili başarı, tutum ve üstbiliş becerilerinin gelişimine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Brown, A., Nidumolu, A., McConnell, M., Hecker, K., & Grierson, L. (2019). Development and psychometric evaluation of an instrument to measure knowledge, skills, and attitudes towards quality improvement in health professions education: the beliefs, attitudes, skills, and confidence in quality improvement (BASIC-QI) scale. Perspectives on Medical Education, 8(3), 167-176.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için verilerin analizi el kitabı (26. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, Y. (2019). Sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımının 7. sınıf öğrencilerinin basınç kavramı ile ilgili kavramsal anlamalarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Couch, B. A., Hubbard, J. K., & Brassil, C. E. (2018). Multiple–true–false questions reveal the limits of the multiple–choice format for detecting students with incomplete understandings. BioScience, 68(6), 455-463.
• Çakallıoğlu, S. N. (2008). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımına dayalı fen bilgisi öğretiminin akademik başarı ve tutuma etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çardak, Ç. S., & Selvi, K. (2018). Öğretim ilke ve yöntemleri dersi için başarı testi geliştirme süreci. Akdeniz Eğitim Araştırma Dergisi, 12(26), 379-406. doi: 10.29329/mjer.2018.172.19.
• Çetinkaya, M., & Taş, E. (2016). “Vücudumuzda Sistemler” ünitesine yönelik üç aşamalı kavram tanı testi geliştirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(15), 317-330.
• Demir, N., Kızılay, E., & Bektaş, O. (2016). 7. sınıf çözeltiler konusunda başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 209-237.
• Demircioğlu, G., Aydın, M. A., & Demircioğlu, H. (2012). Kavramsal değişim metninin ve üç boyutlu modelin 7. sınıf öğrencilerinin atomun yapısını anlamalarına etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 70-96.
• Divarcı, Ö.F., & Kaya, H. (2019). 8. sınıf “Maddenin Halleri ve Isı” ünitesine yönelik geçerliliği ve güvenirliği sağlanmış bir akademik başarı testi geliştirme çalışması. Eğitim Kuram ve Uygulamaları Araştırmaları Dergisi, 5(2), 214-238.
• Divarcı, Ö.F. (2016). Multimedya destekli probleme dayalı öğrenme yaklaşımının 8. Sınıf öğrencilerinde akademik başarıya, tutuma ve kalıcılığa etkisi: Basınç konusu (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Amasya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya.
• Dumanoğlu, F., & Bezir Akçay, B. (2018). Elektrik enerjisi başarı testinin geliştirilmesi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 20-39.
• Ecevit, T., & Şimşek, P. Ö. (2017). Öğretmenlerin fen kavram öğretimleri, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmalarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 129-150.
• Ercan, O., Bilen, K., & Ural, E. (2016). 'Earth, Sun and Moon': Computer assisted instruction in secondary school science - achievement and attitudes. Issues in Educational Research, 26(2), 206-224.
• Ercan, İ., & Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (3) 211-216.
• Eren, A. A., Tanık Önal, N., & Büyük, U. (2020). Elementler ve bileşikler konusu için geçerli ve güvenilir bir başarı testi geliştirme çalışması. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 6(6), 152-167.
• Gullickson, A. R. (1985). Student evaluation techniques and their relationship to grade and curriculum. The Journal of Educational Research, 79(2), 96–100.
• Hasançebi, B., Terzi, Y., & Küçük, Z. (2020). Madde güçlük indeksi ve madde ayırt edicilik indeksine dayalı çeldirici analizi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 224-240.
• İlhan, N., & Hoşgören, G. (2017). Fen bilimleri dersine yönelik yaşam temelli başarı testi geliştirilmesi: Asit baz konusu. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 5(2), 87-110.
• Kan, A. (2009). Ölçme araçlarında bulunması gereken nitelikler, Hakan Atılgan (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Anı Yayıncılık.
• Karaman, P. (2020). Temel kavramlar. İçinde F. Orçan (Ed.), Sosyal bilimlerde istatistik Excel ve SPSS uygulamaları (ss. 27-52). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Karataş, F. Ö., Köse, S., & Coştu, B. (2003). Öğrenci yanılgılarını ve anlama düzeylerini belirlemede kullanılan iki aşamalı testler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 54-69.
• Karslı, G., Karamustafaoğlu, S., & Kurt, M. (2019). Yenilenen fen bilimleri dersi öğretim programına yönelik 7. sınıf “hücre ve bölünmeler” ünitesi başarı testi: Geçerlik ve güvenirlik. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 7(1), 68-98.
• Kaya, D., Bozdağ, H. C., & Ok, G. (2018). Yedinci sınıf öğrencilerinin basınç konusundaki kavramsal anlamaları ve kavram yanılgılarının matematiksel hatalar açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 321-341.
• Kelecioğlu, H., & Göçer Şahin, S. (2014). Geçmişten günümüze geçerlik. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 1-11.
• Kızkapan, O., & Bektaş, O. (2018). Fen eğitiminde başarı testi geliştirilmesi: hücre bölünmesi ve kalıtım örneği. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-18.
• Kiray, S. A., & Simsek, S. (2021). Determination and evaluation of the science teacher candidates’ misconceptions about density by using four-tier diagnostic test. International Journal of Science and Mathematics Education, 19(5), 935-955.
• Kirişçioğlu, S. (2007). İlköğretim 7. Sınıf fen bilgisi dersi “basınç” konusunun yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı öğretiminin akademik başarıya etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Kuechler, W. L., & Simkin, M. G. (2003). How well do multiple choice tests evaluate student understanding in computer programming classes?. Journal of Information Systems Education, 14(4), 389-400.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi öğretim programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3., 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Nacaroğlu, O., Bektaş, O., & Kızkapan, O. (2020). Madde döngüleri ve çevre sorunları konusunda başarı testi geliştirme: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 36–51.
• Nacaroğlu, O., & Bektaş, O. (2019). Fen bilimleri dersindeki madde ve değişim ünitesine yönelik geçerli ve güvenilir başarı testi geliştirme: BİLSEM örneği. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 67-88.
• Netemeyer, R.G., Bearden W.O., & Sharma S. (2003). Scaling Procedures: Issues and Applications. Sage Publications, Inc Thousand Oaks, California.
• Özcan, H., Koca, E., & Söğüt, M. (2019). Ortaokul öğrencilerinin basınç kavramıyla ilgili anlayışlarını ölçmeye yönelik bir test geliştirme çalışması. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(1), 130-144.
• Özcan, H., & Koca, E. (2019). STEM yaklaşımı ile basınç konusu öğretiminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve STEM’e yönelik tutumlarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 44(198), 201-227.
• Özdemir Benli, E. (2021). The impacts of stem supported Science teaching on 8th grade students' elimination of misconceptions about "solid, fluid and gas pressure", and their attitudes towards science and stem. International Online Journal of Education and Teaching, 8(1), 205-228.
• Özsevgeç, T., Çepni, S., & Demircioğlu, G. (2004). Fen bilgisi öğretmenlerinin ölçme değerlendirme okur-yazarlık düzeyleri. 4. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Öztürk, M. (2014). 8. sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bilgisayar destekli öğretim uygulamalarının etkililiğinin araştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Saraç, H. (2018). Fen bilimleri dersi ‘maddenin değişimi’ ünitesi ile ilgili başarı testi geliştirme: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 416-445.
• Saylan Kırmızıgül, A., & Kaya, H. (2019). ‘Aynalarda yansıma ve ışığın soğrulması’ konusunda geçerliği ve güvenirliği sağlanmış başarı testi geliştirme çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(2), 474-493.
• Simkin, M. G., & Kuechler, W. L. (2005). Multiple‐choice tests and student understanding: What is the connection?. Decision Sciences Journal of Innovative Education, 3(1), 73-98.
• Sontay, G., & Karamustafaoğlu, S. (2020). Fen bilimleri dersi “güneş, dünya ve ay” ünitesine yönelik başarı testinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Dergisi, 40 (2), 511-551.
• Sontay, G., & Karamustafaoğlu, S. (2017). 5. sınıf fen bilimleri dersi “yer kabuğunun gizemi” ünitesine yönelik başarı testi geliştirme. Fen Bilimleri Öğretim Dergisi, 5(1), 62-86.
• Soylu, Ü. İ., Karamustafaoğlu, S., & Karamustafaoğlu, O. (2020). 6. sınıf “madde ve ısı” ünitesi başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 271–293.
• Shuttleworth M. (2016). Content validity. https://explorable.com/contentvalidity.html adresinden 23.08.2022 tarihinde elde edilmiştir.
• Şenyıl, M. (2009). İlköğretim fen bilgisi dersinde buluş yoluyla öğretim stratejisinin öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Tamir, P. (1971). An alternative approach to the construction of multiple choice test items. Journal of Biological Education, 5(6), 305-307.
• Tan, Ş. (2020). Öğretimde ölçme ve değerlendirme KPSS el kitabı (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Taşkoyan, S. N. (2008). Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme stratejilerinin öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerileri, akademik başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Tekindal, S. (2000). Klasik yazılı sınavla ve çok sorulu testle elde edilen ölçümlerin güvenirlik ve geçerliği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,8(8), 38-46.
• Tekin İftar, E. (2018). Eğitim ve davranış bilimlerinde tek denekli araştırmalar (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Temizkan, M., & Sallabaş M. E. (2011). Okuduğunu anlama becerisinin değerlendirilmesinde çoktan seçmeli testlerle açık uçlu yazılı yoklamaların karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 207-220.
• Timur S., Doğan F., İmer Çetin N., Timur B., & Işık R. (2019). 6. sınıf hücre konusuna ilişkin başarı testi geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48(2), 1202-1219.
• Treagust, D. (1986). Evaluating students' misconceptions by means of diagnostic multiple choice items. Research in Science Education, 16(1), 199-207.
• Üçüncü, G., & Sakız, G. (2020). Başarı testi geliştirme süreci: İlkokul dördüncü sınıf maddeyi tanıyalım ünitesi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 82-94.
• Üstüner, A., & Şengül, M. (2004). Çoktan seçmeli test tekniğinin Türkçe öğretimine olumsuz etkileri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14(2), 197-208.
• Wise, S. L. (2015). Effort analysis: Individual score validation of achievement test data. Applied Measurement in Education, 28(3), 237-252.
• Yaman, S. (2016). Çoktan seçmeli madde tipleri ve fen eğitiminde kullanılan örnekleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 151-170.
• Yanar, S., Saylan Kırmızıgül, A., & Kaya, H. (2019). 6. sınıf ışık ve ses konusuna yönelik başarı testi geliştirme çalışması. SDU International Journal of Educational Studies, 6(2), 53-72. doi: 10.33710/sduijes.57741.