SOSYAL MEDYADA ETKİLEŞİM: ÇEVRECİ SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 23, 1 - 31, 23.06.2023

Oya Altar , Fusun Topsumer

Öz

Etkileşim kavramı, internet ve sosyal medya ile hayatımıza girmiştir ve yeni medyayı geleneksel medyadan ayıran en önemli özelliktir. Rafaeli ve Sudweek (1997: 3), etkileşimin, yüz yüze iletişimdeki “konuşma” ve “dinleme” eylemlerini birleştirdiğini belirtmektedir. Etkileşim, kurumlar ile kamuları arasında iki yönlü, simetrik bir iletişim ve ilişki kurulmasına olanak sağlamaktadır. Bu yüzden etkileşimin, özellikle geleneksel medyada kendine yer bulamayan kuruluşlarca kullanımı hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmada, iklim krizinin Türkiye’de etkilerini yoğun olarak gösterdiği 2021 yılında, orman yangınları, müsilaj, aşırı yağışlara bağlı seller ve kuraklığa bağlı flamingo ölümleri gibi çevre felaketlerinin yaşandığı dönemde, hedef kitleleri ile yoğun ilişki içinde bulunan çevreci sivil toplum kuruluşlarının (STK) sosyal medya iletişimi incelenmiştir. 01.05.2021-31.08.2021 tarih aralığında, Twitter, Facebook, Instagram ve YouTube’dan toplanan sosyal medya verisi, Avidar’ın (2013) Yanıt Verme Piramidi’ne uygun olarak içerik analizine tabi tutulmuştur. Sosyal medyadan elde edilen veriler yarı yapılandırılmış görüşmelerin betimsel içerik analiziyle detaylandırılmıştır. Çalışmada, çevreci STK’ların sosyal medyayı etkileşimden çok farkındalık yaratmak, kampanyalara destek sağlamak için ilan panosu şeklinde, geleneksel medya ile aynı mantık içinde, tek yönlü iletişim amacıyla kullandığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevreci STK’larda sosyal medya iletişimi, içerik analizi, sosyal medya etkileşimi

Kaynakça

• Alemdar, M. Y., Elgün, A., Maden, D. (2018). Türkiye’deki Kadın Sivil Toplum Kuruluşlarının Twitter Kullanımına Yönelik Bir Araştırma. Bilge Kagan 1. International Science Congress, 251-261.
• Alemdar, M. Y., Kocaömer, C. (2020). Çevreci Sivil Toplum Kuruluşlarının Instagram Paylaşımlarını Diyalogsal İlkeler ve Halkla İlişkiler Modelleri Bağlamında Okumak. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, 59, 299-331.
• Alikılıç, Ö. A. (2011). Halkla İlişkiler 2.0. Ankara: Efil Yayınevi. Avidar, R. (2013). The Responsiveness Pyramid: Embedding Responsiveness and Interactivity Into Public Relations Theory. Public Relations Review, 39, 440– 450.
• Bbc.com, (2022). COP 27 Sona Erdi: ‘Kayıp ve Zarar Fonu’ Kurulacak, Fosil Yakıtların Azaltılmasında İlerleme Yok. 10.01.2023 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/articles/cyxe35yzq26o#:~:text=Teknoloji- ,C%EF%BB%BFOP%2027%20sona%20erdi%3A%20'Kay%C4%B1p%20ve%20 Zarar%20Fonu,fosil%20yak%C4%B1tlar%C4%B1n%20azalt%C4%B1lmas%C4%B1nda%20ilerleme%20yok&text=M%C4%B1s%C4%B1r'%C4%B1n%20 %C5%9Earm%20El%20%C5%9Eeyh,maddi%20yard%C4%B1m%20 yap%C4%B1lmas%C4%B1nda%20anla%C5%9Fma%20s - a%C4%9Fland%C4%B1. adresinden erişilmiştir.
• Barron, G., Yechiam, E. (2002). Private e-mail Requests and the Diffusion of Responsibility. Computers in Human Behavior, 18, 507–520.
• Binark, M., Löker, K. (2011). Sivil Toplum Örgütleri İçin Bilişim Rehberi. Ankara: Uzerler Matbaası
• Bortree, D. S., Seltzer, T. (2009). Dialogic Strategies and Outcomes: An Analysis of Environmental Advocacy Groups’ Facebook Profiles. Public Pelations Revie, 35(3), 317-319.
• Botan, C. (1997). Ethics in Strategic Communication Campaigns: The Case for a New Approach to Public Relations. The Journal of Business Communication, 34(2), 188-202.
• Botan, C. H., Taylor, M. (2004). Public Relations: State of the Field. Journal of Communication, 54, 645–661.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (Ed.). (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (24. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Castells, M. (2006). Kimliğin Gücü - Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür 2. Cilt (Çev. Kılıç, E). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları (Özgün çalışma, 1996).
• Considine, Sarah (2003). Homepage: Internet Activism and Women. Field: A Free Journal for Architecture, 3 (1), p.133-141.
• Çınarlı, İ. (2009). Stratejik İletişim Yönetimi, (2. Baskı). İstanbul: Beta
• Çoban, B. (2009). Toplumsal Hareketler ve Radikal Medya. Küreselleşme, Direniş, Ütopya Yeni Toplumsal Hareketler: Küreselleşme Çağında Toplumsal Muhalefet İçinde B. Çoban (Ed.) (43-62). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Della Porta, D., Diani, M. (2020). Toplumsal Hareketler. (Çev. Çakır, P ve Gülbudak, C.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Gamson, W. A., Wolfsfeld, G. (1993). Movements and Media as Interacting Systems. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 528(1), 114-125.
• Grunig, J. E. (2009). Paradigms of Global Public Relations in an Age of Digitalisation. PRism, 6(2), 1-19.
• Ha, L., James, E. L. (1998). Interactivity Reexamined: A Baseline Analysis of Early Business Web Sites. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 42(4),457–474.
• Independent Türkçe, (2022). Van Gogh’un Tablosuna Çorba Fırlatan Çevrecilerden Yeni Eylem. 18.01.2023 tarihinde https://www.indyturk. com/node/566406/d%C3%BCnya/van-goghun-tablosuna-%C3%A7orbaf%C4%B1rlatan-%C3%A7evrecilerden-yeni-eylem adresinden elde edilmiştir. Waters, R. D. ve Jamal, J. Y. (2011). Tweet, Tweet, Tweet: A Content Analysis of Nonprofit Organizations’ Twitter Updates. Public Relations Review 37, 321-324.
• Kelleher, T. (2009). Conversational Voice, Communicated Commitment, and Public Relations Outcomes in Interactive Online Communication. Journal of Communication, 59(1), 172-188.
• Considine, Sarah (2003). Homepage: Internet Activism and Women.
• Field: A Free Journal for Architecture, 3 (1), p.133-141.
• Çınarlı, İ. (2009). Stratejik İletişim Yönetimi, (2. Baskı). İstanbul: Beta
• Çoban, B. (2009). Toplumsal Hareketler ve Radikal Medya. Küreselleşme, Direniş, Ütopya Yeni Toplumsal Hareketler: Küreselleşme Çağında Toplumsal Muhalefet İçinde B. Çoban (Ed.) (43-62). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Della Porta, D., Diani, M. (2020). Toplumsal Hareketler. (Çev. Çakır, P ve Gülbudak, C.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Gamson, W. A., Wolfsfeld, G. (1993). Movements and Media as Interacting Systems. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 528(1), 114-125.
• Grunig, J. E. (2009). Paradigms of Global Public Relations in an Age of Digitalisation. PRism, 6(2), 1-19.
• Ha, L., James, E. L. (1998). Interactivity Reexamined: A Baseline Analysis of Early Business Web Sites. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 42(4),457–474.
• Independent Türkçe, (2022). Van Gogh’un Tablosuna Çorba Fırlatan Çevrecilerden Yeni Eylem. 18.01.2023 tarihinde https://www.indyturk. com/node/566406/d%C3%BCnya/van-goghun-tablosuna-%C3%A7orbaf%C4%B1rlatan-%C3%A7evrecilerden-yeni-eylem adresinden elde edilmiştir.
• Waters, R. D. ve Jamal, J. Y. (2011). Tweet, Tweet, Tweet: A Content Analysis of Nonprofit Organizations’ Twitter Updates. Public Relations Review 37, 321-324.
• Kelleher, T. (2009). Conversational Voice, Communicated Commitment, and Public Relations Outcomes in Interactive Online Communication. Journal of Communication, 59(1), 172-188.
• Pearson, R. A. (1989b). A Theory of Public Relations Ethics. Doctoral Dissertation, Ohio University
• Pieczka, M. (2011). Public Relations as Dialogic Expertise. Journal of Communication Management, 15(2), 108-124.
• Rafaeli, Sudweeks, F. (1997). Networked Interactivity. Journal of Computer-Mediated Communication, 2(4), 1-16.
• siviltoplum.gov.tr, (2022). Derneklerin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı. https://www.siviltoplum.gov.tr/derneklerin-faaliyet-alanlarinagore-dagilimi, Erişim Tarihi: 14.02.2022
• Sozcu.com.tr, (2021). 2021’de Doğal Afetlerin Maliyeti 170 Milyar Dolara Yükseldi. https://www.sozcu.com.tr/2021/dunya/2021de-dogal-afetlerinmaliyeti-170-milyar-dolara-yukseldi-6854366/?utm_source=haber_ detay&utm_medium=free&utm_campaign=textlink adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 16.06.2022
• Stromer-Galley, J. (2004). Interactivity-as-Product and Interactivityas-Process. The Information Society, 20, 393–396.
• Taylor, M., Kent, M. L., White, W. J. (2001). How Activist Organizations are Using the Internet to Build Relationships. Public Relations Review, 27(3), 263-284.
• TDK, (2021). https://sozluk.gov.tr/ adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 05.03.2021.
• Van Es, R., Meijlink, T. L. (2000). The Dialogical Turn of Public Relation Ethics. In Business Challenging Business Ethics: New Instruments for Coping with Diversity in International Business (pp. 69-77). Springer, Dordrecht.
• Waters, R. D., Burnett, E., Lamm, A., Lucas, J. (2009). Engaging Stakeholders through Social Networking: How Nonprofit Organizations are Using Facebook. Public Relations Review. 35, 102-106.
• Wierzbicka, A. (2006). The Concept of ‘Dialogue’ in Crosslinguistic and Cross-Cultural Perspective. Discourse Studies, 8(5), 675–703.
• Yang, A., Kent. M. (2014). Social Media and Organizational Visibility: A Sample of Fortune 500 Corporations. Public Relations Review, 40, 562-564.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (Genişletilmiş 10. Baskı). Ankara: Seçkin
• Zollet, R., Back, A. (2015). Critical Factors Influencing Diffusion of Interactivity Innovations on Corporate Websites. IEEE Transactions on Professional Communication, 58(1), 2-19.