How Do The Secondary School Students Experience The Development Process of Critical Thinking Skills in The Thinking Skills Course?

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 63 - 82, 30.06.2020

Ali Cin , Tuğba Yanpar Yelken

Öz

The purpose of the study was to understand the development processes of the critical thinking skills of secondary school students and to reveal the dimensions of critical thinking from their perspectives. The data in the study, which was designed according to the case study model of qualitative research, were collected from the students through the open-ended questions form and student diaries. However, the data were collected from their teachers through opinion forms. The study used informative and fictitious texts, which included discussion elements of current issues, prepared by the researcher. The secondary school students described critical thinking skills as identifying arguments, developing counter-arguments, thinking skills, and objectivity. They also drew attention to careful reading and listening in addition to the themes they created on the critical thinking skills of the individuals who are critical while reading or listening. The students also stated that the critical thinking skills course allows them to acquire critical perspectives, generate ideas, and identify the arguments presented. They maintained that critical thinking helps them protect themselves from external threats and enable them to make the right decisions. In addition, critical thinking contributed to their success in the other courses by improving their understanding and developing their questioning skills. The study concluded that the critical thinking skills course has a positive effect on students’ critical thinking skills. In this context, the course of critical thinking skills, which is an optional one, was recommended to be taught as a compulsory course.

Anahtar Kelimeler

secondary school students, critical thinking skills, the development process of critical thinking skills

Köy Okulu Öğrencileri Düşünme Becerileri Dersinde Eleştirel Düşünme Becerileri Gelişim Sürecini Nasıl Deneyimler?

Öz

Bu çalışmada, köy okulu öğrencilerinin eleştirel düşünme becerisi gelişim süreçlerini anlamak ve köy okulu öğrencileri gözünden eleştirel düşünmenin boyutlarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Nitel araştırma modellerinden olan durum çalışmasına göre tasarlanan çalışmada veriler, çalışma grubu öğrencilerinden açık uçlu sorular formu ve öğrenci günlükleri aracılığı ile toplanmıştır. Araştırma grubu öğretmenlerinden ise öğretmen görüş formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmada araştırmacı tarafından hazırlanan, güncel konuları ele alan içerisinde tartışma unsurları barındıran, bilgilendirici, kurmaca metinlerden yararlanılmıştır. Araştırmada köy okulu öğrencileri; eleştirel düşünme becerisini argüman belirleme, karşı sav geliştirme, düşünme becerisi ve nesnel olma olarak temalandırmıştır. Köy okulu öğrencileri eleştirel okuma ya da dinleme sürecinde eleştirel olan bireyin önemsediklerine yönelik eleştirel düşünme becerisine oluşturdukları temaların yanı sıra dikkatle dinleme ve okumaya da dikkat çekmiştir. Köy okulu öğrencileri düşünme becerileri dersinin eleştirel bakış açısı edinmelerine, fikir üretebilmelerine ve sunulan argümanları belirleyebilmelerine olanak tanıdığını belirtmiştir. Eleştirel düşünmenin gündelik hayatlarında kendilerini dış tehlikelerden korumalarına imkân tanıyacağını ve doğru kararlar vermelerini sağlayacağını belirtmiştir. Eleştirel düşünmenin diğer derslerdeki başarılarına katkısına yönelik ise kavrayışlarını arttığını ve sorgulama becerilerinin arttığını belirtmiştir. Araştırma sonucunda düşünme becerileri dersinin öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri üzerindeki olumlu etkisi anlaşılmıştır. Seçmeli ders olan düşünme becerileri dersinin zorunlu ders olarak okutulması araştırma kapsamında öneri olarak getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

köy okulu öğrencileri, eleştirel düşünme becerisi, eleştirel düşünme becerisi gelişim süreci

Kaynakça

• Akınoğlu, O. (2003). Bir eğitim değeri olarak eleştirel düşünme. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 7-26.
• Aşıoğlu, B. (2008). Bilişsel öğrenmeler için eleştirel okumanın önemi ve onu geliştirme yolları. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 10, 1-10.
• Ateş, S. (2013). Eleştirel okuma ve bir beceri olarak öğretimi. Turkish Journal of Education, 2(3), 40-49.
• Aybek, B. (2007). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 43-60.
• Ay, Ş., ve Akgöl, H. (2008). Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim, 1(2), 65-75.
• Başoğlu, N., ve Mutlu, B. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin eleştirel düşünme eğitimine uygunluğu. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 983-998.
• Belet, Ş. D. (2011). Eleştirel okuma becerisinin geliştirilmesinde hikâye anlatma yönteminin kullanımı. Bilig, 59, 67-96.
• Beşoluk, Ş., ve Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679-693.
• Beydoğan, H. Ö. (2003). Öğretim sürecinde düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 159-167.
• Bowell, T. & Kemp, G. (2018). Eleştirel düşünme kılavuzu. B. Tanrıseven (Çev.), Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
• Bökeoğlu, O. Ç., ve Yılmaz, K. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik tutumları ile araştırma kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 41, 47-67.
• Christensen L. B., Johnson R. B., & Turner, L. A. (2015) Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (12. bs. çev.). A. Aypay (Çev. Ed.), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cottrell, S. (2017). Critical thinking skills: Effective analysis, argument and reflection. Macmillan International Higher Education.
• Crawford, A., Saul, W., Mathews, S. R. & Makinster, J. (2009). Düşünen sınıf için öğretme ve öğrenme yöntemleri. P. Atasoy, E. U. Oğuz ve S. Gülgöz (Çev.), İstanbul: Biltur Basın Yayın ve Hizmet A. Ş.
• Creswell, J. W. (2017a). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri. H. Özcan (Çev.), Ankara: Anı Yayınclılık.
• Creswell, J. W. (2017b). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. H. Ekşi (Çev.), İstanbul: EDAM Yayın.
• Cüceloğlu, D. (1997). İyi Düşün Doğru Karar Ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Çalışkan, H. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının eleştirel düşünme becerisine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 57-70.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
• Doğanay, A. (2015). Üst düzey düşünme becerilerinin öğretimi. A. Doğanay (Editör), Öğretim İlke ve Yöntemleri (303-356) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Eğitim Reformu Girişimi. (2019). 18 Şubat 2019 tarihinde https://www.egitimreformugirisimi.org/yayin/dusunme-gucu-soran-ve-sorgulayan-genclik-icin-ogretmen-destek-projesi/ adresinden erişildi.
• Elder, L., & Paul, R. (1994). Critical thinking: Why we must transform our teaching. Journal of Developmental Education, 18(1), 34.
• Ennis, R. H. (2011). The nature of critical thinking: An outline of critical thinking dispositions and abilities. In Sixth International Conference on Thinking, Cambridge, MA (pp. 1-8).
• Ersoy, E. ve Başer, N. (2011). İlköğretim ikinci kademede eleştirel düşünmenin yeri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-10.
• Facione, P. A. (1990). Critical Thinking: A Statement of Expert Consensus for Purposes of Educational Assessment And Instruction - Executive Summary - The Delphi Report. Millbrae, CA: The California Academic Press.
• Güneş, F. (2012). Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirme. Türklük Bilimi Araştırmaları, (32), 127-146.
• Hootsuite (2019). 26 Temmuz 2019 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2019-turkey adresinden erişildi.
• Karadüz, A. (2010). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. Turkish Studies, 5(3), 1566-1593.
• Kazu, İ. Y., ve Şentürk, M. (2010). Teacher opinions concerning development of critical thinking skills by the primary curriculum. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 244-266.
• Kurbanoğlu, S. (2002). Bilgi kaynaklarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19(1), 11–25.
• Kurt, A. A., ve Kürüm, D. (2010). Medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme arasındaki ilişki: Kavramsal bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 20-34.
• Miles, B. M., & Huberman M. A. (2016). Nitel veri analizi. S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çev.), Ankara: Pegem Akademi.
• Kallet, M. (2014). Think Smarter: Critical thinking to improve problem-solving and decision-making skills. New Jersey: John Wiley & Sons.
• Karasakaloğlu, N., ve Bulut, B. (2012). Kurmaca metinlerin eleştirel okuma becerisini geliştirme aracı olarak kullanılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 95-109.
• Karbalaei, A. (2012). Critical thinking and academic achievement. İkala, Revista de Lenguaje y Cultura, 17(2), 121-128.
• Kefeli, İ. ve Kara, U. (2008). Çocukta felsefi ve eleştirel düşünmenin gelişimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 339-357.
• Kibirige, H. M., & DePalo, L. (2017). The Internet as a source of academic research information: Findings of two pilot studies. Information Technology and Libraries, 19(1), 11-16.
• Kurnaz, A. (2013). Eleştirel düşünme öğretimi etkinlikleri. Konya: Eğitim Kitapevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2011). İlköğretim Düşünme Eğitimi Öğretmen Kılavuz Kitabı 6-8. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2016). Düşünme Eğitimi Dersi (7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• Bağçeci, B. (2017). Yaratıcı düşünme, eleştirel düşünme ve yansıtıcı düşünme. B. Oral ve T. Yazar (Editör) Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme (404-431) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Akar, H. (2017). Durum çalışması. A. Saban ve A. Ersoy (Editör), Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri (139-177) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2017). Durum çalışması araştırması uygulamaları (3. bs. çev.). İ. Günbayı (Çev.), Ankara: Nobel Yayınevi.
• Willingham, D.T. (2007). Critical thinking, why is it so hard to teach? American Educator, American Fedaration of Teachers, Summer, 8-19.