Çevrimiçi Gazetelerde Resmi İlan Yayıncılığı: Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği’nin Getirdiği Değişimler ve Yerel Gazetelerdeki Reaksiyonlar

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 26, 139 - 174, 30.12.2024

Orhan Mert Güzelahmetler , Aslıhan Ardıç Çobaner

Öz

Bu çalışma, resmi ilanların dijitalleşmesinin yerel gazetecilik pratiği üzerindeki etkilerini ve Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği'nin yerel gazeteler üzerindeki etkilerini incelemektedir. Araştırma, dijitalleşmenin medya sektörü üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini ve yerel gazetelerin bu dijital dönüşüme nasıl uyum sağladıklarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Yöntem olarak, Bursa, Kocaeli ve Yalova illerindeki yerel çevrimiçi gazetelerle yapılan derinlemesine görüşmeler kullanılmıştır. Araştırma bulguları, dijitalleşmenin çevrimiçi gazeteciliği dönüştürdüğünü ve gazetelerin resmi ilan gelirlerini artırarak okur kitlesini genişlettiğini, aynı zamanda çevre dostu bir yayıncılık anlayışının ortaya çıktığını göstermektedir. Ancak, dijitalleşme süreci denetimsizlik ve gazetecilik etiği ihlalleri gibi sorunları da beraberinde getirmiştir. Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği’nin getirdiği düzenlemeler, yerel gazeteler için hem olumlu hem de olumsuz etkiler yaratmıştır. Olumlu etkiler arasında ilan gelirlerinin artması yer alırken, olumsuz etkiler arasında yerel gazetelerin resmi ilan kriterlerine uyum sağlama zorlukları bulunmaktadır. Yerel gazeteler dijital dönüşüme uyum sağlamak için dijital ilan platformları ve teknolojik altyapılarını güçlendirerek stratejiler geliştirmiştir. Ancak, bu dönüşüm süreci maliyetler ve denetim eksiklikleri gibi engellerle karşı karşıya kalmıştır. Sonuç olarak, dijitalleşmenin medya sektöründeki değişimleri hem fırsatlar hem de zorluklar sunmakta olup, gazetecilik etiği ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Basın İlan Kurumu, Çevrimiçi Gazetecilik, Dijital Dönüşüm, Resmi İlanlar, Yerel Gazetecilik

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. (2022, Ağustos 11). Basın İlan Kurumu resmi ilanların sosyal ağlarda paylaşım esaslarını açıkladı. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/basin-ilan-kurumu-resmi-ilanlarin-sosyal-aglarda-paylasim-esaslarini-acikladi/2659000
• Arslan, B. (2023). Yerel basın yöneticilerinin perspektifinden internet gazeteciliği: Avantajlar ve tehditler. Türkiye Medya Akademisi Dergisi, 3(5), 40-77.
• Atçeken, K. (2018). Resmi ilan desteği ve yerel basın ilişkisi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-dergi, 1(2), 25-32.
• Basın İlan Kurumu. (2022a, Ağustos 10). Gazetelerin internet sitelerinde resmi ilanları haber olarak kullanmasına dair usul ve esaslar. https://bik.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Internet-Sitelerinde-Resmi-Ilanlari-Haber-Olarak-Kullanmasina-Dair-Usul.pdf
• Basın İlan Kurumu. (2022b, Ağustos 10). Gazetelerin sosyal ağlarda resmi ilanları haber olarak kullanmasına dair usul ve esaslar. https://bik.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Sosyal-Aglarda-Resmi-Ilanlari-Haber-Olarak-Kullanmasina-Dair-Usul-ve-Esa.pdf
• Basın İlan Kurumu. (2023a, Şubat 28). İnternet haber sitelerinden başvurular alınmaya başlandı. https://bik.gov.tr/kurumsal-haberler/internet-haber-sitelerinden-basvurular-alinmaya-basliyor/#:~:text=Resmi%20ilan%20yay%C4%B1mlama%20hakk%C4%B1%20bulunan,resmi%20ilan%20yay%C4%B1mlama%20hakk%C4%B1%20kazanacak
• Basın İlan Kurumu. (2023b, Ağustos 28). BİK analitik ölçüm verileri internet haber siteleriyle paylaşıldı. https://bik.gov.tr/kurumsal-haberler/bik-analitik-olcum-verileri-internet-haber-siteleriyle-paylasildi/
• BirGün. (2023, Aralık 8). Yerel ve ulusal gazetelerin satış fiyatının alt sınırı güncellendi. https://www.birgun.net/haber/yerel-ve-ulusal-gazetelerin-satisfiyatinin- alt-siniri-guncellendi-489295
• Deniş, H. E. (2019). Türk basınında vesayet rejimi ve Basın İlan Kurumu (Yayınlanmış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dosyahaber.com. (2017, Ocak 13). Resmi ilanlar elektronik ortamda alınıp dağıtılacak. https://dosyahaber.com/post/resmi-ilanlar-elektronik-ortamdaalinip- dagitilacak-h11722#:~:text=Ekonomi%20G%C3%BCncelleme%20 Ta r i h i % 3 A % 2 0 1 3 % 2 0 O c a , 2 0 1 7 % 2 0 t a r i h l i % 2 0 2 9 9 4 6 % 2 0 s a y % - C4%B1s%C4%B1nda%20yay%C4%B1mland%C4%B1
• Eşidir, O. V. (2016). Türk basın sektörünün finansmanında Basın İlan Kurumu'nun yeri ve önemi (Yayımlanmış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ilan.gov.tr. (tarih yok). Nasıl üye olurum. https://www.ilan.gov.tr/yardimnasil- uye-olurum
• ilangovtr. (2023). YouTube: https://www.youtube.com/channel/ UCoLna6joUEuJ4eO7bjCP_Bw
• Mevzuat. (2017, Ocak 12). Resmi ilan ve reklamların elektronik ortamda alınıp dağıtılmasına dair yönetmelik. Resmi Gazete, (29946).
• Resmi Gazete. (2016, Ekim 5). Resmi ilan ve reklamlar ile bunları yayınlayacak süreli yayınlar yönetmeliği.
• Resmi Gazete. (2020, Aralık 12). Basın İlan Kurumu ilan portalı yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/12/20201212.pdf
• Resmî Gazete. (2023, Şubat 1). Resmi ilan ve reklam yönetmeliği.