KATILMA ALACAĞINDA ZAMANAŞIMI SORUNU

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 44, 921 - 944, 30.09.2022

Begüm Gülberk Varol

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1102114

Öz

Evliliğin sona ermesiyle evlilik birliğindeki malvarlığı değerlerinin hakkaniyete uygun biçimde paylaştırılması gerekmektedir. Malvarlığı değerlerinin orantılı biçimde paylaştırılabilmesi için, eşlerin mal rejimi sona erdiğinde talep edebileceği birtakım alacak hakları bulunmaktadır. Eşler, tasfiye aşamasında, kural olarak evlilik süresince edindikleri “edinilmiş mallarının” yarısı üzerinde alacak hakkına sahiptir. Bu hak, artık değer hesabı yapıldıktan sonra çıkan miktarın yarısını oluşturan “katılma alacağı” olarak adlandırılmaktadır. Mal rejimi sona erdiğinde eşler “katılma alacağı” taleplerini mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan davalar ile öne sürebileceklerdir. Amaç: Bu çalışmada, “katılma alacağının” talebine ilişkin zamanaşımı süresi ile ilgili öğretideki görüş ayrılıkları ve uygulamadaki son durumun incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada “katılma alacağının” tâbi olduğu zamanaşımı süresine yönelik öğretide iki farklı görüş ayrılığına sebebiyet veren ilgili Türk Medeni Kanunu’nun 178. maddesi ve Türk Borçlar Kanunu’nun 146. maddesindeki zamanaşımı süreleri incelenerek Yargıtay uygulamasındaki son durum ile öğretideki görüş farklılıklarının gerekçeleri incelenmiştir. Bulgular: Mal rejiminin sona ermesinde “katılma alacağının” zamanaşımı süresinin Türk Borçlar Kanunu’nun 146. maddesi gereğince 10 yıl olması gerektiği yönünde ve Türk Medeni Kanunu’nun 178. maddesi gereğince 1 yıl olması gerektiği yönünde iki farklı görüş mevcut ise de Yargıtay TBK m.146 gereği 10 yıllık zamanaşımı süresini kabul etmektedir. Özgünlük: “Katılma alacağının” tabi olduğu zamanaşımı süresine yönelik görüş ayrılıkları neticesinde zamanaşımı süresi bakımından belirsizlikleri gidermek isteyen ve konu hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler için özgün bir makaledir.

Anahtar Kelimeler

Yasal Mal Rejimi, Katılma Alacağı, Zamanaşımı

TIMEOUT PROBLEM WHEN JOINING RECEIPT

Öz

With the dissolution of the marriage, the assets in the marriage union should be shared in an equitable manner. In order for the property values to be shared proportionally, the spouses have certain receivables that they can claim when the property regime ends. As a rule, spouses have the right to claim over half of their "acquired property" acquired during the marriage during the liquidation phase. This right is called the “participation receivable”, which constitutes half of the amount that comes out after the residual value calculation is made. When the property regime comes to an end, the spouses will be able to put forward their claims for participation with the lawsuits arising from the liquidation of the property regime. Purpose: In this study, it is aimed to examine the differences of opinion in the doctrine about the statute of limitations regarding the request for "participation claim" and the latest situation in practice. Method: In the study, the statute of limitations in Article 178 of the Turkish Civil Code and Article 146 of the Turkish Code of Obligations, which cause two different disagreements in the doctrine regarding the statute of limitations to which the "participation claim" is subject, were examined, and the latest situation in the practice of the Court of Cassation and the justification of the differences of opinion in the doctrine were examined. Findings: Although there are two different opinions that the statute of limitations for the “participation claim” at the end of the property regime should be 10 years in accordance with Article 146 of the Turkish Code of Obligations, and that it should be 1 year in accordance with Article 178 of the Turkish Civil Code, Article 146 of the Supreme Court of Appeals. accepts the 10-year statute of limitations. Originality: This is an original article for those who want to get rid of the uncertainties in terms of the statute of limitations as a result of differences of opinion regarding the statute of limitations to which the "participation claim" is subject, and for those who wish to have information on the subject.

Anahtar Kelimeler

Legal Goods Regime, Participation Credit, Timeout

Kaynakça

• Acabey, M. B. (2020). Teorik ve Pratik Yönleriyle Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, Ankara: Turhan Kitapevi.
• Acar, F. (2021). Aile Hukukumuzda Aile Konutu ve Mal Rejimleri, (6. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Akıncı, Ş. (2016). Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesinde Karşılaşılan Bazı Meseleler ve Çözüm Önerileri, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 165-190.
• Akıntürk, T., Ateş, D. (2017). Aile Hukuku, (20. Baskı), İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Demir, P. Ö. (2004). Yeni Medeni Kanun’da Evli Kadınların Hukuki Durumu ile İlgili Yenilik ve Değişiklikler, İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Dural, M., Öğüz, T., Gümüş, M. A. (2020). Türk Özel Hukuku C.III Aile Hukuku, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Gençcan, Ö. U. (2020). Mal Rejimleri Hukuku, (7. Baskı), Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• Gençcan, Ö. U. (2002). 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’na Göre Mal Rejimlerine İlişkin Genel Hükümler ve Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• Gümüş, A. (2009). Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Kaç Tane Katılma Alacağı Doğar, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. VI (1), 91-115.
• Hatemi, H. (2020). Aile Hukuku, (8. Baskı), İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.
• Helvacı, İ. (2010). Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Boşanma Nedeniyle Sona Ermesi Halinde Artık Değere Katılma Alacağının Tabi Olacağı Zamanaşımı Süresi Üzerine, (İçtihadı Birleştirme Kararı Gerektiren Bir Durum), Rona Serozan’ a Armağan, C.I, 969-980.
• Kılıçoğlu, A. M. (2021). Katkı – Katılma Alacağı, (8. Baskı), Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kılıçoğlu, A. M. (2017). Aile Hukuku, (3. Baskı), Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kılıçoğlu, A. M. (2002). Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Özdamar, D., Kayış, F., Yağcıoğlu, B., Akgün, A. (2021). Yasal Mal Rejimi (Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi) ve Tasfiyesi, (6. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Öztan, B. (2015). Aile Hukuku, (6. Baskı), Ankara: Turhan Kitabevi.
• Sarı, S. (2007). Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, İstanbul: Beşir Kitabevi.
• Şıpka, Ş. (2011). Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar, İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.
• Şıpka, Ş. (2004). Aile Konutu ile İlgili İşlemlerde Diğer Eşin Rızası, (2. Baskı), İstanbul: Beta Yayınevi.
• Şeker, M. (2007). İsviçre Hukukunda Aile Konutunun Boşanma Halinde Aile Konutuna İhtiyacı Olan Eşe Mahkeme Kararı ile Tahsis Edilmesi: Art. 121 ZGB, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XI (3-4), 473-487.
• Şeker, M. (2007). Eşin Ölümü Halinde Malların Miras veya Yasal Mal Rejimi Kapsamında Birbirinden Bağımsız Olarak Tasfiye Edilmesi ve Özellikle Sağ Kalan Eşin Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Miras ve Yasal Mal Rejimini Hükümlerinden Kaynaklanan Hakları, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (1), 435-450.
• Şeker, M. (2006). Yeni Türk Yasal Mal Rejimi Olan Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Kaynak Kanun’dan Farklı Olan Yönleri, Uygulamalı Aile Hukuku Sertifika Programı III. Dönem, Kasım, İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları, 133-152.
• Şeker, M. (2006). Der türkische und der schweizerische gesetzliche Güterstand im Vergleich, Bern: Freiburg im Breisgau. (Gesetzliche).
• Zeytin, Z. (2021). Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, (5. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.