Teaching Religion at Turkish Public Schools: A Theme Oscillating between Faith, Culture, and Politics

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 221 - 252, 31.12.2020

Ayşe Zişan Furat

https://doi.org/10.12730/13091719.2020.112.209

Cited By: 2

Öz

Since the proclamation of the Turkish Republic in 1923, many aspects of religious education in public schools, namely, those related to the status of religion courses, have been intensely discussed. However, developing sustainable policies that meet societal and political changes has not always been an achievable goal. This is evident from the interminable renewals of religious education curricula, which always evoke the same debate: “What should be the essence of religious education in public education? Should it aim to teach religion as a practice of faith, or should it approach religion as a cultural concept?” Focusing on this ongoing debate, this paper aims to offer an in-depth analysis of the Turkish endeavor to reconcile religious education with the secular schooling system. This paper concludes that these responses, although presented as part of pedagogical paradigm shifts, have not been impervious to the political turbulence in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Education policies, religious education, teaching religion in schools, religion in Turkey, Turkish religion courses

Kaynakça

• Arpaguş, Hatice. “Bir Telif Türü Olarak İlmihal Tarihî Geçmişi ve Fonksiyonu.” Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 22, no. 1 (2002): 25-56.
• Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar, and M. Fatih Genç. “Yeni Anayasa Tartışmaları ve Zorunlu Din Dersleri.” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16, no. 2 (December 15, 2012): 7-20.
• Ayhan, Halis. “Anayasa’nın 24. Maddesi Işığında Din Eğitiminde Yeni Arayışlar.” In Avrupa Birliği’ne Giriş Sürecinde Türkiye’de Din Eğitimi ve Sorunları Sempozyumu, edited by Suat Cebeci, 101-108. Istanbul: Değişim Yayınları, 2002.
• Bahçekapılı, Mehmet. “Türkiye’de Din Eğitiminin Politik Tarihi.” In Türkiye’de Eğitim Politikaları, edited by Arife Gümüş, 371-402. Istanbul: Nobel Yayıncılık, 2015.
• Berkes, Niyazi. Türkiye’de Modernleşme. 26th ed. Istanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2018.
• Bilgin, Beyza. “The Understanding of Religious Education in a Country Where There Is Separation of Religion and State: The Example of Turkey.” British Journal of Religious Education 15, no. 2 (March 1, 1993): 36-43. https://doi.org/10.1080/0141620930150207.
• Bilgin, Beyza. “Mezhepler ve Dinler Arası Eğitim ve İşbirliği.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 39, no. 1 (1999): 1-25. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000000830.
• Bilgin, Beyza. “Örgün Din Eğitimi’nde Yeni İhtiyaçlar ve Yönelişler.” Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, no. 6 (1999): 187-200.
• Case of Hasan and Eylem Zengin vs. Turkey (No. 1448/04) (European Court of Human Rights January 9, 2008).
• Commission of the European Communities. “Turkey 2005 Progress Report.” Progress Report. Brussels: Commission of the European Communities, November 9, 2005. https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/Progress/Turkey_Progress_Report_2005.pdf. Accessed September 12, 2020.
• Commission of the European Communities. “Turkey 2006 Progress Report.” Commission Staff Working Report. Brussels: Commission of the European Communities, November 8, 2006. https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/Progress/Turkey_Progress_Report_2006.pdf. Accessed September 12, 2020.
• Commission of the European Communities. “Turkey 2007 Progress Report.” Commission Staff Working Report. Brussels: Commission of the European Communities, November 6, 2007. https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/Progress/turkey_progress_report_2007.pdf. Accessed September 12, 2020.
• Daun, Holger, and Reza Arjmand, eds. Handbook of Islamic Education. Cham: Springer International Publishing, 2018. https://doi.org/10.1007/978-3-319-53620-0.
• Doğan, Recai. “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Tevhid-i Tedrisat Çerçevesinde Din Eğitim-Öğretimi ve Yapılan Tartışmalar.” In Cumhuriyetin 75. Yılında Türkiye’de Din Eğitimi ve Öğretimi, edited by Yücel Hacaloğlu and Fahri Unan, 227-288. Ankara: Türk Yurdu Yayınları, 1999.
• European Commission against Racism and Intolerance (ECRI). “Third Report on Turkey.” Report. Strasbourg: Council of Europe, June 25, 2004. www.coe.int/ecri. Accessed March 14, 2019.
• Furat, Ayşe Zişan. XV. ve XVI. Yüzyıllarda Osmanlı Medreselerinde Eğitim (Sahn ve Süleymaniye Medreseleri Dönemi). Konya: Adal Ofset, 2009.
• Furat, Ayşe Zişan. “18. Yüzyıl Osmanlı Eğitiminde Dönüşüm: Islah mı? Yenilenme mi?” In Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası, Âlimler, Müesseseler ve Fikrî Eserler XVIII.Yüzyıl, edited by Ahmet Hamdi Furat, Nilüfer Kalkan-Yorulmaz, and Osman Sacid Arı, vol. 2: 249-278. Istanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2018.
• Gençkal Eroler, Elif. “Dindar Nesil Yetiştirmek”: Türkiye’nin Eğitim Politikalarında Ulus ve Vatandaş İnşası (2002-2016). Istanbul: İletişim Yayınları, 2019.
• Güvenç, Bozkurt, Gencay Şeylan, İlhan Tekeli, and Şerafettin Turan. Türk-İslam Sentezi. Istanbul: Sarmal Yayınevi, 1991. Hendek, Abdurrahman. “Country Report: Turkey.” British Journal of Religious Education 41, no. 1 (January 2, 2019): 8-13. https://doi.org/10.1080/01416200.2019.1532227.
• Kaplan, İsmail. Türkiye’de Milli Eğitim İdeolojisi ve Siyasal Toplumsallaşma Üzerindeki Etkisi. 6th ed. Istanbul: İletişim Yayınları, 2011.
• Kaplan, Sam. “‘Religious Nationalism’: A Textbook Case from Turkey.” Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East 25, no. 3 (2005): 665-676. https://doi.org/10.1215/1089201X-25-3-665.
• Kaymakcan, Recep. “Religious Education in the Multi-Party Period in Turkey.” Estavest Education 17, no. 1 & 2 (1996): 91-107.
• Kaymakcan, Recep. “A Comparison of Religious Education in Secondary Schools in Turkey and England: With Special Reference to the Teaching of Islam.” PhD diss., Leeds: The University of Leeds, 1998.
• Kaymakcan, Recep. “Christianity in Turkish Religious Education.” Islam and Christian‐Muslim Relations 10, no. 3 (1999): 279-293. https://doi.org/10.1080/09596419908721187.
• Kaymakcan, Recep, and Hasan Meydan. “Demokratik Vatandaşlık ve Din Öğretimi: Yeni Yaklaşımlar ve Türkiye’de DKAB Dersleri Bağlamında Bir Değerlendirme.” İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1, no. 1 (2010): 29-53.
• Koç, Ahmet. “Türkiye’de Din Eğitimi ve Öğretimi Üzerine Bir Değerlendirme.” Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, no. 7 (2000): 277-334. Köylü, Mustafa. “Religion and Citizenship Education.” In Islam and Citizenship Education, edited by Ednan Aslan and Marcia Hermansen, 187-208. Wiesbaden: Springer Fachmedien Wiesbaden, 2015. https://doi.org/10.1007/978-3-658-08603-9_14.
• Maarif Vekaleti. İlk Mekteblerin Müfredat Programı. Istanbul: Maṭbaʿa-i ʿĀmirah, 1340.
• Maarif Vekaleti. İlk Mekteblerin Müfredat Programı. Istanbul: Milli Matbaa, 1926.
• Mardin, Şerif. “Turkey: Islam and Modernization.” In Religion and Societies: Asia and the Middle East, edited by Carlo Caldarola, 171-198. Berlin & Boston: Walter De Gruyter, 1982. https://doi.org/10.1515/9783110823530.171.
• MEB (Ministry of National Education [MoNE]). “İlkokullarda Din Öğretimi Hk.” Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 11, no. 524 (1949): 153.
• MEB (Ministry of National Education [MoNE]). “Temel Eğitim ve Ortaöğretim Din ve Ahlak Bilgisi Dersi Programı.” Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 45, no. 2109 (1982): 155-162.
• MEB (Ministry of National Education [MoNE]). “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Girmek Zorunda Olmayan Öğrenciler.” Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 53, no. 2317 (July 9, 1990): 553.
• MEB (Ministry of National Education [MoNE]). “Beşinci Milli Eğitim Şurası - 1953.” In Beşinci Milli Eğitim Şurası. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1991.
• MEB (Ministry of National Education [MoNE]). Din Öğretiminde Yeni Yöntem Arayışları Uluslararası Sempozyum Bildiri ve Tartışmalar 28-20 Mart 2001-İstanbul [New Methodological Approaches in Religious Education International Symposium Papers and Discussions 28-30 March 2001-Istanbul]. 2nd edition. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 2004.
• MEB (Ministry of National Education [MoNE]). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 2006.
• MEB (Ministry of National Education [MoNE]). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 2010.
• MEB (Ministry of National Education [MoNE]). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: TC Milli Eğitim Bakanlığı, 2018.
• Mert, Nuray. “Cumhuriyet Türkiyesi’nde Laiklik ve Karşı Laikliğin Düşünsel Boyutu.” In Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, vol. 2: Kemalizm, 197-209. 6th ed. Istanbul: İletişim Yayınları, 2009.
• Nazıroğlu, Bayramali. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programında Vatandaşlık Eğitimi.” Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 11, no. 2 (2011): 73-95.
• Nyrop, Richard F., Beryl Lieff Benderly, William W. Cover, Melissa J. Cutter, Ahmet Ö. Evin, Newton B. Parker, and Suzanne Teleki. Area Handbook for the Republic of Turkey. 2nd ed. Washington: US Goverment Printing Office, 1973.
• Öcal, Mustafa. “From the Past to the Present: Imam and Preacher Schools in Turkey - An Ongoing Quarrel.” Religious Education 102, no. 2 (2007): 191-205. https://doi.org/10.1080/00344080701285477.
• Öztürk, M. Necati, Ömer Okutan, Atıf Özmen, Kenan Okan, and Fevzi Demirkol. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Din Eğitimi Çalışma Grubu Raporu (Hizmete Özel). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1981.
• Parmaksızoğlu, İsmet. Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1966.
• RPP. C.H.P. Yedinci Büyük Kurultayı. Ankara: n.p, 1948.
• Şaşmaz, Aytuğ, Batuhan Aydagül, Işık Tüzün, and İrem Aktaşlı. Türkiye’de Din ve Eğitim: Son Dönemdeki Gelişmeler ve Değişim Süreci. Istanbul: Eğitim Reformu Girişimi, 2011.
• Selçuk, Mualla. “Developing an Interfaith Dimension in RE: Theological Foundations and Educational Framework with Special Reference to Turkish Experience.” In Religious Education in a World of Religious Diversity, edited by Wilna A. J. Meijer, Siebren Miedema, and Alma Lanser-van der Velde, 131-48. Münster: Waxmann, 2009.
• Selçuk, Mualla, and Recai Doğan. “Religious Education in Turkey.” In Religious Education in Europe. Situation and Current Trends in Schools, edited by Elza Kuyk, Roger Jensen, David W. Lankshear, Elisabeth Löh Manna, and Peter Schreiner, 207-115. Oslo: IKO, 2007. http://www.evrel.ewf.uni-erlangen.de/pesc/ie-2008-selcuk.pdf. Accessed September 15, 2019.
• Somel, Selçuk Akşin. The Modernization of Public Education in the Ottoman Empire 1839-1908 Islamization, Autocracy and Discipline. Leiden, Boston & Köln: Brill, 2001.
• Talim Terbiye Kurulu [Board of Education]. “İlköğretim (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıf) Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programları.” Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi 63, no. 2517 (August 22, 2000): 911-978.
• Talim Terbiye Kurulu [Board of Education]. “Müfredatta Yenilenme ve Değişiklik Çalışmalarımız Üzerine,” July 18, 2017. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf. Accessed December 12, 2019.
• TBMM (Turkish Grand National Assembly [TGNA]). “Yirmiikinci Birleşim.” Ankara: TBMM, 1946. https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d08/c003/tbmm08003022.pdf. Accessed October 20, 2019.
• Tadrīsāt-i Ibtidāʾiyyah Qānūn-i Muwaqqati. Istanbul: Maṭbaʿa-i ʿĀmirah, 1329.
• Tosun, Cemal. “Andere Religionen innerhalb des Religionsunterrichts in der Türkei.” In Religiöse Bildung und interkulturelles Lernen: Ein ErasmusPlusProjekt mit Partnern aus Deutschland, Liechtenstein und der Türkei, edited by André Ritter, Jörg Imran Shröter, and Cemal Tosun, 109-125. Münster & New York: Waxmann, 2017.
• Turan, İbrahim. “Ulusal ve Uluslararası Hukuk Açısından Türkiye’de Din Eğitiminin Yasal Dayanakları.” Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 32 (2012): 77-109.
• Turan, İbrahim. Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye’de Din Eğitimi Politikaları. Istanbul: İz Yayıncılık, 2013.
• Turan, İbrahim. İnkârdan Diyaloğa Türkiye’nin Alevilik Politikaları. Istanbul: İdil Yayıncılık, 2017.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Umûr-i Maârif Vekaleti. İlk, Orta Tedrisât Mektebleri Müfredât Programı. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Umûr-i Maârif Vekaleti, 1338 H.
• Ulutaş, Ufuk. “Religion and Secularism in Turkey: The Dilemma of the Directorate of Religious Affairs.” Middle Eastern Studies 46, no. 3 (May 1, 2010): 389399. https://doi.org/10.1080/00263200902899812.
• Yılmaz, Hüseyin. “Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi ve Barış Eğitimi.” EKEV Akademi Dergisi - Sosyal Bilimler 9, no. 22 (2005): 35-48.
• Yılmaz, Hüseyin. “Alevîlik-Sünnîlik Açısından Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersleri.” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13, no. 2 (2009): 189-209.
• Yürük, Tuğrul. “Cumhuriyet Dönemi Din Öğretimi Program Anlayışları.” PhD. diss., Ankara: Ankara University, 2011.
• Zengin, Salih Zeki. Tanzimat Dönemi Osmanlı Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi ve Öğretimi, 1839-1876. Ankara: MEB Yayınları, 2004.