On the Meaning of Method, Indubitable Knowledge, and Skepticism in Descartes’s First Meditation

Yıl 2024, , 988 - 1009, 01.07.2024

Ali Sertan Beşer

https://doi.org/10.15869/itobiad.1464211

Öz

One of the influential and inspiring works of René Descartes’s is Meditations in which especially First Meditation, Descartes is very skeptical about his thoughts and beliefs those he acquired in the past, and even he assumes all of them as false and tries to find to get indubitable knowledge. From the beginning of the First Meditation, through his influential expression he attracts the reader, and he explains the reasons of his skepticism through different arguments, his method and based on these he proclaims that he will try to establish the new metaphysics which will be strong base for all the sciences and independent from sense experiences. During knowledge acquisition, Descartes says that sense experiences are primary ways to acquire knowledge but sometimes they misguided him although in some experiences it is impossible to doubt them. Descartes also thinks that to refute in such cases he would be seen as mad and madness is not proficient condition to evaluate these issues for him, but then he presents dream argument to show doubtful situation of sense experiences. Proceed from dream argument, Descartes presents painter analogy and tries to show that even in dreams some simple and general things exist which are free from doubt and then he passes on to classification of sciences. Then, Descartes searches for reasons of his mistakes in gaining knowledge, so he considers deceiver God hypothesis and evil demon hypothesis. So, in this article, first, we will try to explain the important points of Descartes’s arguments in the First Meditation. Then, we will try to state comments and discussions about the meaning of skepticism in the First Meditation. Because of very wide literature about this topic, we will confine ourselves to Descartes-Gassendi discussion in Descartes’s time, and then we will state contemporary comments and discussions. Despite it will be shown weaknesses of Descartes’s approach time to time, this article will focus on the meaning of his skepticism. Ultimately our primary concern is to show that although Descartes says he will not approve or deny anything without detailed scrutiny and presents different skeptical arguments, in the First Meditation too, he has some unexamined assumptions and he uses skepticism for a limited time as a tool and tries to discard it and then tries to show the validity of his own truths.

Anahtar Kelimeler

Descartes, Scepticism, Method of Knowledge, Indubitable Knowledge, Epistemology, Meditations

Descartes’ın Birinci Meditasyon’unda Yöntem, Şüphesiz Bilgi Arayışı ve Şüpheciliğinin Anlamı Üzerine

Öz

René Descartes’ın etkili ve ilham verici eserlerinden biri olan Meditasyonlar’ın bölümlerinden ilki özellikle Descartes’ın önceden edindiği birçok düşünce ve inançlarına şüpheyle baktığı hatta yanlış sayıp kesin ve şüphesiz bilgiyi aramayı amaç edindiği kısımdır. Bu anlamda daha ilk satırlardan itibaren etkileyici üslubuyla okuyucuyu kendisine çeken Descartes, farklı argümanlarla şüpheciliğinin nedenlerini, izleyeceği yöntemi anlatır ve buradan hareketle bilimlere sağlam temel oluşturabilecek dayanakları araştıracağını söyler ve duyulardan bağımsız bir metafizik inşa etmeye kalkışır. Bilgi edinmede ilk yolunun duyular olduğunu belirten Descartes, onların da kendisini zaman zaman aldatmasından ötürü kuşku içerdiklerini söyler ancak görünüşte duyuları reddedemeyeceği durumlar da olduğunu hatta reddetmesinin delilik olacağını belirterek deliliğin doğru bir değerlendirme yapmada yeterli bir durum olmadığını da ekler. Daha sonra duyular hakkında kuşkularını rüya argümanıyla dile getirir. Rüya argümanının hemen sonrasında ressam analojisini de ifade eden Descartes, rüyalarda bile mevcut olan ve şüpheye mahal bırakmayan basit ve genel şeylerin olduğu vurgusunu yaparak bilimler sınıflaması yapmaktadır. Bundan sonra hata yapmasının nedenlerini aramaya girişen Descartes’ın aldatıcı Tanrı hipotezi ve kötü niyetli cin argümanını gündeme getirdiği görülmektedir. Dolayısıyla bu yazıda öncelikle Descartes’ın Birinci Meditasyon’da ortaya koyduğu önemli hususları belirtmeye çalışarak başlayacağız. Daha sonra ise Descartes’ın söz konusu meditasyonuna yönelik olarak ortaya konan yorumlar ışığında Descartes’ın şüpheciliğinin anlamını ortaya koymaya çalışacağız. Bu konudaki literatür oldukça geniş olduğundan, yorumculardan Descartes’ın kendi döneminden sadece Gassendi’nin yorumlarına yer verip daha sonra bu konudaki önemli gördüğümüz çağdaş düşünürlerin yorumlarının öne çıkan bazılarına yer vermeye gayret edeceğiz. Her ne kadar Descartes’ın yönteminin bazı zayıflıklarına değinecek olsak da bu yazının odak noktası onun şüpheciliğinin anlamını ortaya koymak olacaktır. Nihayetinde şunu göstermeye çalışacağız ki Descartes, her ne kadar farklı şüpheci argümanlar ortaya koyup hiçbir şeyi doğru ya da yanlış varsaymayacağını iddia etse de daha Birinci Meditasyon’da kabul ettiği bazı incelenmemiş varsayımları olduğunu ve şüpheciliği kısa bir süre için ve araç olarak dikkate aldığını aslında ondan kurtularak kendi kabul ettiği şüphesiz hakikatleri ortaya koymaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Descartes, Şüphecilik, Bilgi Yöntemi, Şüphesiz Bilgi, Epistemoloji, Meditasyonlar

Kaynakça

• Brandhorst, K. (2010). Descartes’ Meditations on First Philosophy. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Brown, D. (2013). Descartes and content skepticism. Descartes’ Meditations-A Critical Guide. (Edited by Karen Detlefsen). Cambridge University Press, New York, pp. 25-42.
• Cottingham, J. (2002). Descartes Sözlüğü. (Çev. Bülent Gözkan, Necati Ilgıcıoğlu, Ayhan Çitil, Aliye Kovanlıkaya). İstanbul Doruk: Yayıncılık.
• Cunning, D. (2010). Argument and Persuasion in Descartes’ Meditations. New York: Oxford University Press.
• Descartes, R. (1996). Meditations on First Philosophy with Selections from Objections and Replies. (Translated and edited by John Cottingham). Cambridge: Cambridge University Press.
• Descartes, R. (2001). Felsefenin İlkeleri. (Çeviren Mesut Akın). İstanbul: Say Yayınları.
• Descartes, R. (2008). Meditations on First Philosophy with Selections from the Objections and Replies. (Translated by Michael Moriarty). New York: Oxford University Press.
• Descartes, R. (2014). Meditasyonlar-Gassendi’nin Meditasyonlara İtirazı ve Descartes’ın Bu İtirazlara Cevabı. (Çev. İsmet Birkan). (3. Baskı). Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
• Descartes, R. (2015a). Meditasyonlar: Metafizik Üzerine Düşünceler. (Latinceden çeviren Çiğdem Dürüşken). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Descartes, R. (2015b). Yöntem Üzerine Konuşma. (Latinceden çeviren Çiğdem Dürüşken). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Descartes, R. (2015c). Tabiat Işığı ile Hakikati Arama. (Fransızcadan çeviren Sanem Sollers). İstanbul: Say Yayınları.
• Descartes, R. (2016). Aklın Yönetimi İçin Kurallar. (Fransızcadan çeviren Engin Sunar). İstanbul: Say Yayınları.
• Frankfurt, H. G. (2008). Demons, Dreamers and Madmen. Princeton: Princeton University Press.
• Hatfield, G. (2003). Descartes and Meditations. London&New York: Routledge.
• Janowski, Z. (1997). How to Read Descartes’s First Meditation. The Southern Journal of Philosophy, XXXV, 321-338.
• Kenny, A. (1968). Descartes: A Study of His Philosophy. New York: Random House.
• Kenny, A. (2018). Modern Felsefenin Yükselişi. (Tercüme Volkan Uzundağ). İstanbul: Küre Yayınları.
• Larmore, C. (2014). The First Meditation: skeptical doubt and certainty. The Cambridge Companion to Descartes’ Meditations. (Edited by David Cunning). Cambridge: Cambridge University Press, pp. 48-67.
• Lennon, M. T., & Hickson, W. M. (2013). The skepticism of the First Meditation. Descartes’ Meditations- A Critical Guide. (Ed. Karen Detlefsen). Cambridge: Cambridge University Press, pp. 9-24.
• Lévy, C. (2016). Kuşkuculuk. (Türkçesi: Işık Ergüden). Ankara: Dost Kitabevi.
• Özel, N. Ö. (2019). Descartes Neden Gerçek Bir Skeptik Değildir? Beytulhikme An Journal of Philosophy, 9 (2), 419-436.
• Sorell, T. (2009). Descartes. (Türkçesi: Hakan Gür). Ankara: Dost Kitabevi.
• Wilson, D. M. (1978). Descartes. Routledge: London&New York.