The Motor Development of Children Currently Attending Preschool Education: Opinions and Recommendations of Experts

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 132 - 155, 31.03.2025

Kadriye Çakmak , Semra Tican Başaran , Kevser Özaydınlık

Öz

The aim of this study is to examine the opinions and recommendations of experts regarding the motor development of children enrolled in preschool education. Qualitative research design was employed in the study. Data were collected through face-to-face individual interviews using a semi-structured interview form, with a study group consisting of 12 participants: 6 preschool teachers, 3 sports/movement specialists, and 3 physical therapy and rehabilitation specialists, all working in preschool education institutions during the 2023–2024 academic year. Content analysis revealed that teachers and specialists have observed a noticeable decline in preschool children's motor skills in recent years, primarily attributed to increasingly sedentary lifestyles. Furthermore, it was emphasized that this decline negatively affects children’s development in other domains as well.

Anahtar Kelimeler

motor development, preschool education, early childhood care

Okul Öncesi Eğitime Devam Etmekte Olan Çocukların Motor Gelişimi: Uzmanların Görüş ve Önerileri

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi eğitime devam etmekte olan çocukların motor gelişimlerine yönelik uzmanların görüş ve önerilerini ortaya koymaktır. Çalışmada temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Veri seti; 2023-2024 eğitim öğretim yılında okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapmakta olan 6 okul öncesi öğretmeni, 3 spor/hareket uzmanı ile 3 fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanından oluşan 12 kişilik çalışma grubundan yarı yapılandırılmış görüşme formunun kullanıldığı yüz yüze bireysel görüşmelerle toplanmıştır. İçerik analizi, temel olarak öğretmen ve uzmanların son yıllarda okul öncesi eğitime devam eden çocukların motor becerilerinde hareketsiz yaşam tarzına bağlı gerilemeler gözlemlediklerini ve bu gerilemelerin çocukların diğer alanlardaki gelişimlerini de olumsuz etkilediği görüşünde olduklarını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

motor gelişim, erken çocukluk eğitimi, okul öncesi eğitim

Kaynakça

• Akgül, E., Yazıcı, D. ve Akman, B. (2019). Views of parents preferring to raise a bilingual child. Early Child Development and Care, 189(10), 1588-1601. https://doi.org/10.1080/03004430.2017.1400541
• Akçınar, S., Taşkıran, C., & Akçınar, F. (2020). Farklı fiziki özelliklere sahip yerleşim bölgelerinde yaşayan altı yaş grubu çocukların psikomotor gelişimlerinin karşılaştırılması. Journal of History School, 45, 1132–1146. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mls/issue/67697/1006615
• Akın, S. (2015). Okul öncesi 60-72 aylık çocukların temel motor beceri gelişiminde eğitsel oyunların etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/611900
• Arslan-Karaküçük, S. A. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında fiziksel/mekânsal koşulların incelenmesi: Sivas ili örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 307-320. https://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php
• Baran, M., Yılmaz, A., ve Yıldırım, M. (2007). Okul öncesi eğitimin önemi ve okul öncesi eğitim yapılarındaki kullanıcı gereksinimleri: Diyarbakır huzurevleri anaokulu örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 27-44. https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47962/606822
• Bower, J. K., Hales, D. P., Tate, D. F., Rubin, D. A., Benjamin, S. E., & Ward, D. S. (2008). The childcare environment and children’s physical activity. American Journal of Preventive Medicine, 34(1), 23-29. https://doi.org/10.1016/j.amepre.2007.09.022
• Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (2007). Qualitative research for education: An introduction to theories and methods. Pearson.
• Boz, M. (2011). 5-6 yaş grubu çocuklara uygulanan temel hareket eğitim programının hareket becerilerinin gelişimine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cohrdes, C., Grolig, L., & Schroeder, S. (2019). The development of music competencies in preschool children: Effects of a training program and the role of environmental factors. Psychology of Music, 47(3), 358–375. https://doi.org/10.1177/0305735618756764
• Cleland, V., Crawford, D., Baur, L. A., Hume, C., Timperio, A., & Salmon, J. (2008). A prospective examination of children’s time spent outdoors, objectively measured physical activity and overweight. International Journal of Obesity, 32, 1685–1693. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18852701/
• Coşkun, A. (2010). Küçük yaşta yoğun spor yapan çocuklarda, bilişsel yapının ve motor gelişimin insan çizim ve motor gelişim testleriyle araştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. https://avesis.marmara.edu.tr/yonetilen-tez/67321e56-64bf-453f-b146-67798e67e437/kucuk-yasta-yogun-spor-yapan-cocuklarda-bilissel-yapinin-ve-motor-gelisimin-insan-cizim-ve-motor-gelisim-testleriyle-arastirilmasi
• Coşkuntürk, O. S., Kurcan, K., Yel, K., ve Güzel, S. (2023). Teknolojik gelişmelerin hareketsiz yaşama ve çocuklarda psiko-motor gelişime etkileri. Dede Korkut Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 48-59. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dksbd/issue/77859/1309808
• Derer, A., ve Mülazımoğlu-Ballı, Ö. (2018). İlkokul öğrencilerinin motor yeterlik düzeylerinin fiziksel aktiviteye katılım, yaş, cinsiyet ve beden kütle indeksi ilişkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 29(4). https://doi.org/10.17644/sbd.344697
• Derri, V., Emmanouilidou, K., Vassiliadou, O., Tzetzis, G., & Kioumourtzoglou, E. (2008). Relationship between academic learning time in physical education (ALT-PE) and skill concepts acquisition and retention. Physical Educator, 65(3). https://js.sagamorepub.com/pe/article/view/2137/2095
• Erol, D., ve Tasdere, A. (2022). Okulöncesi öğretmenlerinin hareket eğitimi hakkındaki görüşleri. Mediterranean Journal of Sport Science, 5(Özel Sayı 1), 414–428. https://doi.org/10.38021/asbid.1205271
• Feldman, R. S. (2004). Child development (3rd ed.). Pearson Education
• Gallahue, D. L., & Ozmun, J. C. (1995). Understanding motor development: Infants, children, adolescents, adults. McGraw-Hill.
• Gallahue, D. L., & Ozmun, J. G. (2006). Understanding motor development: Infants, children, adolescents, adults (6th ed.). McGraw-Hill Companies.
• Garcia, C., & Garcia, L. (2006). A motor development and motor learning perspective. JOPERD: The Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 77(8), 31–33. https://www.academia.edu/23112758/A_Motor_Development_and_Motor_Learning_Perspective
• Glesne, C. (2011). Becoming qualitative researchers. Pearson. Goslin, B. R., & Burden, S. B. (1986). Physical fitness of South African school children. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 26(2) 128-136. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3747476/
• Grissmer, D., Grimm, K. J., & Aiyer, S. M. (2010). Fine motor skills and early comprehension of the world: Two new school readiness indicators. Developmental Psychology, 46(8). https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20822219/
• Guillaume, M. (1999). Socioeconomic and psychosocial conditions of parents and cardiovascular risk factors in their children. Acta Pediatri, 88 (8). https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1651-2227.1999.tb00063.x
• Güleş, F., ve Erişen, Y. (2013). Okul öncesi eğitimde fiziksel çevre standartlarını belirleme: Paydaş görüşlerine dayalı bir analiz. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 129. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1724722
• Haktanır, G. (2011). Okul öncesi eğitimin tanımı, kapsamı ve önemi. Okul Öncesi Eğitime Giriş, 1(24). Anı Yayıncılık.
• Hedlin, M. (2019). ‘They only see their own child’: an interview study of preschool teachers’ perceptions about parents. Early Child Development and Care, 189(11), 1776-1785. DOI:10.1080/03004430.2017.1412955
• Ihmeideh, F. (2019). Getting parents involved in children’s play: Qatari parents’ perceptions of and engagement with their children’s play. International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 47(1), 47-63. DOI:10.1080/03004279.2017.1399152
• Kağıtçıbaşı, Ç., Sunar, D., Bekman, S., ve Cemalcılar, Z. (2004). Erken müdahalenin erişkinlikte süren etkileri: Erken Destek Projesi’nin İkinci Takip Araştırması’nın Ön Bulguları. Anne-Çocuk Eğitim Vakfı Araştırma Raporu. http://www.acev.org/arastirma/arastirmalar.asp
• Kıvanç, R. (2020). 24-36 aylık çocuğu olan annelerin özyeterlik algıları ve çocuk yetiştirme tutumları ile çocuğun motor gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1). https://doi.org/10.24106/kefdergi.2445
• Kimbro, R. T., Brooks-Gunn, J., & McLanahan, S. (2011). Young children in urban areas: Links among neighborhood characteristics, weight status, outdoor play, and television watching. Social Science & Medicine, 72, 668–676. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21324574/
• Konca, E. (2019). 7-14 yaş öğrencilerin fiziksel aktivite durumları ve beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Journal of Turkish Studies, 14, 105-117. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14821
• Kochanska, G., Murray, K. T., & Harlan, E. T. (2000). Effortful control in early childhood: Continuity and change, antecedents, and implications for social development. Developmental Psychology, 36(2), 220-32 https://doi.org/ 10.1037//0012-1649.36.2.220
• Kök, M., Küçükoğlu, A., Tuğluk, M. N., ve Koçyiğit, S. (2010). Okul öncesi eğitimin sorunlarına ilişkin öğretmen görüşleri (Erzurum ili örneği). Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 160–171. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunikkefd/issue/2777/37237
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Sage Publications.
• Madigan, S., Browne, D., Racine, N., Mori, C., & Tough, S. (2018). Association between screen time and children’s performance on a developmental screening test. JAMA Pediatrics, 173(3). https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2018.5056
• Malina, R. M., Bouchard, C., & Bar-Or, O. (2004). Growth, maturation and physical activity (2nd ed.). Human Kinetics. Marczyk, G., DeMatteo, D., & Festinger, D. (2005). Essentials of research design and methodology. John Wiley & Sons Inc.
• McFarland, A. L. (2011). Growing minds: The relationship between parental attitude about nature and the development of fine and gross motor skills in children [Doktora tezi, Texas A&M University]. Texas A&M University. https://www.researchgate.net/publication/267277786_Growing_Minds_The_Relationship_Between_Parents'_Attitudes_about_Nature_and_the_Development_of_Fine_and_Gross_Motor_Skills_in_Children
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Okul öncesi eğitim programı. MEB Yayınları https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/okuloncesietkinlikkitabi.pdf
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
• Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z., ve Özdinçler, A. (2018). Dijital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(2), 227-247. https://doi.org/10.15805/addicta.2018.5.2.0051
• Mülazımoğlu-Ballı, Ö. (2006). Bruininks-Oseretsky motor yeterlik testinin geçerlik, güvenilirlik çalışması ve beş-altı yaş grubu çocuklara uygulanan cimnastik eğitim programının motor gelişime etkisinin incelenmesi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16378/171350
• Ömeroğlu, E. T. (2000). Okul öncesi eğitim kurumlarının fiziksel ve eğitsel ortamları. Okul öncesi eğitim ilke ve yöntemleri.
• Özbar, N. (2007). Hareket eğitimi programının 4-6 yaş grubu çocuklarda motor beceri ve vücut kompozisyonu üzerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özkubat, S. (2013). Okul öncesi kurumlarında eğitim ortamlarının düzenlenmesi ve donanım. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 58-66. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aduefebder/issue/33895/375263
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. SAGE Publications.
• Poresky, R. H., & Henderson, M. L. (1982). Infants' mental and motor development: Effects of home environment, maternal attitudes, marital adjustment, and socioeconomic status. Perceptual and Motor Skills, 54(3), 695–702. https://doi.org/10.2466/pms.1982.54.3.695
• Rodriguez, A. M. (2019). Parents’ perceptions of early childhood music participation. International Journal of Community Music, 12(1), 95-110. https://doi.org/10.1386/ijcm.12.1.95_1
• San Bayhan, P. ve Artan, İ. (2004). Çocuk gelişimi ve eğitimi. Morpa Yayınları
• Schnabl-Dickey, E. A. (1977). Relationships between parents' child-rearing attitudes and the jumping and throwing performance of their preschool children. Research Quarterly. American Alliance for Health, Physical Education and Recreation, 48(2), 382-390. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/267979/
• Sert, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin motor gelişim alanına ilişkin görüşlerinin ve uygulamalarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tandon, P. S., Zhou, C., & Christakis, D. A. (2012). Frequency of parent-supervised outdoor play of US preschool-aged children. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 166, 707–712. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22473885/
• Tuğrul, B. (2005). Çocuk gelişiminde anaokulu eğitiminin önemi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5(62), 25-28. https://scholar.google.com.tr/citations?user=HuvIr-gAAAAJ&hl=tr
• Ulutaş, A., Demir, E., ve Yayan, E. H. (2017). Motor gelişim eğitim programının 5-6 yaş çocukların kaba ve ince motor becerilerine etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1523-1538. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.31178-338846
• Van der Fels, I. M. J., te Wierike, S. C. M., & Hartman, E. (2015). The relationship between motor skills and cognitive skills in 4–16 year old typically developing children: A systematic review. Journal of Science and Medicine in Sport, 18(3), 697-703. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25311901/
• Vardi, Ö. ve Demiriz, S. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin çocukların meraklarına yönelik görüşleri. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(4), 44-56.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 10. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz-Bolat, E. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmaları konusundaki görüşleri. Turkish Journal of Social Research/Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 271-286 https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/44605/357721
• Wang, J. H. (2003). A study on gross motor skills of preschool children. Journal of Research in Childhood Education,19(1),32-43. https://www.researchgate.net/publication/248909159_A_Study_on_Gross_Motor_Skills_of_Preschool_Children