Geleneksel Annelik Ölçeği’nin Psikometrik Özellikleri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2016, , 2867 - 2881, 25.12.2016

Müge Yurtsever Kılıçgün , Ayşe Kılıçkaya

https://doi.org/10.15869/itobiad.258548

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, 2004 yılında Dr. Whatley
ve Dr. Knox tarafından geliştirilen Geleneksel Annelik Ölçeği’nin 3-6 yaş arası
çocuğu olan Türk anneler için psikometrik özelliklerini araştırmaktır.
Araştırmanın amacı doğrultusunda; ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri
yapılmış ve ham puanlarına ilişkin yüzde, z ve T puanları hesaplanmıştır.
Araştırmanın örnekleminde 267 anne yer almıştır. Araştırma bulgularına göre;
ölçeğin Türkçe formunun dil geçerlik indeksi 0.785 olarak bulunmuştur. Yapılan
doğrulayıcı faktör analizlerine göre; geleneksel annelik gizil değişkeni için
faktör yüklerinin .47-.77 arasında değiştiği görülmüştür. Ölçeğin modeline ait
standardize edilmiş regresyon katsayıları ve modelde bulunan tüm yollar
istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Ölçeğin c² değeri 239.278, c²/sd değeri 1.772, RMR
değeri .099, GFI değeri .909, AGFI değeri .885, NFI değeri .901, CFI değeri
.954 ve RMSEA değeri .054’tür. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek amacıyla
hesaplanan Cronbach a
katsayısı .935,
Spearman Brown katsayısı .852 ve test-tekrar test güvenilirlik katsayısı .878’dir. Araştırmadan
elde edilen tüm bulgular, Geleneksel Annelik Ölçeği’nin 3-6 yaş arası
çocuğu olan Türk anneler için geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu destekler
niteliktedir. Ölçeğin Türkiye örnekleminde yapılacak aile, ebeveyn ve çocuk
konulu pek çok çalışmaya katkısı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

geleneksel annelik, ölçek uyarlama, geçerlik, güvenirlik, erken çocukluk

The Psychometric Properties of the Traditional Motherhood Scale: A Study of Reliability and Validity

Öz

The objective of this research is to investigate the psychometric
properties of Traditional Motherhood Scale developed by Dr. Whatley and Dr.
Knox in 2004 for Turkish mothers with children aged 3-6. For this purpose, the
validity and reliability analyzes of scale were made and scale raw scores, z
and T-scores were calculated. The sample of the study included 267 mothers.
According to research findings; The Turkish version of languages validity index
scale was found to be 0.785. With respect to the confirmatory factor analysis;
load factor for the traditional role of motherhood hidden variables ranged
between .47-.77. Standardized regression coefficients belonging in scale model
and all the roads in the model were found statistically significant. The c² value of scale
was 239.278, it’s c²/sd value was
1.772, RMR value was .099, GFI value was .909, AGF value was .885, NFI value
was .901, CFI values was .954 and RMSEA value was .054. Calculated Cronbach a coefficient in order to determine the reliability of
scale was .935, Spearman Brown coefficient was .852 and test-retest reliability
coefficient was .878. Obtained all these findings support that the Traditional
Motherhood Scale is a valid and reliable scale to Turkish mothers with children
aged 3-6.
The scale is expected to be contributed to many
studies which are on family, parents and children in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Traditional motherhood, scale adaptation, validity, reliability, early childhood

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Türkiye aile yapısı araştırması: tespitler, öneriler. İstanbul, Çizge Tanıtım ve Kırtasiye Ltd. Şti., 2014.
• Alpar R. Uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik: spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle. Ankara, Detay Yayıncılık, 2010.
• Altunışık R, Coşkun R, Bayraktaroğlu S, Yıldırım E. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Adapazarı, Sakarya Kitabevi, 2001.
• Ateş C, Öztuna D, Genç Y. Sağlık araştırmalarında sınıf içi korelasyon katsayısının kullanımı, Turkiye Klinikleri J Biostat, 2009, 1:59-64.
• Badinter E. Kadınlık mı? Annelik mi? Ayşen Ekmekçi (çev.). İstanbul, İletişim, 2015.
• Bağlı MT, Sevim SA. Popüler Anababalık: Aile Dergileri Üzerine Bir Araştırma. Yay. Haz.: Nihal Ahioğlu ve Neslihan Güney. Popüler Kültür ve Çocuk, 2007, 127-158.
• Bal S. Reklamların Eskimeyen Yüzü “Muhteşem Annelik”: Anneler Günü Reklamları Örneği. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, 2014, 1:59-86.
• Başol G, Çakan M, Kan A, Özbek ÖY, Özdmir D, Yaşar M. Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara, Pegem Akademi Yayınları, 2013.
• Beyinli G. Elleri tılsımlı: modern Türkiye'de ebelik. Ankara, Ayizi Kitap, 2014.
• Brown TA. Confirmatory factor analysis for applied research (2nd edition). USA, New York, Guilford Publications, 2015.
• Brunton PJ, Russell JA. The expectant brain: adapting for motherhood. Nature Reviews Neuroscience, 2008, 9:11-25.
• Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Demirel F, Karadeniz Ş.. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankala, Pegem Akademi Yayıncılık, 2016.
• Christensen LB, Johnson RB, Turner LA. Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz. A. Alpay (çev.). Ankara, Anı Yayıncılık, 2015.
• Currie J. Managing motherhood: Strategies used by new mothers to maintain perceptions of wellness. Health care for women international, 2009, 30:653-668.
• Çarkoğlu A, Kalaycıoğlu, E (2012). Türkiye’de Aile, İş ve Toplumsal Cinsiyet. http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/11/turkiyedeaileisvetoplumsalcinsiyetraporu2.pdf (Erişim Tarihi: 10.08.2016)
• Doğan İ. Farklı veri yapısı ve örneklem büyüklüklerinde yapısal eşitlik modellerinin geçerliği ve güvenirliğinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015.
• Erkorkmaz Ü, Etikan İ, Demir O, Özdamar K, Sanisoğlu SY. Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 2013, 33:210-223.
• Esel E. Neurobiology of Motherhood. Turk Psikiyatri Dergisi, 2010, 21:68-78.
• Göbenli M. Modernite ile Geleneksellik Arasında Kadın. İstanbul, Varlık, 2003.
• Gözükara-Bağ HG, Karabulut E, Alpar R. 2x2 Tablolarda gözlemciler/gözlemler arası uyumun değerlendirilmesi. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 2010, 34:46-52.
• Harrington D. Confirmatory factor analysis. Oxford University Press, 2009.
• Işık, S. Y. Küresel kültürel değişim ve ‘yeni ’annelik: Ankara kamil ocak mahallesi örneği. Eğitim Bilim Toplum, 2015, 13, 48-75.
• ITC (2016). International Test Commission Guidelines for Translating and Adapting Tests. Translating and Adapting Tests Final Version v.1.0 (Document reference: ITC-G-TA-20140617). https://www.intestcom.org/files/guideline_test_adaptation.pdf (Erişim Tarihi: 17.12.2015)
• Lederman RP, Weis K. Psychosocial adaptation in pregnancy: Assessment of seven dimensions of maternal development. Springer Publishing Co., 2009.
• McGraw KO, Wong SP. Forming inferences about some intraclass correlation coefficients. Psychological methods, 1996, 1:30-46.
• Metin, A. Kimliğin Toplumsal İnşası ve Geleneksel Kadın Kimliğinin Aktarımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2011, 2:74-92.
• Nelson AM. Transition to motherhood. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, 2003, 32:465-477.
• Pınar G, Doğan N, Algıer L, Kaya N, Çakmak F. Annelerin doğum sonu konforunu etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 2009, 36:184-190.
• Rubin R. Maternal identity and the maternal experience. New York, Springer Publishing Co., 1984.
• Schermelleh-Engel K, Moosbrugger H, Müller H. Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 2003, 8:23-74.
• Sever M. Kadinlik, annelik, gönüllü çocuksuzluk: Elisabeth Badinter'den Kadinlik mi Annelik mi?, Tina Miller'dan Annelik Duygusu: Mitler ve Deneyimler ve Corinne Maier'den No Kid üzerinden bir karsilastirmali okuma çalismasi/Womanhood, Motherhood, Childfreeness: A Comparative Reading on Elisabeth Badinter's The Conflict: How Modern Motherhood Undermines the Status of Women, Tina Miller's Making Sense of Motherhood and Corinne Maier's No Kid. Fe Dergi, 2015, 7:72-86
• Shrout PE, Fleiss JL. Intraclass correlations: uses in assessing rater reliability. Psychol Bull ,1979, 86:420-428.s
• Suğul S. Toplumsal Cinsiyet. Toplumsal Yaşamda Kadın Ed. Gürsel Yaktıl Oğuz Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2009.
• Swain JE, Lorberbaum JP, Kose S, Strathearn L. Brain basis of early parent–infant interactions: psychology, physiology, and in vivo functional neuroimaging studies. J Child Psychol Psychiatry, 2007, 48:262-287.
• Şencan H. Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2005.
• Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. Mustafa Baloğlu (çev. ed) Ankara, NOBEL Akademik Yayıncılık, 2015.
• Tavşancıl E. Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara, Nobel Yayıncılık, 2002.
• Tina, M. Annelik Duygusu: Anlatısal Bir Yaklaşımla. İstanbul: İletişim, 2010.
• Vashchenko M, Easterbrooks M, Miller LC. Becoming their mother: Knowledge, attitudes, and practices of orphanage personnel in Ukraine. Infant Mental Health Journal, 2010, 31: 570-590.
• Whatley M, Knox D. Scales for measuring college student views of traditional motherhood and fatherhood. College Student Journal, 2005, 39:588-595.
• Yörükoğlu A. Değişen toplumda aile ve çocuk. İstanbul, Özgür Yayınları, 1997.