İŞGÜCÜNÜN PREKERLEŞMESİ SÜRECİNDE BEYAZ YAKALILAR: AVM’DE ÇALIŞANLAR ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 40, 197 - 219, 25.06.2021

Gonca Gezer

https://doi.org/10.46928/iticusbe.767413

Cited By: 4

Öz

çalışma yaşamını ve istihdam biçimlerin derinden etkilemesi sınıf kavramının yeniden sorgulanmasına neden olmaktadır. Küreselleşme ve neoliberal politikaların bir sonucu olarak güvencesiz çalışmanın giderek yaygınlaşması hem vasıflı hem de vasıfsız işgücü açısından çalışma ve yaşam koşullarını derinden etkilemiştir. Bunun sonucunda sanayi toplumunun proletaryasından farklı olarak güvencesiz çalışanların oluşturduğu, prekarya olarak adlandırılan yeni bir toplumsal sınıfın varlığı tartışılmaya başlanmıştır. Böylece beyaz yakalılar da giderek prekerleşen meslekler içerisinde yerini almaya başlamıştır. Bu çalışmada alışveriş merkezlerinde yönetici pozisyonunda çalışanların sorunları, prekaryanın temel unsurlarından biri olan iş güvencesizliği bağlamında ele alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak toplam on kişi ile derinlemesine mülakat yapılmıştır. Sonuç olarak AVM çalışanlarının prekarya olarak değerlendirilebileceği tespitine varılmıştır.
Amaç: Çalışmada AVM’lerde çalışan beyaz yakalıların prekarya içerisinde yer alıp almadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda yarı yapılandırılmış soru formu kullanılarak derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Alan araştırmasından elde edilen bulgular AVM çalışanlarının prekaryanın özelliklerini önemli ölçüde taşıdığını göstermektedir. AVM çalışanlarının güvencesiz ve esnek çalışma şartlarıyla karşı karşıya kaldığını; yaşadıkları belirsizlik, risk, kaygı ve umutsuzluk dolayısıyla prekaryanın temel özellikleriyle benzerlik gösterdiğini söylemek mümkündür.
Özgünlük: Prekarya tartışmalarıyla ilgili son yıllarda literatürde teorik ve uygulamalı çalışmalar bulunmasına karşın, AVM çalışanlarıyla ilgili bir alan araştırmasına rastlanılmamıştır. Oysa AVM çalışanlarının çalışma koşulları prekarya tartışmalarıyla önemli ölçüde örtüşmektedir. Bu bağlamda önemli bir istihdam alanı olan AVM’lerde çalışanların prekarya bağlamında incelenmesi çalışmanın özgün yanını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Prekarya, Güvencesiz Çalışma, Beyaz Yakalılar, AVM Çalışanları

White-collar Employees ın the Process of Prekarıatızatıon: A Fıeld Research on Shoppıng Center Employees

Öz

The effect of globalization on working life and forms of employment relationship, like in whole economic and social life, leads to questioning on the concept of working class. Precarious situation profoundly affects working and living conditions for skilled and unskilled labor. The argument on the existence of new social class called precariat has arisen. Rather than the proletarian of industrial society, the class covers precarious workers, such as white-collar employees. This study focused on the problems of the store manager in shopping centers who are in precariousness. The study conducts in-depth interviews with ten store managers and analyzes the outcomes with qualitative research method. According to finding, the shopping center employees can be evaluated as precariat.
Purpose: Aim of this study is to determine whether white-collar workers who working in shopping centers are included in precariat
Method: Qualitative method was used in this study. The interviews were conducted in a semi-structured questionnaire.
Findings: According to obtained findings shopping center workers have the characteristics of precariat significantly. Shopping mall employees are faced with precarious working and flexible working conditions. It is possible to say that they are similar to the basic features of the precariat, in terms of uncertainty, risk, anxiety and hopelessness.
Originality: Although there have been theoretical and applied studies in the literature regarding the precariat discussions, no field research has been found on shopping center workers. However, the working conditions of the shopping center employees significantly coincide with the precariat. In this context, examining the employees in shopping centers, which is an important field of employment, as precariat constitutes the original aspect of the study.

Anahtar Kelimeler

Precariat, Precarious Working, White Collar Employee, Shopping Center Workers

Kaynakça

• Amin, S. (2009). Dünya yoksulluğu, yoksullaşma ve sermaye birikimi. Mülkiye Dergisi, 33(262), 89-97.
• Bakır, H. ve Eroğlu, E. (2019). Esnek ve güvencesiz çalışma bağlamında Türkiye’de araştırma görevlisi olmak. Çalışma ve Toplum. 2019/1, 155-178.
• Başol, O. ve Saruhan, O. (2018). Alışveriş merkezi çalışanlarının çalışma koşullarının insan onuruna yakışır iş bağlamında değerlendirilmesi: Nitel bir inceleme. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 127-147.
• Breman, J. (2013). A bogus concept. New Left, Review, 84, 130-138.
• Çakır, M. (2018). Bilgi toplumu kuramları ve prekarya tartışmaları. Bilgi Toplumu Tartışmaları içinde (19-114). M. Çakır (Ed.), Pales Yayınları.
• Çiğdem, S. ve Erdoğan, E. (2019). Medya endüstrisinde yeni bir prekarizasyon süreci olarak freelance çalışma. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 159-169.
• Gökten, Y. S. (2018). Proletaryadan prekarya’ya: Yeni bir küresel sınıf (!). Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 16(62), 28-45.
• Munck, R. (2013). The precariat: A view from the south. Third World Quarterly, 34(5), 747-762.
• Oğuz, Ş. (2011). Tekel direnişinin ışığında güvencesiz çalışma/yaşama: Proletaryadan “prekarya”ya mı?. Mülkiye Dergisi, 35(271), 7-24.
• Özkan, E. İ. ve Cengiz, A. A. (2019). Prekerleşen meslekler içerisinde gazeteciliğin izdüşümü: Eskişehir’de yerel gazeteciler üzerinde bir inceleme. Emek Araştırmaları Dergisi, 10(15), 103-132.
• Özkurt, C. (2018). Yeni krizler çağı, çalışmanın iflası ve prekarya. Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2, 111-122.
• Standing, G. (2015). The precariat and class struggle. RCCS Annual Review, 7, 3-16.
• Standing, G. (2017). Prekarya bildirgesi. (Çev. S. Çınar, S. Demiralp). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Standing, G. (2019). Prekarya, yeni tehlikeli sınıf. (Çev. E. Bulut). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Vatansever, A. (2013). Prekarya geceleri 21. yüzyıl dünyasında geleceği olmayan beyaz yakalıların rüyası. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 1-20.
• Wacquant, L. (2019). Sürgün bölgelerini yeniden düşünmek: İleri marjinalliğin teşkilinde sınıf, etnisite ve devlet. İdealkent, 10(26), 128-145.
• Wright, E. O. (2015). Is the precariat a class. To Appear in Global Labor Journal. 7(2), 123-135.