Pandemi Döneminde Güvenli Ulaşıma Yönelik Kamu Spotları Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 25, 29 - 56, 28.06.2024

Hidaye Aydan (silkü) Bilgilier Kamil Önder Nergiz

Öz

Covid-19 hastalığı ile birlikte seyahat aracı seçiminde gözetilen kalite, ekonomiklik, hız, konfor gibi kavramlar güvenlik kavramının gerisinde kalmıştır. Güvenlik kavramı da kazalara karşı emniyetli bir seyahatten öte, bulaş riskini en aza indiren sağlıklı bir yolculuk konseptini akıllarda çağrıştırmaya başlamıştır. Bu kapsamda hazırlanan kamu spotları da hem bireyler üzerinde gerekli farkındalığı oluşturmak hem de güvenli ulaşım alternatiflerine yol gösterebilmek amacı üzerine yoğunlaşmaktadır. Çalışmada Covid-19 salgını dönemindeki yoğun bulaş riski içeren toplu ulaşım araçlarına ait hazırlanan kamu spotlarında göstergebilim kuramı kullanılarak iletilmek istenen mesajlar incelenmiştir. Elde edilen bulgular toplu ulaşım araçlarının bulaş riski açısından eşit risk taşımadığı, şehir içi ulaşımda sıklıkla kullanılan otobüs ve metro gibi ulaşım araçlarında güvenli ulaşım sürecinde alınabilecek koruyucu tedbirlerin daha ziyade yolculardan beklendiği, öte yandan uçak ve hızlı tren gibi ulaşım araçlarındaki güvenli ulaşıma yönelik tedbirlerin ise birincil olarak otorite ve kurumlar tarafından yönetildiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

güvenli ulaşım, kamu spotu, toplu taşıma, Pandemi, göstergebilim

Etik Beyan

Çalışma kapsamında araştırmacılar tarafından halka açık kamu spotları bilimsel yöntemlerle incelenmiştir. Çalışmada; insan ve hayvanlar üzerinde deneysel araştırmalar, katılımcılardan anket, mülakat vb. yöntemlerle veri toplanmasını gerektiren durumlar ve kişisel verilere aykırı olabilecek hususlar bulunmadığından, çalışma etik kurul izni gerektiren araştırmalar kapsamında değildir.

Kaynakça

• Mazıcı, E.T., Çakı, C. (2018). Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı. Erciyes İletişim Dergisi. 5 (3): 290-306.
• Morgan D.L. and Spanish M. T. (1984). Focus Groups: A New Tool for Qualitative Research Qualitative Sociology. 7(3) Fall: 253-270.
• Nan, Xi. (2008). The Influence of Liking for a Public Service Announcement on Issue Attitude. Communication Research. Volume 35 Number 4: 503-528
• Özmakas, U. (2009). Charles Sanders Peirce’in Gösterge Kavramı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2/1: 32-45.
• Parmentier, R. (2016). Signs and Society: Further Studies in Semiotic Anthropology. Indiana University Press.
• Parsa, S., Parsa A.F. (2012). Göstergebilim Çözümlemeleri. Ege Üniversitesi Basımevi. İzmir.
• Public Service Announcements. (2019). Salem Press Encyclopedia, Research Starters. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Rtük). https://www.rtuk.gov. tr/kamu-spotlari- yonergesi/3795 (Erişim: Ocak 2024).
• Sağlık Bakanlığı. Seyahat Sağlığı ve Enfeksiyon Hastalıkları. www. seyahatsagligi.gov.tr (Erişim: Şubat 2024)
• Shapiro, R.J., Hassett, K.A., Arnold F.S. (2002). Conserving Energy and Preserving the Environment: The Role of Public Transportation. American Public Transportation Association. Washington, Dc.
• Shen, J., Duan H., etc. (2020). Prevention and Control of Covid-19 in Public Transportation: Experience from China. Environmental Pollution. 266. Part 2. 115291: 1-5
• Tanca, A., Ünal, F. (2018). Kitap Okuma Kültürü Konulu Kamu Spotunun Göstergebilimsel Analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research. Cilt: 11 Sayı: 55: 721-728.
• Yıldırım, E. (2020). Kamu Spotlarında Çekicilik ve Örnek Spot Çözümlemeleri. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi (Sosgüz), Cilt: 2, Sayı: 3, ss.:177-188.