Abdülhamîd Cûde Es-Sehhâr’ın Ve Kâne Mesâ Romanında Kader Vurgusu ve Suudi Toplum Eleştirisi Ahengi

Yıl 2019, Sayı: 33, 111 - 126, 30.06.2019

Adnan Arslan

https://doi.org/10.31591/istem.541498

Öz

Arap romanında olgunlaşma döneminin usta yazarlarından
Abdülhamîd Cûde es-Sehhâr  (ö. 1974), kaleme aldığı romanlarının
kurgusunda, benimsediği dini inancın ilkelerini ana temanın perde arkasına
özümsetmekte başarılı bir romancıdır. Telif ettiği romanları başta anavatanı
Mısır olmak üzere tüm Arap dünyasında ilgiye mazhar olmuş ve bir kısmı da
sinemaya aktarılmıştır.  Aynı
zamanda Hz. Peygamber (a.s.m.) dönemine dair kaleme aldığı “siyer” konulu
kitaplarına gösterilen ilgi ülke sınırlarını da aşmış ve eserleri Türkçe de
dâhil gibi diğer dillere tercüme edilmiştir. es-Sehhâr’ın dini irşat ve vaaz
misyonu ile sosyal eleştirel yönü kurguya dayalı bazı eserlerinde doğal olarak
insicam halindedir. es-Sehhâr’ın bu iki kutuplu yönünün öne çıktığı bir romanı
“ve Kâne mesâ”dır. Yazar bu romanında Suudi Arabistan’a bakanlık danışmanı
olarak ailesiyle birlikte çalışmaya giden Mısırlı bir akademisyeninin başından
geçenleri romantik ve eleştirel bir üslupla anlatmaktadır. Olaylar, kahramanın
çocukluğundan itibaren başından geçen “tesadüf”lerin en sonunda onu perde
arkasında hâkim bir “kader”in cilvesine doğru sürüklediği düşüncesini
uyandıracak şekilde kurgulanmıştır. Giriş kısmında ülkemiz akademisinde pek
tanınmayan yazarın hayatı ve romancılığına dair bilgi verilecektir. Sonrasında
ise söz konusu romanın içeriğindeki “kader” tezinin estetik sunumu rencide
etmeden kurguya sindirilme yöntemi ve Suudi toplumuna yönelik sosyal eleştirisi
incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Arap dili ve belâgati, Abdulhamid Cûde es-Sehhâr, Mısır, modern roman

Kaynakça

• Aydın, Cüneyt – Genç, Ahmet. “Sünnetullah Ve İnsanın İradesi Temelinde Kader”. JOMELIPS 1/1 (Yaz 2016). Azimli, Mehmet. “Tarihin Kırılma Noktası; Hudeybiye Antlaşması”. Hikmet Yurdu 3/3 (Aralık 2010): 35-48. Bostancı, Ertuğrul. Aleksandr İvanoviç Kuprin’in Öykü Sanatı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2004.Çıkla, Selçuk. Mustafa Kutlu Kitabı, Hüzün Ve Tesadüf'te "Üstkurmaca Ve Hikayecilik Dersleri. 1. Baskı, İstanbul: Nehir Yayınları, 2001. Dindi, Emrah. Kur’an’da İslam Öncesi Kültürün İzleri (Muamelat Örneği). Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2014. Gündüz, Şinasi. Anadolu’da Paganizm Antik Dönemde Harran ve Urfa. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2005.Hakverdi, Sezer. Adam Öykü Dergisindeki Öykü Teorisi İle İlgili Yazıların İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, 2014. Harman, Ömer Faruk. "İbrâhim". TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ibrahim--peygamber#1 (09.03.2019). Havvârî, Muhammed. A’lâmu’l-edebi’l-Arabiyyi’l-muâsır. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, 1971. İşler, Emrullah. “Modern Arap Edebiyatında Bir Öncü Mustafa Lutfi El-Menfalûtî”. Nüsha 1/3 (2001 Güz): 71-88. Kabbâ’, Latife Bint Fahd. Sûratu’l-mer’a’ fî rivâyâti Abdilhamîd Cûde es-Sehhâr. Yüksek Lisans Tezi, İmam Muhammed b. Suûd İslam Üniversitesi, 1427. Mavil, Kılıç Aslan. “Güncel ‘Kader’ Tartışmalarına Bir Katkı”. Kelâm Araştırmaları Dergisi 14/2 (2016): 408-442. Okumuş, Namık Kemal. “Ehl-İ Kitap İlâhiyatında İlâhî Takdir Algısının Merkez Parametreleri Üzerine Bazı Tespitler”. Kelam Araştırmaları 11/1 (2013): 169-200. Okumuş, Namık Kemal. “Ezelî Yazgı Algısının Kadîm Telakkîleri”. Marife (Yaz 2014): 173-191. Sakkût, Hamdi. The Arabic Novel Bibliography and Critical Introduction 1865-1995. Kahire: Dar el Kutub, 2000. Sehhâr, Abdulhamît Cûde. Ve kâne mesâ’. el-Fehhâle: Dâr Misr li’t-tibâah: ty.Sevmezler, Serdar. Uhud Savaşı (H. 3/M . 625). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2017. Söylemez, Orhan. “Cengiz Aytmatov'un Romanlarında Kader Ve Kadercilik”. Gazi Türkiyat 5 (Güz 2009): 303-320. Şahin, Fatih. Budizm’de Nirvana Anlayışı. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2005. Tanrıverdi, Nebahat O Yaşar. “Suudi Arabistan’da Kadın Hakları”. Ortadoğu Analiz 5/50 (2013): 70-78. Ürün, Ahmet Kazım. “El-Menfalûtî Ve Zengin-Fakir Çatışmasını İçeren Bir Makalesi”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 14 (2002): 202-211.Yalvaç, Faruk. “Eleştirel Gerçekçilik: Uluslararası İlişkiler Kuramında Post-Pozitivizm Sonrası Aşama”, Uluslararası İlişkiler Akademik Dergi 6/24 (Kış 2010): 1-31. Yaşayan Dünya Dinleri, Diyanet İşleri Başkanlığı, editör: Şinasi Gündüz, 1. Baskı, Şubat 2007. Yücedağ, İbrahim- Sarsılmaz, Fidan. “Gerçekliği Farklı Düzlemlerde Geri Kazanmak: Eleştirel Realizm”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi 7/1 (Mart 2018): 700-709.
• ÇEVRİMİÇİ KAYNAKLAR Erişim: 10.03.2019 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/dizideki-kiz-gibi-intihar-etti-39009129 Erişim: 10.03.2019 http://www.haber7.com/guncel/haber/235931-filmden-etkilenip-intihar-etti. Erişim: 10.03.2019 https://sanatkaravani.com/goethenin-dunyasi-genc-wertherin-acilari/.