Mardin Evleri: Pandemi Döneminde Kadınların Gündelik Hayat Anlatıları ve Mekânın Yeniden Üretimi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 176 - 191, 29.12.2023

Zemzem Taşgüzen

https://doi.org/10.46628/itbhssj.1299384

Öz

Covid-19 pandemisi süresince, gündelik hayatımız ve ev içi pratiklerimiz dönüşürken, bu pratiklerin sürdürülmesindeki toplumsal cinsiyet rolleri de büyük ölçüde yeniden tanımlandı. Eski pratiklerin dönüştüğü ve bazı yeni pratiklerin eve girdiği bu dönemde; bu pratikler ve uygulama biçimleri, pandemi öncesinde olduğu gibi, pandemi süresinde de her hanenin dinamiklerine göre farklılık göstermiştir. Bu çalışma, Mardin’de farklı konut tipolojilerinde yaşayan dört kadının pandemi döneminde evi nasıl deneyimlediklerini anlamayı ve gündelik yaşamı hangi koşullarda ve nasıl yeniden ürettiklerini tartışmayı amaçlar. Mardin’in sosyo-mekânsal karakteristiği, topografyasıyla birlikte farklı dini ve etnik toplumsallıkların gündelik yaşam biçimleri şekillendirir. Gündelik yaşam da sosyo-mekânsal kurguyu etkiler ve dönüştürür. Bugün Mardin, geleneksel ve modern konut biçimlerinin; geleneksel taş evlerin, bağ evlerinin, apartmanların ve kapalı sitelerin bir arada olduğu bir kentsel peyzaja sahiptir. Pandemi başladıktan sonraki üç aylık dönemde (Mart 2020-Mayıs 2020 tarihleri arasında), gündelik hayatın ve evin nasıl yeniden üretildiğini anlamak için, her biri farklı bir konut tipolojisinde yaşayan, farklı ev içi sorumluluk ve çalışma koşullarına sahip dört kadınla Zoom üzerinden bireysel derinlikli görüşmeler gerçekleştirilmiş; öznelerin gündelik hayat anlatıları Lefebvre’nin gündelik hayat perspektifinden tartışılmıştır. Her yerde kadınların gündelik yaşam üretimleri toplumsal üretim bağlamında hayati bir role sahip olmakla birlikte bu çalışma, pandeminin bunu nasıl etkilediğine dair bir fikir sunmayı; onları etkileyen öznel, yerel ve evrensel koşullar arasında paralellikler kurmayı amaçlar.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 pandemisi, gündelik pratikler, kadın anlatıları, konut araştırmaları, Mardin

Homes in Mardin: Women’s Daily Life Narratives and Reproduction of Space in Pandemic Times

Öz

The pandemic has transformed our daily lives and domestic responsibilities and drastically redefined gender roles within the household. Compared to before the pandemic, domestic practices and routines have changed to varying degrees according to individual households. Taking the historic city of Mardin as a case study, this research aims to understand how women’s experience within the home has changed during the pandemic and to discuss how daily life has been reproduced in different housing typologies. Along with its unique topography, the coexistence of different ethnicities and religions in the region for centuries has affected Mardin's urban development and social and spatial character. Today, Mardin has an urban landscape consisting of various housing typologies where traditional and modern ways of domesticity coexist: traditional stone houses, country houses, apartments, and gated communities. In the three-month period after the onset of the pandemic (between March and May 2020), in-depth interviews were conducted via Zoom with women living in these four housing typologies, coming from different marital and employment statuses. Everyday narratives of the aforementioned individuals, through Lefevbrian's perspective, have been discussed to fully understand how domestic routines and practices have changed compared to pre-pandemic times. In every city, the productivity of women on a daily basis is placed in the context of social production. This study aims to offer an insight into the effect of the pandemic, drawing parallels between subjective and local, and universal conditions and their overall impact.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 pandemic, everyday practices, women narratives, housing studies, Mardin

Kaynakça

• Alcocer, A. A., Martella, F. (2020). Public house: the city folds into the space of the home. The Architectural Review. 1 Aralık 2022 tarihinde, https://www.architectural-review.com/essays/public-house-the-city-folds-into-the-space-of-the-home bu adresten erişildi.
• Arslan Avar, A. (2009). Lefebvre’nin üçlü-algılanan, tasarlanan, yaşanan mekan-diyalektiği. Dosya 17 Mimarlık ve Mekan Algısı, 17(4), 7-16.
• Bachelard, G. (2008). Uzamın poetikası (A. Tümertekin, Çev.). İthaki Yayınları.
• Clapham, D. (2005). The meaning of housing a pathways approach. The Policy Press.
• Han, B.-C. (2017). Psychopolitics neoliberalism and new technologies of power (Translated by E. Butler).Verso Books.
• Constable, H. (2020, April 27). How do you build a city for a pandemic. https://www.bbc.com/future/article/20200424-how-do-you-build-a-city-for-a-pandemic adresinden 22 Haziran 2021 tarihinde alınmıştır.
• DİKA (2020). TRC3 Bölgesinde Covid-19 salgınının ekonomik ve sosyal etkileri araştırma raporu. https://www.dika.org.tr/assets/upload/dosyalar/trc3-bolgesinde-covid-19-salgininin-ekonomik-ve-sosyal-etkileri-arastirma-raporu.pdf adresinden 01 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
• Flowers, J. (2020, July 27). A future for places. how-will-housing-and-cities-look-in-a-uk-post-pandemic-world adresinden 01 Haziran 2021 tarihinde alınmıştır.
• Garvey, P. (2001). Organised disorder: Moving furniture in Norwegian homes. in D. Miller (Ed.), Home possessions (pp. 47-68). Berg.
• Gönen, T. & Çetinkaya, E. (2021). Covid-19 salgınının konut tercihlerine etkisi. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 3(2), 25-33.
• Hall, S. (1997). Introduction. In S. Hall (Ed). Representation: Cultural representations and signifying practices. (pp. 1-13). Sage.
• Kennett, P. & Chan, K. W. (1991). Introduction: Women and housing systems. In K. Patricia & K. W. Chan (Ed), Women and housing: An international analysis (pp. 1-11). Routledge.
• Kurt, S. (2021). Haneden ev haline:”Türk Evi”nde mimari, düzenleme, pratik. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Lefebvre, H. (1991). The production of space. Blackwell Publisher.
• Lefebvre, H. (2010). Gündelik hayatın eleştirisi-I (2. Baskı), (I. Ergüden, Çev.). Sel Yayıncılık.
• Lefebvre, H. (2010). Gündelik hayatın eleştirisi-III (2. Baskı). (I. Ergüden, Çev.). Sel Yayıncılık.
• Lefebvre, H. (2014). Towards an architecture of enjoyment. University of Minnesota Press.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi (5. Baskı), (I. Ergüden, Çev). Sel Yayıncılık.
• Lefebvre, H. (2015). Şehir hakkı (4. Baskı), (I. Ergüden, Çev.). Sel Yayıncılık.
• Martella, F. & Enia, M. (2020). Towards an urban domesticity. Contemporary architecture and the blurring boundaries between the house and the city. Housing, Theory and Society, 38(4), 402-418. https://doi.org/10.1080/14036096.2020.1789211
• Matrix. (1984). Making space: Women and the man-made environment. London & Sydney: Pluto Press.
• Pink, S., Mackley, K. L., Morosanu, R., Mitchell, V. & Bhamra, T. (2017). Making homes: Ethnography and design. London: Routledge.
• Poulton, G. (2020, November 25). Why trust and autonomy are essential factors when working from home. https://www.rolandberger.com/en/Insights/Publications/The-home-office-becomes-the-new-normal.html adresinden 12 Haziran 2021 tarihinde alınmıştır.
• Serim, M (2017, 28 Haziran). Gaia’da bir kıvrım antroposende bir an, Arkitera. https://www.arkitera.com/gorus/gaiada-bir-kivrim-antroposende-bir-an adresinden 02 Haziran 2021 tarihinde alınmıştır.
• UN-HABİTAT (2021). Cities and pandemics: towards a more just, green and healthy future. https://unhabitat.org/cities-and-pandemics-towards-a-more-just-green-and-healthy-future-0 adresinden 01 Haziran 2021 tarihinde alınmıştır.
• Yıldız, G. (2020, 12 Mayıs). Kovid-19 döneminde müstakil evlere talep arttı. https://www.aa.com.tr/tr/sirkethaberleri/finans/kovid-19-doneminde-mustakil-evlere-talep-artti-/657199 adresinden 01 Haziran 2021 tarihinde alınmıştır.
• Zukin, S., Kasinitz, P., & Xiangming, C. (2016). Global cities, local streets everyday diversity from New York to Shanghai. Routledge.