Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programlarının İçerik Değerlendirmesi

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 45 - 61, 30.06.2012

Selahattin Kaymakçı

Öz

Ülkemizde cumhuriyet döneminde sosyal bilgiler veya sosyal bilgiler kapsamında kabul edilen dersleri öğretecek öğretmenlerin üç yıllık eğitim enstitüleri, yüksek öğretmen okulları ve eğitim fakültelerinde belirli öğretim programları dâhilinde yetiştirildiği bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı 1998 ve 2006 sosyal bilgiler öğretmeliği lisans programı ders içeriklerinin benzer ve farklı yönlerini ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme kullanılmıştır. Bu bağlamda doküman olarak 1998 ve 2006 yıllarında Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programları incelenmiştir. Çalışma sonucunda 1998 ve 2006 programlarının alan bilgisi, öğretmenlik meslek bilgisi ve genel kültür derslerini önemsediği, ancak ders içerikleri bağlamında iki program arasında önemli farklılıklar olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretmenliği, lisans programı, içerik değerlendirme

A Content Evaluation of Social Studies Teacher Education Programs

Öz

Throughout the history of Turkish republican period, it is known that social studies teachers or teachers who can teach related course with social studies subjects has been training based on some programs in three years teacher training institutes, teachers’ high schools and colleges. The aim of this study is to examine similarities and differences of 1998 and 2006 social studies undergraduate teacher education programs. In this study, document analysis, one of the methods of qualitative inquiry, was used. In this case, 1998 and 2006 social studies undergraduate teacher education programs, prepared by Turkish Council of Higher Education, were explored. The results of study showed that 1998 and 2006 programs pay attention to topics related to subject matters, pedagogy, and general culture knowledge; however contents of courses of these programs have important differences with each other.

Anahtar Kelimeler

Social studies teacher education, undergraduate program, content evaluation

Kaynakça

• Açıkalın, M. (2011). The current status of social studies education in Turkey. Journal of Social Science Education, 10 (1), pp. 44–53.
• Altunya, N. (2006). Gazi Eğitim Enstitüsü: Gazi Orta Öğretmen Okulu ve Eğitim Enstitüsü (1926-1980). Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.
• Ata, B. (2007). Yeni sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının ilköğretim 2005 sosyal bilgiler dersi (6, 7. sınıflar) öğretim programı açısından değerlendirilmesi. I. Uluslararası Bilim Çalıştayı (Prof. Dr. Suzan ERBAŞ Anısına), 08-09 Mart 2007, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Ata, B. (2009). Sosyal bilgiler ünitesi kavramı üzerine bazı düşünceler. İçinde R. Turan ve diğ. (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar I (s. 25-42). Ankara: Pegem A Yay.
• Bayram, Ö. (2003). Türkiye’de İlköğretime (6-7-8) Branş Öğretmeni Yetiştirilmesi ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ile Sosyal Bilgiler Dersi Programlarının Gelişimi (1946-1982). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: ?.
• Çınar, G. (2004). İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı İşlevselliğinin Öğretim Elemanı Ve Öğretmen Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çoban, A. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı: Betimsel bir karşılaştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5 (2), s. 27-46.
• Doğanay, A. (2005). Sosyal bilgiler öğretimi. İçinde C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 17-52). Ankara: Pegem A Yay.
• Ercan, B. (2009). Türkiye’de İlköğretim II. Kademeye Sosyal Bilgiler Öğretmeni Yetiştirme Sistemleri (1923-2008). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kızılcaoğlu, A. (2005). Eğitim fakültelerinde yeniden yapılanma sürecine ilişkin eleştiriler ve öneriler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (14), s. 132-140.
• Küçükahmet, L. (2007). 2006-2007 öğretim yılında uygulanmaya başlanan öğretmen yetiştirme lisans programlarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2), s. 203-218.
• MEB. (1968). İlkokul Programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Mentiş-Taş, A. (2004). Sosyal bilgiler öğretmenliği eğitimi program standartlarının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), s. 28-54.
• Merey, Z. ve diğ. (2009). 1998 ve 2006 eğitim fakülteleri lisans programlarının vatandaşlık ve insan hakları eğitimi açısından karşılaştırılması. I. Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Hitabı. s. 443- 450.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. London: Sage Publications.
• NCSS. (1992). Curriculum standards for social studies: I. introduction. www.socialstudies.org/ standards/introduction. (Erişim Tarihi: 11.12.2011).
• Özav, L. (2001). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı üzerine düşünceler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1), s. 165-177.
• Öztürk, C. (2005). Türkiye’de Dünden Bugüne Öğretmen Yetiştiren Kurumlar. İstanbul: MEB Yay.
• Safran, M. (2008). Sosyal bilgiler öğretimine bakış. İçinde B. Tay ve A. Öcal (Ed.), Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 1-19), Ankara: Pegem A Yay.
• Sönmez, Ö. F. ve diğ. (2010). 1998 ve 2006 sosyal bilgiler lisans programlarına göre sosyal bilgiler öğretmen adaylarının vatandaşlık bilgisi öğretiminde kullanılan bazı kavramları anlama düzeyi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5 (1), s. 126-138.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yay.
• K. (2009). Lisans düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: Öğretmen adaylarının görüşleri.
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (1), s. 31‐53.
• YÖK. (1998). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Ankara: ?
• YÖK. (2006). Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı. Ankara: ?
• YÖK. (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982-2007). Ankara: Meteksan A.Ş.