Affective Safety Scale for Learning Environments for Primary School Students: A Validity and Reliability Study

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 3, 318 - 331, 30.11.2025

Emine Kaya , Ali Ünişen

Öz

The aim of this study is to develop a valid and reliable measurement tool to determine the level of affective safety in learning environments for primary school students. The study group consisted of 416 third- and fourth-grade students enrolled in schools in the province of Adıyaman during the 2024–2025 academic year. As a result of the exploratory factor analysis conducted for the developed scale, it was found that the scale comprises 3 factors and 11 items, with an explained variance of 52.152% and an overall Cronbach’s alpha value of 0.767. To confirm the structure identified through exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis was conducted, and the χ²/df, RMSEA, SRMR, TLI, and CFI values were found to fall within acceptable and good fit ranges. The results of both exploratory and confirmatory factor analyses support the three-factor structure of the model. These findings indicate that the scale is capable of measuring primary school students' emotional safety in their learning environments.

Anahtar Kelimeler

Affective safety , primary school students , learning environment , self-confidence development , educational setting

İlkokul Öğrencileri İçin Öğrenme Ortamı Duyuşsal Güvenlik Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilkokul öğrencilerinin öğrenme ortamlarındaki duyuşsal güvenlik düzeylerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu Adıyaman ilinde 2024-2025 eğitim öğretim yılında ilkokul üçüncü ve dördüncü sınıfta öğrenim gören 438 öğrenci oluşturmaktadır. Geliştirilen ölçeğe yönelik açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin 3 faktör ve 11 maddeden oluştuğu, varyans açıklama oranının %52,152, genel croanbach alpha değerinin 0,767 olduğu görülmektedir. Açımlayıcı faktör analizi sonucu oluşan yapının doğrulanması amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda χ²/df, RMSEA, SRMR, TLI, CFI değerlerinin iyi ve kabul edilebilir sınırlar aralığında olduğu görülmüştür. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonuçları modelin 3 faktörlü yapısını doğrulamaktadır. Sonuçlar ölçeğin ilkokul öğrencilerinin öğrenme ortamında duygusal güvenliklerini ölçebileceğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Duyuşsal güvenlik , ilkokul öğrencileri , öğrenme ortamı , özgüven gelişimi , eğitim ortamı

Kaynakça

• Arkün, S. ve Aşkar, P. (2010). Yapılandırmacı öğrenme ortamlarını değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 32–43.
• Arpacı, M. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde yapılandırmacı öğrenme ortamları. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12(1), 151–174.
• Aydın, S., Boz, Y., Sungur, S. ve Çetin, G. (2012). Kimya öğretmen adaylarının yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturmaya yönelik tercihlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 36-47.
• Aygören, F. ve Saracaoğlu, A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme ortamlarına ilişkin görüşleri (Çine ilçesi örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(34), 194–223.
• Bay, E., Kaya, H. İ. ve Gündoğdu, K. (2010). Demokratik yapılandırmacı öğrenme ortamı ölçeği geliştirilmesi. Education Sciences, 5(2), 646–664.
• Bujang, M. A., Omar, E. D., & Baharum, N. A. (2018). A review on sample size determination for Cronbach’s alpha test: A simple guide for researchers. The Malaysian Journal of Medical Sciences: MJMS, 25(6), 85.
• Bulut, S. (2010). Depremi direk olarak yaşayan ve okulları yıkılan çocuklarda görülen travma sonrası stres tepkilerinin ve alt boyutlarının üç yıllık boylamsal incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 25(66), 87-100.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (25. Baskı). Pegem Akademi.
• Cabı, E. ve Gülbahar, Y. (2013). Harmanlanmış öğrenme ortamlarının etkililiğinin ölçülmesi için bir ölçek geliştirme çalışması. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 11–26.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (6. Baskı). Pegem Akademi.
• Carpenter, S. (2017). Ten steps in scale development and reporting: A guide for researchers. Communication Methods and Measures, 12(1), 25–44. https://doi.org/10.1080/19312458.2017.1396583
• Closs, L., Mahat, M., & Imms, W. (2022). Learning environments’ influence on students’ learning experience in an Australian Faculty of Business and Economics. Learning Environments Research, 25(1), 271–285. https://doi.org/10.1007/s10984-021-09388-4
• Cohen, L., Manıon, L., & Morrıson, K. (2021). Eğitimde araştırma yöntemleri (1. Baskı). Pegem Akademi. Cummings, E. M., & Davies, P. T. (2011). Marital conflict and children. The Guilford Press.
• Daily, S. M., Mann, M. J., Lilly, C. L., Dyer, A. M., Smith, M. L., & Kristjansson, A. L. (2020). School climate as an intervention to reduce academic failure and educate the whole child: A longitudinal study. Journal of School Health, 90(3), 182–193. https://doi.org/10.1111/josh.12867
• Davies, P. T., & Forman, E. M. (2002). Children’s patterns of preserving emotional security in the interparental subsystem. Child Development, 73(6), 1880–1903. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00511
• Davies, P. T., Hentges, R. F., & Sturge-Apple, M. L. (2016). Identifying the temperamental roots of children’s patterns of security in the interparental relationship. Development and Psychopathology, 28(2), 355–370. https://doi.org/10.1017/S0954579415000464
• Davies, P. T., & Martin, M. J. (2013). The reformulation of emotional security theory: The role of children's social defense in developmental psychopathology. Development and Psychopathology, 25, 1435–1454. https://doi.org/10.1017/S0954579413000709
• De Neve, D., Bronstein, M. V., Leroy, A., Truyts, A., & Everaert, J. (2023). Emotion regulation in the classroom: A network approach to model relations among emotion regulation difficulties, engagement to learn, and relationships with peers and teachers. Journal of Youth and Adolescence, 52, 273–286. https://doi.org/10.1007/s10964-022-01678-2
• Demirtaş, B., Oğuz, Y., Üredi, L. ve Akbaşlı, S. (2015). Yapılandırmacı öğrenme ortamları değerlendirmesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 235–245.
• Demir Yıldız, C. ve Demir Öztürk, E. (2023). Eğitim ve çocuk özelinde Kahramanmaraş depremleri. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 6(12), 1649–1664. https://doi.org/10.26677/TR1010.2023.1337
• Doğan, S., Aslanboğa, A. ve Karabağ, Ş. (2024). 6 Şubat 2023 depremlerinin velilerin gözüyle öğrenci eğitim süreçlerine etkisi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 16(2), 137–152. https://doi.org/10.55978/sobiadsbd.1366151
• Doğanay, A. ve Sarı, M. (2012). Yapılandırmacı öğrenme ortamı özelliklerinin düşünme dostu sınıf özelliklerini yordama düzeyi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 21–36.
• Durmuşoğlu Saltalı, N. (2013). Okul öncesi dönemde duygusal becerilerin geliştirilmesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 107–120.
• Erdoğan, İ. ve Polat, M. (2017). Okullarımız yapılandırmacı öğrenme ortamlarına ne kadar sahip? Ortaokul öğrencilerinin algıları üzerine boylamsal bir bakış. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 608-619.
• Ergün, E. ve Usluel, Y. K. (2015). Çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrenci bağlılık ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 18–33.
• Erol, M. ve Erol, A. (2020). Koronavirüs pandemisi sürecinde ebeveynleri gözünden ilkokul öğrencileri. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 529–551. https://doi.org/10.37669/milliegitim.766194
• Eroğlu, Ö. ve Şimşek, H. A. (2021). Türkiye’de okul öncesi eğitime eleştirel pedagojik yaklaşım. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(2), 387–397.
• Gilbert, G. E., & Prion, S. (2016). Making sense of methods and measurement: Lawshe's content validity index. Clinical Simulation in Nursing, 12(12), 530–531. https://doi.org/10.1016/j.ecns.2016.08.003
• Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2012). Eğitimde duyuşsal boyut ve duyuşsal öğrenme. Electronic Turkish Studies, 7(1), 1159-1177.
• Hacıömeroğlu, G. ve Elmalı, Ö. (2021). Öğretmen adaylarının uzaktan öğrenmeye yönelik tutum, öz yeterlik ve öğrenme ortamı algıları: Bir karma yöntem çalışması. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 5(3), 65–87.
• Hiğde, E. ve Aktamış, H. (2021). Probleme dayalı harmanlanmış öğrenme ortamının etkililiğinin ve öğrencilerin tutumlarının incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 81–103.
• Jenkins, L. N., Fredrick, S. S., & Wenger, J. (2018). Peer victimization and social‐emotional outcomes: The role of teacher and peer support. Aggressive Behavior, 44(2), 176–184. https://doi.org/10.1002/ab.21743
• Kara Erol, H. (2022). Eğitimde pedagojik inovasyon. Journal of Current Debates in Social Sciences, 5(2), 77–83.
• Karbeyaz, A. ve Yıldırım, İ. (2024). Kahramanmaraş merkezli depremin eğitim, öğrenci ve öğretmenler üzerindeki etkilerinin sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(4), 1987–2012. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1420855
• Kassab, S. E., Rathan, R., Taylor, D. C. M., et al. (2024). The impact of the educational environment on student engagement and academic performance in health professions education. BMC Medical Education, 24, 1278. https://doi.org/10.1186/s12909-024-06270-9
• Korkmaz, B. C., & Güney Karaman, N. (2024). Path to academic achievement: Social-emotional learning. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 57(3), 1295–1329. https://doi.org/10.30964/auebfd.1258547
• Korkmaz, F., Akyar, I. ve Şahin, N. E. (2017). Öğrenme ortamı olarak huzurevi: Öğrenci gözü ile değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 29–33.
• Kurt, U. ve Bayar, M. F. (2020). Ortaokul öğrencilerinin yapılandırmacı öğrenme ortamı algıları ve derse katılımlarının demografik değişkenler açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 140–150.
• Küçüközer, H., Ayverdi, L. ve Eğdir, S. (2012). Yapılandırmacı öğrenme ortamları ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. İlköğretim Online, 11(3), 671–688.
• Lacoe, J. (2020). Too scared to learn? The academic consequences of feeling unsafe in the classroom. Urban Education, 55(10), 1385–1418. https://doi.org/10.1177/0042085916674066
• Lamm, K. W., Lamm, A. J., & Edgar, D. (2020). Scale development and validation: Methodology and recommendations. Journal of International Agricultural and Extension Education, 27(2), 24-35.
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563–575. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x
• Ocak, G. (2012). Öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme ortamı kurma başarılarının öğretmen ve öğretmen adaylarınca değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 25-40.
• Olpak, Ö. G. Y. Z. ve Çakmak, E. K. (2009). E-öğrenme ortamları için sosyal bulunuşluk ölçeğinin uyarlama çalışması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 142–160.
• Onat, G., Dinç, H., Günaydın, S. ve Uğurlu, F. (2016). Çocukluk döneminde yaşanan ihmal veya istismarın benlik saygısına etkisinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 9–15. https://doi.org/10.17681/hsp.61140
• Özdinçer Arslan, S. ve Savaşer, S. (2009). Okulda zorbalık. Milli Eğitim Dergisi, 39(184), 218–227.
• Özkök, A., Yurdugül, H. ve Aşkar, P. (2011). Çevrimiçi öğrenme ortamları ölçeği’nin faktör yapısının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 159-175.
• Podiya, J. K., Navaneetham, J., & Bhola, P. (2025). Influences of school climate on emotional health and academic achievement of school-going adolescents in India: A systematic review. BMC Public Health, 25, 54. https://doi.org/10.1186/s12889-024-21268-0
• Romano, L., Angelini, G., Consiglio, P., & Fiorilli, C. (2021). Academic resilience and engagement in high school students: The mediating role of perceived teacher emotional support. European journal of investigation in health, psychology and education, 11(2), 334-344.
• Salmerón, R., García, C., & García, J. (2020). Overcoming the inconsistences of the variance inflation factor: A redefined VIF and a test to detect statistical troubling multicollinearity. Arxiv Preprint Arxiv:2005.02245.
• Schermelleh Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Shrestha, N. (2021). Factor analysis as a tool for survey analysis. American journal of Applied Mathematics and statistics, 9(1), 4-11.
• Streiner, D. L. (2003). Starting at the beginning: An introduction to coefficient alpha and internal consistency. Journal of Personality Assessment, 80(1), 99-103. https://doi.org/10.1207/S15327752JPA8001_18
• Sürsavur, L. ve Demirel, K. M. (2018). Okullarda çocuk ihmal ve istismarı. Sosyal Hizmet, 63-74.
• Taber, K. S. (2018). The use of Cronbach’s alpha when developing and reporting research instruments in science education. Research in Science Education, 48, 1273–1296. https://doi.org/10.1007/s11165-016-9602-2
• Talu, E. ve Gençtanırım Kurt, D. (2022). Covid-19 salgınının çocuklar üzerindeki akademik ve psiko-sosyal etkileri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 172-189.
• Tanhan, F. ve Mukba, G. (2015). Depreme ilişkin algının deprem yaşayan ilköğretim öğrencilerinin görüşlerine dayalı olarak incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1581-1601.
• Tunçer, A. A. ve Sapancı, A. (2021). Ortaokul matematik öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma düzeyleri arasındaki ilişki. Asian Journal of Instruction (E-AJI), 9(2), 75-96.
• Upendra, S., Abbaiah, R., & Balasiddamuni, P. (2023). Multicollinearity in multiple linear regression: Detection, consequences, and remedies. International Journal for Research in Applied Science and Engineering Technology, 11(9), 1047-1061.
• Valiente, C., Swanson, J., DeLay, D., Fraser, A. M., & Parker, J. H. (2020). Emotion-related socialization in the classroom: Considering the roles of teachers, peers, and the classroom context. Developmental Psychology, 56(3), 578-594.
• Yelken, T. Y., Üredi, L., Tanrıseven, I. ve Kılıç, F. (2010). İlköğretim müfettişlerinin yapılandırmacı program ile öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma düzeylerine ilişkin görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 31–46.
• Yeşilyurt, E. (2013). Yapılandırmacı öğrenme kuramına ilişkin bilişsel farkındalık ölçeği geliştirme çalışması: Bir ölçek revizyonu. Education Sciences, 8(2), 285–307.
• Yıldırım, F. S. (2017). Öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme ortamı hazırlama becerilerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim Bilim ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 2(1), 15–24.