The Effect of University Students’ Perceptions of Organizational Justice on Their Attitudes to Distance Learning and Innovative Behaviour Tendencies in the Covid-19 Process: A Field Study

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 43, 68 - 95, 15.06.2022

Edip Örücü , Itır Hasırcı , Pınar Kurt

https://doi.org/10.46928/iticusbe.947708

Öz

Purpose: The aim of this research is to investigate the effect of university students' perceptions of organizational justice on innovative behavior and attitudes towards distance education during the Covid-19 process.
Method: The population of the research consists of 15,721 students studying at Bandırma Onyedi Eylül University, and the sample consists of 393 students studying at the same university. Questionnaire was used as a data collection method in the research. Frequency analysis, reliability analysis, normality test, correlation analysis and regression analysis were performed with the data obtained from the questionnaires.
Findings: According to the results of the regression analysis, it was determined that distributive justice, a sub-dimension of organizational justice perception, had a significant effect on innovative behavior tendencies, while procedural justice and interactional justice, the other two sub-dimensions of organizational justice perception, did not have a significant effect on innovative behavior tendencies. While it was determined that distributive justice and procedural justice had a significant effect on their attitudes towards distance education, it was determined that interactional justice did not have a significant effect on their attitudes towards distance education.
Originality: The results obtained in the conclusion part of the study were discussed and interpreted. It is expected that this study will contribute to the literature, since there are not many studies in the literature on the subject of the research.

Anahtar Kelimeler

distance learning, organizational justice, innovative behaviour, covid-19

COVİD-19 SÜRECİNDE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGILARININ UZAKTAN EĞİTİME KARŞI TUTUMLARI VE YENİLİKÇİ DAVRANIŞ EĞİLİMLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı Covid-19 sürecinde üniversite öğrencilerinin örgütsel adalet algılarının yenilikçi davranış ve uzaktan eğitime karşı tutumları üzerine etkisini araştırmaktır.
Yöntem: Araştırmanın evrenini, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’nde öğrenim gören 15.721 öğrenci oluşturmakta olup, örneklemini aynı üniversitede öğrenim görmekte olan 393 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Anketlerden elde edilen verilerle frekans analizi, güvenilirlik analizi, normallik testi, korelasyon analizi ve regresyon analizi yapılmıştır.
Bulgular: Yapılan regresyon analizinin sonucuna göre örgütsel adalet algısının bir alt boyutu olan dağıtım adaletinin yenilikçi davranış eğilimleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilirken, örgütsel adalet algısının diğer iki alt boyutu olan prosedür adaletinin ve etkileşim adaletinin yenilikçi davranış eğilimleri üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamamıştır. Dağıtım adaleti ve prosedür adaletinin uzaktan eğitime karşı tutumları üzerinde anlamlı etkisinin olduğu tespit edilirken, etkileşimsel adaletin uzaktan eğitime karşı tutumları üzerinde anlamlı etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde elde edilen sonuçlar tartışılıp yorumlanmıştır.
Özgünlük: Araştırmanın konusu ile ilgili literatürde çok sayıda araştırmaya rastlanılmadığından bu çalışmanın alan yazına katkıda bulunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

uzaktan eğitim, örgütsel adalet algısı, yenilikçi davranış eğilimleri, covid19

Kaynakça

• AAk, Ş., Gökdaş, İ., Öksüz, C. ve Torun, F. (2021). Uzaktan eğitimde eğiticilerin eğitimi: Uzaktan eğitime yönelik öz yeterlik ve yarar algısına etkisi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(1), 24-44.
• Akram, T., Lei, S., Haider, M. ve Hussain, S. (2020). The impact of organizational justice on employee innovative work behaviour: Mediating role of knowledge sharing. Journal of Innovatıon and Knowledge, 5(2020), 117-129.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2010). Değerlere göre yönetim ve örgütsel adalet ilişkisinin ortaöğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(4), 463-485.
• Amabile, T. M. (1988). A model of creativity and innovation in organizations. Research in Organizational Behaviour, 10, 123-167.
• Aslantürk, O. (2002). Bir web tabanlı uzaktan eğitim sisteminin tasarlanması ve gerçekleştirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek mühendislik tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bakioğlu, B. ve Çevik, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129.
• Basım, H. N., Meydan, C. H. ve Şeşen H. (2009). Bireyin örgütsel adalet algısının iç girişimcilik davranışı ile ilişkisi: Kamuda bir araştırma. İktisat İşletme ve Finans, 24(274), 79-99.
• Battal, F. (2020). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık ilişkisinde örgütsel özdeşleşmenin rolü: Üniversite çalışanları üzerine bir örnek. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(15), 2363-2393.
• Borins, S. (2000). Loose Cannons and rule breakers or enterprising leaders? Some evidence about innovative public managers. Public Administration Review, 60(6), 498-508.
• Carswell, A.D. ve Venkatesh, V. (2002). Learner outcomes in an asynchronous distance education environment. International Journal of Human-Computer Studies, 56(5), 475-494.
• Cohen-Charash, Y. ve Paul E. S. (2001). The role of justice in organizations: A meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86, 278–321.
• Çelik, V. (2012). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Çiçeklioğlu, H. ve Akmaz, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin uzaktan eğitim sistemine bakış açıları üzerine etkisi: Covıd-19 sürecine bir bakış. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(60), 2939-2953.
• Çimen, İ. ve Yücel, C. (2017). Innovative behavior scale (IWB): Adaptation to Turkish culture. Cumhuriyet International Journal of Education, 6(3), 365-381.
• Çolakoğlu, N., Dikili, E. ve Aslan, M. (2021). Örgütsel adaleti örgütsel bağlılığı etkisi. Journal of Life Economics, 8(1), 101-109.
• Çöp, S. (2008). Türkiye’de ve Polonya’da turizm sektörü çalışanlarının örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık algılarına ilişkin bir uygulama. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Eğitimi Anabilim Dalı.
• Cropanzano, R., Zinta, S., Byrne, D. ve Bobocel, R. (2001). Moral virtues, fairness heuristics, social entities and other denizens of organizational justice. Journal of Vocational Behavior, 58, 161–168,
• Cropanzano, R., Bowen, D. E. ve Gilliland, S. W. (2007). The management of organizational justice. The Academy of Management Perspectives, 21(4), 34-48.
• Damanpour, F. (1991). Organizational innovation: A meta-analysis of effects of determinants and moderators. Academy of Management Journal, 34, 555-590.
• Demircioğlu, T., Konokman, G., Y. ve Akay, C. (2016). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının yenilikçilik düzeylerinin Avrupa Birliği hayat boyu öğrenme projelerine yönelik tutumlarına etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1120-1137.
• Diedre, E.E., Joe, J.M. ve Sadri, G. (1997). An empirical comparison of entrepreneurs and employees: Implications for innovation. Creativity Research Journal, 10(1), 45–49.
• Ercan, S. (2019). Lider-üye etkileşimi, yenilikçi iş davranışı, işe adanmışlık, örgütsel özdeşleşme ilişkisinde örgütsel adaletin aracı rolü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan, Y., Bayram, S. ve Deniz, L., (2007). Web tabanlı öğretim tutum ölçeği: açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
• Eren, E. (2011). Yönetim ve organizasyon çağdaş ve küresel yaklaşımlar. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Gefen, D., Ragowsky, A. ve Ridings, C. (2008). Leadership and justice: Increasing non participating users’ assessment of an IT through passive participation. Journal of Information and Management, 45, 507-512.
• Geisler, E. (1993). Middle managers as internal corporate entrepreneurs: An unfolding agenda. Interfaces, 23(6), 52-63.
• Gökbulut, B. (2021). Uzaktan eğitim öğrencilerinin bakış açısıyla uzaktan eğitim ve mobil öğrenme. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 11(1), 160-180.
• Greenberg, J. (1987). Reactions to procedural injustice in payment distributions: Do the means justify the ends? Journal of Applied Psychology, 72(1), 1-55.
• Greenberg, J. (1996). The quest for justice on the job: Essays and experiments. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Hasırcı, I. (2020). Örgüt kültürünün inovatif davranış eğilimleri ile ilişkisinde öz yeterlilik algısının aracılık rolü ve bir uygulama. (Yüksek lisans tezi). Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bandırma.
• İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: Kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
• İplik, F.N. (2009). Algılanan örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik süpermarket çalışanları üzerinde bir araştırma: Adana ili örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 107-118.
• İşman, A. (2011). Uzaktan eğitim (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Jiun-Lan, H. S. U. ve Jeng-Hwan, W. (2015). Exploring the effects of organizational justice on employees innovative behavior in hospitality industry from the aspect of organizational support. Revista De Cercetare Si Interventie Sociala, 49, 113-126.
• Janssen, O. (2000). Job demands, perceptions of effort-reward fairness and innovative work behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73, 287-302.
• Janssen, O. (2001). Fairness perceptions as a moderator in the curvilinear relationships between job demands and job performance and job satisfaction. Academy Of Management Journal, 44, 1039–1050.
• Karacaoğlu, K. ve Yörük, D. (2012). Çalışanların nepotizm ve örgütsel adalet algılamaları: Orta Anadolu bölgesinde bir aile işletmesi uygulaması. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(3), 43-64.
• Karriker J. H. ve Margaret L. W. (2009). Organizational justice and organizational citizenship behavior: A mediated multifoci model. Journal of Management, 35, 112-135.
• Kaya, Z. (2002). Uzaktan eğitim (1. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Keskin, M. ve Özer Kaya, D. (2020). COVID-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Koloğlu, T. F., Kantar, M. ve Doğan , M. (2016). Öğretim elemanlarının uzaktan eğitimde hazır bulunuşluklarının önemi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(1), 5262-5270.
• Kulualp, H. ve Sarı, Ö. (2019). Destekleme davranışı ve sosyal değişim teorisi kapsamında kırsal turizmin etkilerinin değerlendirilmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 643-666.
• Küçükçene, M. ve Aydoğan, İ. (2018). Eğitim yönetiminde Adaletin önemi ve gerekliliği üzerine bir inceleme. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 641-664.
• Kurnaz, E. ve Serçemeli, M. (2020). Covid 19 pandemi döneminde akademisyenlerin uzaktan eğitim ve uzaktan muhasebe eğitimine yönelik bakış açıları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(3), 263-288.
• Maly, K., Overstreet, C.M., González, A., Denbar, M., Cutaran, R., Karunaratne, N. ve Srinivas, C.J. (1998). Use of web technology for interactive remote instruction. Computer Networks & ISDN Systems, 30, 660-662.
• Meydan, C. H. (2010). Adalet algısı – iç girişimci davranışlar ilişkisinde kontrol odağının şekillendirici rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 195-222.
• Mohammed, A. R. (2020). The reality of the practices of organizational justice in the academic environment and its impact on the behaviour of bullyıng: fields study on faculty members in King Abdulaziz University in Jeddah. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). King Abdulaziz University, Faculty of Economics and Management, Jeddah.
• Moore, M. G. ve Anderson, W. (2003). Handbook of distance education. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Nazir, S., Shafi, A., Atıf, M., Qun, W. ve Abdullah, S. (2019). How organization justice and perceived organizational support facilitate employees. Innovative Behavior at Work” Employee Relations, 41(6), 1288-1311.
• Niehoff, B. P ve Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behaviour. Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
• Ogeh, W. M. ve Chiemeka N. (2015). Creativity and innovation in open and distance education: A paradigm for human development in the 21st century for nation-building in Nigeria. Journal of Education and Practice, 6(4), 143-147.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2013). Örgütsel davranış. Bursa: Ekin Basım.
• Özler, D.E. (2012). Örgütsel davranışta güncel konular. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Pelenk, S. E. (2018). Örgütsel adalet, proaktiflik ve yenilikçi davranış arasındaki ilişkiler: Kimya sektörü çalışanları ile bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 149-155.
• Plessis, M. (2007). The role of knowledge management in innovation. Journal of Knowledge Management, 11(4), 20-29.
• Schlechty, P. C. (2014). Okulu yeniden kurmak. Ankara: Nobel Yayınları.
• Senge, P. (2000). Beşinci Disiplin. İstanbul: YKY.
• Sökmen, A., Bilsel M. A. & Erbil, C. (2013). Örgütsel adaletin çalışan motivasyonu ve performansı üzerindeki etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 41-60.
• Sweeney, J. E. (2016). Innovation in the school context: An exploratory study. (Yayınlanmamış doktora tezi). Faculties of the University of Pennsylvania, Pennsylvania.
• Thurlings, M., Evers, A. T. ve Vermeulen, M. (2015). Toward a model of explaining teachers’ ınnovative behavior: a literature review. Review of Educational Research, 85(3), 430-471.
• Van, Scotter, J. R. (2000). Relationships of task performance and contextual performance with turnover, job satisfaction and affective commitment. Human Resource Management Review, 10(1), 79-95.
• Yıldırım, F. (2007). İş doyumu ile örgütsel adalet ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(1), 253-278.
• Yıldız, H., Yıldız, B. ve Ateş, H. (2015). Sanal kaytarma davranışlarının sergilenmesinde örgütsel adalet algısının rolü var mıdır? Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 10(2), 55-66.
• Yıldız, E. ve Seferoğlu, S. S. (2020). Uzaktan eğitim öğrencilerinin çevrimiçi teknolojilere yönelik öz yeterlik algılarının incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 33-46.
• Yorgancı, S. (2015). Web tabanlı uzaktan eğitim yönteminin öğrencilerin matematik başarılarına etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1401-1420.