“Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgiler Yaklaşımı” nın Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 18, 30.06.2011

Cengiz Özmen

Öz

Bu araştırmada Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin amacı, içeriği ve yöntemi konusunda öğretmen görüşleri

incelenmiştir. Çalışma tarama modelindedir. Çalışmanın örneklemini Kayseri ilinde görev yapan Sosyal Bilgiler

ve Sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Kayseri ilinde görev yapan 444 Sosyal Bilgiler ve

Sınıf öğretmeninden elde edilmiştir. Araştırmada nicel veri toplama aracı olarak, Barr, Barth ve Shermiss (1978)

tarafından geliştirilen ve Kozan (2002)’ın Türkçeye uyarladığı “Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgiler Eğitimine

Yaklaşım Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgilerin amaç, içerik ve

yöntemine ilişkin öğretmen görüşlerinin cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği, branş, ve mesleki

kıdemlerine göre ise anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Branş Öğretmenleri Sınıf öğretmenlerinden,

kıdemi düşük olanlar yüksek olanlardan daha olumlu görüş belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilimler, İlköğretim, Sınıf Öğretmeni, Sosyal Bilgiler Öğretmeni

Training Teachers And Social Studies Teachers To Evaluation The Views Of The Social Studies Thought As A Social Science Approach

Öz

This study explores teachers’ opinion considering the method, goal, and content of Social Studies Thought as

Social Science, this study is based on survey model. Samples of this study are selected between social studies

teachers and elementary teachers who work in the city of Kayseri. The data has been collected by 444 social

studies teachers and elementary teachers who are currently working in Kayseri. Quantitive data is collected

“Approaching Social Studies Thought as Social Science Approaches Subject Scale” which was developed by Barr,

Barth and Shermiss (1978) and adopted into Turkish by Ersoy Kozan (2002) At the end of the research it is

identified that there is no differences about teachers’ view according to gender on approaching Social Studies

Thought as Social Science subject scale on the base of aim, content and method. In addition to this, significant

differences were determined in teacher opinions due to their branch and seniority status. The branch teachers indicate more

positive wiev then the clas teachers and the teachers who have lover degree than the teachers who have higher degree

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Social Science, Elementary Education. Class Teacher, Sosyal Studies Teacher

Kaynakça

• Adler, S. (2008). The Education of Social Studies Teachers (329-351). Handbook of Research in Social Studies
• Education. L. S., Levstik, & C. A., Tyson(Eds.).New York, Taylor and Francis.
• Alkan, C. (1984). Sosyal Bilimlerin Öğretiminde Yenileşme Eğilimleri. Eğitim ve Bilim Cilt 9. (49), 3-9
• Alkan, C. (1998). Özel Öğretim Yöntemleri: Disiplinlerin Öğretim Teknolojileri Ankara. Ankara Üniversitesi
• Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• BARTH, J. L., ve Demirtaş A. (1997) İlkögretim Sosyal Bilgiler Ögretimi KaynakÜniteler. Ankara. YÖK-Dünya
• Bankası Milli Egitimi Gelistirme Projesi.
• Beal, C., Bolick, C. M. and Martorella, P. H. (2009). Teaching Social studies in Middleand Secondary School, Fift
• Edition. Allyn&Bacon.USA.
• Binbaşıoğlu, C. (1988) Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara. Binbaşıoğlu Yayınevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Deneysel Desenler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Catherina, A. L., Annie. X F., Joyce, V. T. B., Karen, B., and Linda, D. A. (2007), Gifted Chil Quarterly, A Stady of
• Curriculm Effectiveness in Social Studies. Volume 51, Number 3, 272- 284 Nationel Association for Gifted
• Children . http://gcq.sagepub.com.
• Demircioğlu, İ. H. (2004) Sosyal Bilimler Öğretiminin Amaçlarına Dair Öğretmen Görüşleri (Trabzon Örneği). 1.
• Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, 15-17 Mayıs 2003 İzmir, Ankara: MEB. Yayınları.
• Demircioğlu, İ. H. (2006) “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Bilimler Hakkındaki Görüşleri” Bilig/Kış.
• 36 113-124
• Doğan, İ. (1985). Bilim Politikası ve Sosyal Bilimler. Eğitim ve Bilim. 10 (57). 38-42
• Doğanay, A. (2002) Sosyal Bilgiler Ögretimi, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Ögretimi. C. Öztürk ve D. Dilek
• (Editörler). Ankara. Pegem A Yayınları, 15-46, 2002.
• Doğanay, A., ve Sarı, M. (2004). “Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenleriyle Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının
• Sosyal Bilgilerin Doğasına İlişkin Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi”, I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi 15-17
• Mayıs 2003 İzmir, Ankara: MEB. Yayınları.
• Dönmez, C. Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Sosyal Bilgiler.
• Cemalettin Şahin. (Ed). Ankara: Gündüz Yayıncılık.
• Engle, S.H. and Ochoa, A.S. (1988). Education for Democratic Citizenship: Decision Making in the Social
• Studies. New York. Teacher College Press.
• Erden, M. (Tarihsiz). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara. Alkım Yayınları.
• Güçlü, Y. (2004) , İlköğretim İkinci Kademe Sosyal Bilgiler Ders Grubu Derslerinin Müfredat Programlarına
• Eleştirel Bir Bakış. I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, 15-17 Mayıs 2003 İzmir, Ankara: MEB. Yayınları.
• Kozan, Ersoy (2002). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Eğitimi Geleneklerine Yaklaşımları ve Bu
• Yaklaşımların Tarih Öğretimiyle İlişkisi:Ankara-Aksaray Örnekleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Gazi
• Ünv. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Meb Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7 Sınıflar Öğretim Programı.
• Ankara.
• Özbaran, S. (2004). “Sosyal Bilimler Eğitimi 2002-3 ve Tarih Örneği” I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. 15-17
• Mayıs 2003 İzmir, Ankara: MEB. Yayınları.
• Özmen, C. (2010). Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Görüşlerinin Çeşitli
• Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
• Enstitüsü, Ankara.
• Paykoç, F. (1991) Tarih Öğretimi, B. Özer. (Ed). Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi
• Yayınları.
• Savage, T. V. and Armstrong, D. G. (1996). Effective Teaching in Elementary Social Studies.Third edition. USA:
• Prentice Hall,
• Sönmez, V. (1999). Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara. MilliEğitim Bakanlığı Yayınları.
• Sözer, E. (1998). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilimlerin Öğretimi. Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayınları,
• No: 1034
• Şimşek, N. (2007). Sosyal Bilgiler Öğretiminde CBS. Temelli Uygulama ve Etkinliklerinin Öğrenci Başarısı ve
• Derse Karşı Tutumuna Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
• Ankara.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara. Nobel Yayın Dağıtım
• Tonta, Y. ve İlhan, M. (1997). “Sosyal Bilimlerde Türkiye’nin Dünyadaki Yeri”. Türk Psikoloji Dergisi. 12. 40. 67-
• 74
• Welton, D. A., and Mallan, J. T. (1999). Children and Their World: Strategies for Teaching Social Studies. U.S.A.
• Houghton Mifflin Company
• 17