Dağıtımdan Tanınmaya Toplumsal Adaletin Anlamı

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 236 - 259, 27.03.2019

Alihan Gök

https://doi.org/10.14782/ipsus.539222

Öz

Modern koşullar altında biçimlenen toplumsal adalet toplumsal kaynakların dağıtımını, normatif

ilkelere dayanan ideal bir kurumsal ve siyasi yapı içinde ele alır. Böyle bir yapıda devletin rolü mevcut

eşitsizlikleri, dağıtımcı bir adalet anlayışı çerçevesinde düzenlemektir. John Rawls’un liberal eşitlikçi

bir perspektiften ortaya koyduğu kuramı, bu çağdaş adalet anlayışının en olgun ifadesi sayılır. Öte

yandan modern toplumsal koşulların sadece kaynakların dağıtımı üzerinde değil, tüm topluma yayılan

özneler-arası ilişkiler üzerinde de önemli etkileri vardır. Axel Honneth’in toplumsal patolojiler olarak

adlandırdığı bu olumsuz etkiler, toplumsal adaletin sınırlarının dağıtımdan daha öteye, tanınma

mücadelelerine doğru genişletilmesi gerektiğini işaret eder. Adaletin kapsamını sorgulamamıza

izin veren bu yaklaşım, onu yalnızca kuramsal bir tartışmanın konusu olarak değil, adaletsizlik

deneyimlerinden yola çıkarak sürekli yeniden tanımlanan bir kavram olarak ele alır. Çağdaş toplumsal

hareketler nezdinde tanınma mücadeleleri olarak karşımıza çıkan ahlaki taleplerin toplumsal adaletin

geleneksel çerçevesini zorlaması, adil bir toplum fikrinin, sınırlı dağıtımcı perspektifin ötesinde

aranması gerektiğini gösterir. Tanınma taleplerinin ötesinde ortak bir “toplumsal adalet mücadelesi”

oluşturmak ise ancak tekil adaletsizlik deneyimleri arasında pratikte olduğu gibi kuramsal düzlemde

de bağ kurabilmekle mümkündür

Anahtar Kelimeler

Toplumsal adalet, tanınma, toplumsal patolojiler, adaletsizlik deneyimi, John Rawls, Axel Honneth

The Sense of Social Justice from Redistribution to Recognition

Öz

Social justice, shaped under modern conditions, treats the redistribution of social resources in an

ideal institutional and political structure based on normative principles. The role of the state in such a

structure is to organize the existing inequalities within the framework of a distributive conception of

justice. John Rawls’ theory, based on a liberal egalitarian perspective, is considered to be the most mature

statement of this contemporary conception of justice. Modern social conditions, on the other hand,

have important implications not only on the redistribution of resources but also on the intersubjective relations that are spread throughout the society. These adverse effects, which Axel Honneth calls social

pathologies, indicate that the boundaries of social justice must be extended beyond the redistribution

to the recognition struggles. This approach, which allows us to question the extent of justice, treats

it as a concept that is constantly redefined, not only as a matter of a theoretical debate, but also as a

result of the experiences of injustice. The fact that the ethical demands arising as recognition struggles

in contemporary social movements are pushing the traditional framework of social justice shows that

the idea of a fair society must be sought beyond the limited distributive perspective. It is possible to

constitute a common “social justice struggle” beyond the struggles for recognition, only through the

connection between singular experiences of injustice in practice as well as in theory.

Anahtar Kelimeler

Social justice, recognition, social pathologies, experience of injustice, John Rawls, Axel Honneth

Kaynakça

• Arnsperger, C. (2003). Peut-il exister une critique sociale rawlsienne? Mouvements, 3(27), 165-170. Bahmueller, C. F. (1981). The National Charity Company: Jeremey Bentham’s Silent Revolution. Londra: University of California Press. Bentham, J. (1970). An Introduction to the Principles of Morals and Legislation. Oxford: Clarendon Press. Bentham, J. (1995). The Panopticon Writings. (M. Bozovic, Dü.) Londra: Verso. Briey, L. d., & Ferrarese, E. (2007). Reconnaissance et justice. De la normativité de l’amour et de l’estime. Ethique Publique, 9(1). Deranty, J.-P., & Renault, E. (2007). Politicizing Honneth’s Ethics of Recognition. Thesis Eleven, 88(1), 92- 111. Dewey, J. (1980). Democracy and Education. Carbondale: Southern Illinois University Press. Dubet, F. (2015). Egalité et Reconnaissance: Continuité ou Rupture? C. Bouton, & G. le Blanc (Dü) içinde, Capitalisme et Démocratie: Autour de l’Oeuvre d’Axel Honneth (s. 153-182). Lormont: Le Bord de l’Eau. Dworkin, R. (1981). What is Equality? Part 2: Equality of Resources. Philosophy & Publi Affairs, 10(4), 283- 345. Ercan, F. (2000). Modernizm, Kapitalizm ve Azgelişmişlik. İstanbul: Bağlam Yayıncılık. Fleischacker, S. (2013). Dağıtıcı Adaletin Kısa Tarihi (A Short History of Distributive Justice, 2004). (G. Murteza, & E. Yolsal Murteza, Çev.) İstanbul: Pinhan Yayıncılık. Foster, R. (1999). Recognition and Resistance: Axel Honneth’s Critical Social Theory. Radical Philosophy(94), 6-18. Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu. (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: İmge Yayınevi. Fraser, N. (1995). From Redistribution to Recognition? Dilemmas of Justice in a ‘Post-Socialist’ Age. New Left Review, 1(212), 68-93. Fraser, N., & Honneth, A. (2003). Redistribution or Recognition? A Political-Philosophical Exchange. New York: Verso. Geremek, B. (1997). Poverty: A History (Litosc I Szubienica). (A. Kolakowska, Çev.) Oxford, Cambridge: Blackwell Publishers. Honneth, A. (1995). The Struggle for Recognition: The Moral Grammar of Social Conflicts. Cambridge, MA: Polity Press. Honneth, A. (1997). A Society Without Humiliation? European Journal of Philosophy, 5(3), 306-324. Honneth, A. (2001). Recognition or Redistribution? Changing Perspectives on the Moral Order of Society. Theory, Culture & Society, 18(2-3), 43-55. Honneth, A. (2002, Ocak-Şubat). Reconnaissance et justice. Le Passant Ordinaire(38). Honneth, A. (2006). La société du mépris: Vers une nouvelle Théorie critique . (O. Voirol, Dü., & P. R. Olivier Voirol, Çev.) Paris: La Découverte. Honneth, A. (2007). La Réification: Petit Taité de Théorie Critique. (S. Haber, Çev.) Paris: Gallimard. Honneth, A. (2015). Tanınma Uğruna Mücadele: Sosyal Çatışmaların Ahlâki Grameri Üzerine (Kampf um Anerkennung: Zur Moralischen Grammatik Sozialer Konflikte, 1992). (Ö. Aktok, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları. Honneth, A. (2018). Bizdeki Ben: Tanınma Teorisi Üzerine İncelemeler (Das Ich Im Wir, 2010). (Ö. Aktok, Çev.) İstanbul: İthaki. Jackson, B. (2005). The Conceptual History of Social Justice. Political Studies Review, 356-373. Kovancı, O. (2003). Kapitalizm, Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadelede Tarihsel Bir Deneyim: İngiliz Yoksul Yasaları. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları. Kymlicka, W. (2006). Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş. (E. Kılıç, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi. Lukács, G. (1998). Tarih ve Sınıf Bilinci (Geschichte und Klassen Bewusstsein, 1923). (Y. Öner, Çev.) İstanbul: Çağrı Yayınları. Marx, K. (1976). 1844 El Yazmaları: Ekonomi Politik ve Felsefe (Manuscrits de 1844-Economie Politique et Philosophie, 1962) (1. b.). (K. Somer, Çev.) Ankara: Sol Yayınları. Mead, G. H. (2015). Mind, Self and Society: The Definitive Edition. (D. R. Hand Joas, Dü.) Chicago: University of Chicago Press. Nozick, R. (2015). Anarşi, Devlet ve Ütopya (Anarchy, State, and Utopia, 1974) (3. b.). (A. Oktay, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Rawls, J. (2006). Halkların Yasası ve “Kamusal Akıl Düşüncesinin Yeniden Ele Alınması” (The Law of Peoples with The Idea of Public Reason Revisited, 1999) (2. b.). (G. Evrin, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Rawls, J. (2008). La Justice comme Equité: Une Reformulation de Théorie de la Justice. Paris: La Découverte / Poche. Rawls, J. (2017). Bir Adalet Teorisi (A Theory of Justice, Revised Ed., 1999). (V. A. Coşar, Çev.) Ankara: Phoenix Yayınevi. Renault, E. (2004). L’Expérience de l’Injustice: Reconnaissance et Clinique de l’Injustice. Paris: Editions la Découverte. Ricoeur, P. (1995). Le Juste. Paris: Esprit. Wolff, J. (1998). Fairness, Respect and the Egalitarian Ethos. Philosophy and Public Affairs, 27(2), 97-122. Zurn, C. F. (2005). Recognition, Redistribution, and Democracy: Dilemmas of Honneth’s Critical Social Theory. European Journal of Philosophy, 13(1), 89-126.