ALİYYÜ’L-KÂRÎ’NİN SALAVÂT-I ŞERÎFESİNİ 20. ASIRDAN OKUMAK: AMASYA MÜFTÜSÜ MEHMED SABRİ YETKİN’İN SALAVÂT-I ŞERÎFE ŞERHİ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 71 - 98, 01.11.2019

Raşit Çavuşoğlu

https://doi.org/10.34082/islamiilimler.630672

Öz

Millî Mücadele Dönemi din adamlarından Amasya Müftüsü
Abdurrahman Kâmil Yetkin’in oğullarından âlim, şâir ve fâzıl bir şahsiyet olan
Amasya Müftüsü Mehmed Sabri Yetkin, ilmî, dinî, edebî ve tasavvufî muhtevalı
birçok eser telif etmiştir. Telif ettiği eserlerden biri de Aliyyü’l-Kârî’nin
Arapça müsecca‘ Salavât-ı Şerîfe şerhidir. Bu çalışmamızda öncelikle, Amasya
Müftüsü Mehmed Sabri Yetkin’in ilmî ve edebî şahsiyeti üzerinde durulmuştur. Daha
sonra ise Aliyyü’l-Kârî’nin müsecca‘ salavât-ı şerîfesi ve Mehmed Sabri
Yetkin’in Aliyyü’l-Kârî’nin salavât-ı şerîfesine yazdığı şerhinin transkripsiyonlu
metni verilmiştir.    

Anahtar Kelimeler

Aliyyü’l-Kârî, Salavât-ı Şerîfe

Kaynakça

• ACLÛNÎ, İsmail b. Muhammed. Keşfü’l-Hafâ ve Muzîlü’l-İlbâs ‘Amme’ş-Tehara Mine’l-Ehâdîs ‘Alâ Elsineti’n-Nâs. 2 Cilt. Beyrut: Dâr-ı İhyâü’t-Türâsi’l-Arabî, 1351.
• AKDAĞ, Ahmet. “Mehmet Sabri Yetkin’in Kasîde-i Zeynebiyye Üzerine Yazdığı “en-Nasîhatü’l-Edebiyye fî Şerhi’l-Kasîdeti’z-Zeynebiyye” Adlı Şerhi”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 5/57 (Kasım 2017): 484-526.
• AYÇİÇEĞİ, Bünyamin. Klasik Türk Edebiyatı’nda Şerh Geleneği ve La’lî-zâde Abdülbâkî (ö.1746)’nin Meslekü’l-Uşşâk Kasîdesini Şerhi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 7/32 (2014): 26-37.
• AYDIN, Muhammed. “Türk Kültüründe Salat ü Selam Çeşitleri, Zikrediliş Biçimlerinin Kur’an ve Sünnet Bağlamında Değerlendirilmesi”, Kültür Coğrafyamızda Hz. Muhammed Uluslararası Sempozyum (Orta Asya, Kafkaslar ve Balkanlar) I (7-8 Mart Adapazarı-Sakarya). Düzenleyen: Diyanet İşleri Başkanlığı-Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2009.
• BUHÂRÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail. es-Sahîh el-Kütübü’s-sitte ve şuruhuhâ içinde. 8 cilt. Tunus-İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• ÇAVUŞOĞLU, Raşit. “Amasya Ulemâsından Şâir Ahmet Emrî Yetkin’in Hayatı ve Eserleri Üzerine”. Tarihten İzler İlkçağlardan Modern Döneme. 491-516. Ankara: Berikan Yayınevi, Haziran 2018.
• DÂRİMÎ, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân. Sünenü’d-Dârimî. thk. Fevvâz Ahmed Zümerli-Hâlid Es-Sebi’ el-Alemî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1407.
• IŞIK, Hidayet “Hz. Peygamber (s)’e Salât ve Selâm Getirme ile İlgili Bir Araştırma”, Diyanet Dergisi Peygamberimiz (s) Özel Sayısı 25/4 (Ekim-Kasım-Aralık 1989), 263-286.
• İBN MANZÛR, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem. “صلا mad.” Lisânü’l-Arab. Thk. Âmir Ahmed Haydar. 14: 464-469. Beyrut: Dâru sâdır, t.y.
• KARADAŞ, Cağfer “Ali el-Kârî’nin Hayatı, Selef Akidesine Dönüş Çabası ve Eserleri”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi V/5(1993): 287-300.
• KARADAŞ, Cağfer. Ali el-Kârî’nin Akâide Dair Eserleri ve Bazı İtikâdî Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1991.
• KARATAŞ, Ahmet “Aliyyü’l-Kārî’nin el-Mülemma‘ Şerhu’n-Na‘ti’l-Murassa‘ Adlı Arapça Risâlesinin Tercüme ve Şerhi”. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi 37 (Ocak Haziran 2016): 147-197.
• KARATAŞ, Ahmet. “Harput Ulemâsından Müderris-Müftü Mehmed Kemâleddin Efendi”. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 49 (2015): 29-125.
• KASAPZÂDE OSMAN FERÎD, Peygamber Efendimiz Üzerine Salavât-ı Şerîfe Getirmenin Dünyevî ve Uhrevî Fezâili İle Salât-ı Tefrîciyeyi Mübeyyin Risale. İstanbul: Evkâf-ı İslâmiye Matbaası, 1342.
• KOCA, Fatih. İslâm Tarihi Ve Medeniyetinde Salâlar Ve Salavâtlar (Anadolu Örneği). Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2013.
• KURT, Songül Keçeci. “Son Dönem Osmanlı Ulemasının Önemli Şahsiyetlerinden Abdurrahman Kâmil Efendi (1850-1941)”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 60 (Eylül 2017): 475-494.
• KUTLAY, Halil İbrahim. el-İmâm Ali el-Kârî ve eseruhû fî ‘ilmi’l-hadîs. Beyrut: Dârü’l-Beşairi’l-İslâmiyye, 1408/1987.
• MENÇ, Hüseyin. Milli Mücadele Yıllarında Amasya. Amasya: Amasya Belediyesi Kültür Yayınları, 2007.
• MERTOĞLU, Mehmet Suat. “Salatü selam”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 36: 23-24. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• MÜSLİM, Ebu’l-Hüseyin el-Kuşeyrî en-Nîsâbûrî. es-Sahîh el-Kütübü’s-sitte ve şuruhuhâ içinde. 3 cilt. Tunus-İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• OKUMUŞ, Mesut. “Semantik Ve Analitik Açıdan Kur’an’da “Salât” Kavramı”. Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/6 (2-2004),1-30.
• OLCAY, Osman Fevzi. Amasya Hâtıraları Bildiklerim-Gördüklerim-İşittiklerim İle Amasya. Sadeleştirme: Turan Böcekçi-Mehmet Seçkiner. Amasya: Amasya Belediyesi Kültür Yayınları, 2009.
• OLCAY, Osman Fevzi. Amasya Hatıraları. haz. Turan Böcekçi ve Mehmet H.Seçkiner. Amasya: Amasya Belediyesi Kültür Yayınları, 2009.
• http://www.amasya.bel.tr/Files/kitaplar%20pdf/amasya%20%C3%BCnl%C3%BCleri1.pdf
• ÖZEL, Ahmet. “Ali el-Kârî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2: 403-405. Ankara: TDV Yayınları, 1989.
• ÖZEL, Recep Orhan. “Amasya’da Bir İlim Yuvası: Mecdîzâde Abdurrahman Kâmil Yetkin (ö.1941) ve Oğulları Mehmet Sabri Yetkin (ö. 1963), Ahmet Emrî Yetkin (ö. 1974), Mustafa Niyazi Yetkin (ö. 1959)”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/10 (Haziran 2018), 39-72.
• SARIKOYUNCU, Ali. “Milli Mücadele’de Amasya Müftüleri (Hacı Tevfik ve Abdurrahman Kâmil Efendiler)”. Diyanet İlmi Dergi 31/2 (Nisan-Haziran 1995): 81-92.
• TİRMİZÎ, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ. es-Sünen. thk.Ahmed Muhammed Sâkir-Muhammed Fuâd Abdülbâki. 5 cilt. Tunus-İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• TURAN, Abdülbaki. Aliyyü’l-Kârî’nin Hayatı, Eserleri ve Envârü’l-Kur’ân ve Esrârü’l-Furkân Adlı Tefsirindeki Metodu. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1981.
• YETKİN, Mehmed Sabri. Diyanet İşleri Başkanlığı Sicil Arşivi.
• YETKİN, Mehmed Sabri. Hz. Peygamber’in Hâtemü’l-Enbiyâ Olduklarının İsbâtı, 7958:1b-4a. Milli Kütüphane.
• YETKİN, Mehmed Sabri. Kefe-i Sabrî. 9211:1b-51a. Milli Kütüphane.
• YETKİN, Mehmed Sabri. Notlar ve Hatıralar. 8063:1b-14a, 63b-93a.Milli Kütüphane.
• YETKİN, Mehmed Sabri. Risâle-i Ahlâk, 8911:1b-35a. Milli Kütüphane.
• YETKİN, Mehmed Sabri. Şerh-i Kasîde-i Nûniyye, 8063/1:16b-57a. Milli Kütüphane.
• YETKİN, Mehmed Sabri. Şerh-i Salavât-ı Şerîfe, 8063/3:57b-63a. Milli Kütüphane.
• YETKİN, Mehmed Sabri. Tuhfetü’l-ebrâr fî şerhi lücceti’l-esrâr ve hucceti’l-ahrâr, 1054:1b-46b. Milli Kütüphane.
• YÜCER, Hür Mahmud. “Tarîkat Geleneğinde Salavât-ı Şerîfe ve Müstakimzâde’nin Şerh-i Evrâd-ı Kâdirî Adlı Eseri”. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi 15 (Temmuz-Aralık 2005), 253-288