Kıbrıs Türk Çocuk Edebiyatı ve Çağdaş Kadın Yazarlar

Yıl 2022, , 178 - 191, 31.03.2022

Güliz Özütürk , Hatice Kayhan

https://doi.org/10.15869/itobiad.894338

Öz

Çocuk edebiyatı çalışmaları günümüzde önemli bir yere sahip olan edebiyat çalışmaları arasındadır. Çocukların ana dilde gelişmesine, yaratıcılığın gelişmesine, kültürel değerlerin aktarılmasına ve çocukların bilişsel-duygusal anlamda gelişimine büyük katkılar sağlayan bu eserler, önemli araştırma alanlarından biri haline gelmiştir. Bu çalışmaları incelerken sadece eğlence ihtiyacını karşılayan çalışmaları değil, aynı zamanda hayatın anlamını anlamalarına yardımcı olan çalışmaları da dikkate almak önemlidir. Dünyada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) bu tür çalışmalar yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Bu çalışma, KKTC'de çocuk edebiyatı alanındaki çağdaş kadın yazarları ve çalışmaları incelemektedir. Çağdaş çocuk edebiyatı yazarlarına baktığımızda, bu alandaki çoğu ismin kadın olması dikkat çekicidir. Kadın yazarların çalışmalarında genellikle kadın olmanın toplumdaki hassasiyetini ve kadının annelik rolünü görüyoruz. Çocuk edebiyatı eserlerinden masallar, ninniler, bilmeceler, kısa hikayeler ve romanlar çocuklara hem bilişsel hem de duygusal olarak büyük katkılar sağlar. Bu tür çalışmaları yaratan kadınlar, taşıdıkları anne içgüdüsü ile sıklıkla bunları farklı bir boyutta vermeye çalışmışlardır. Çocuk edebiyatı, Kıbrıs Türk edebiyatında yeterince çalışılmamış bir alandır. Bu metinlerin eğitime katkıları örneklerle incelenecek ve çocukların dünyası kadın yazarların gözünden ortaya çıkarılacaktır. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, çağdaş Kıbrıslı Türk kadın yazarların çocuk edebiyatı üzerine yazdıkları yazıları hikâye haritalama yöntemine göre bulmaktır. Bu amaca ulaşmak için şu sorular sorulmaktadır: Kıbrıs Türk çocuk edebiyatı unsurlarına dayalı dil, çağdaş kadın yazarların edebiyat çalışmalarına göre nasıl değerlendirilmektedir? Dolayısıyla, bu soruların yanıtlarına ulaşmak için, çağdaş Kıbrıslı Türk kadın yazarlardan veri toplamak için rastgele olmayan örnekleme tekniği kullanılmıştır. Günümüz dünyasında çocuk ve çocuk edebiyatı kavramlarına ilişkin farkındalık artmaktadır. Modern teknoloji toplumun her yönünü etkilediğinden, eğitim ve aile kavramlarındaki büyük değişiklikler de devrim yarattı. Günümüz dünyasında, görsel-işitsel araçlar genellikle teknolojik boyutta eğitime katkıda bulunur. Kaçınılmaz bir gerçek olan böyle yapmaya devam edecek. Ancak edebi metinler, çocuk edebiyatıyla tanışmanın ve hiçbir teknolojik aracın onlara veremeyeceği zevk kadar değerli ve önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Kadın Yazarlar, Bilmeceler, Masallar, Hikayeler, Çocukların Dil Gelişimi

Cyprus Turkish Children’s Literature and Contemporary Women Writers

Öz

The studies of children's literature are among the literary studies which have an important place today. These artifacts, which provide great contributions to the development of children in the mother tongue, the development of creativity, the transfer of cultural values and the development of children in a cognitive-emotional sense, have become one of the important research areas. When examining these studies, it is important to consider not only the studies that satisfy the need for entertainment but also help them to understand the meaning of life at the same time. Many studies of this kind have been given in the world, in Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) and they continue to be given. This study will examine contemporary women writers and studies in the field of children's literature in TRNC. When we look at the writers of contemporary children's literature, it is striking that most names in this field are female. In the studies of female authors, we usually see the sensitivity of being a woman in society and the woman's motherly role. Tales, lullabies, riddles, short stories, and novels from children's literature works provide great contributions to children both cognitively and emotionally. Women who created such studies often tried to give these in a different dimension with the maternal instinct they carry. Children's literature is a field that has not been adequately studied in the Turkish Cypriot literature. The educational contribution of these texts will be examined with examples and the children's world will be revealed through the eyes of female authors. Thus, the aim of this study is to find contemporary Turkish Cypriot women writers’ writing on children literature according to story mapping method.

Anahtar Kelimeler

Contemporary women writers, Riddles, Tales, Stories, Children's language development

Kaynakça

• Alisaari, J., & Heikkola, L. M. (2017). Songs and poems in language classroom: Teachers’ beliefs and practices. Teaching and Teacher Education, (63), 231-242.
• Atamer, D. (2017) Girne’de Kayıp Hazine. Lefkoşa: Mavi Film Yayınları.
• Avcı, N., & Toran, M. (2012). Okul Öncesi Eğitimine Giriş. Ankara: Eğiten Kitap Yay.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Erkan-Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Bradley, A. (2017). Developing Children’s Critical Response to Poetry. English, 4(11), 3-5.
• Brown, M. (2017). Children Literature Matters(?). English Academy Review, 34(1), 8-22.
• Cahit, N. (2011). Çocuğum Ben. Lefkoşa: Artı Eğitim Merkezi Yayınları.
• Carroll, S. M., & Rosa, K. C. (2016). Role and Image of Nursing in Children's Literature: A Qualitative Media Analysis, Journal of Pediatric Nursing, 31(2), 141-151.
• Chen‐Hafteck, L. (1997). Music and language development in early childhood: Integrating past research in the two domains. Early child development and care, 130(1), 85-97.
• Chomsky, M. M. (1991). Becoming Literature Porstmouth Heinemann. Harward Educational Review, 42, 1-33.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. London: Routledge.
• Çelebioğlu, A. (1987). Ninnilerimize Dair. M. R. Şirin içinde, Çocuk Edebiyatı Yıllığı (s. 79-83). İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
• Dağlı, A. (2009). Süslü. Lefkoşa: Ateş Matbaacılık.
• Dağlı, A. (2010). Acemi Dilci Dizisi. Mağusa: Doğu Akdeniz Üniversitesi Basımevi.
• Damber, U. (2014). Read-alouds in Preschool: A matter of discipline. Journal of Early Childhood Literacy.
• Demirel, Ş. (2010). Edebî Metinlerle Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Genish, C., & Dyson, A. H. (2009). Children, Language and Literacy: Diverse Learners in Diverse Times. UK: Teachers College Press.
• Güleryüz, H. (2002). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Nelson, K. E. (2014). Children’s Language. London: Psychology Press.
• Mazza, N. (2017). Poetry Therapy: Theory and Practice. London: Routledge.
• Kalfa, B. (2020). Çocuk Edebiyatında Değer Eğitimi: Ümit Kaftancıoğlu Örneği (Master Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi).
• Karatay, H. (2007). Dil Edinimi ve Değer Öğretimi Sürecinde Masalın Önemi ve İşlevleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(3), 463-475.
• Kenyon, E., & Christoff, A. (2020). Global citizenship education through global children's literature: An analysis of the NCSS Notable Trade Books. The Journal of Social Studies Research, 44 (4), 397-408 https://doi.org/10.1016/j.jssr.2020.05.001
• Khatib, M., & Daftarifard, P. (2013). The effect of reading poems on learners’ reading motivation. Journal of Literature, Culture & Media Studies, 9(10), 191-202.
• Kırgoz, Y. (2014). Exploring poems to promote language learners’ creative writing. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (158), 394-401.
• Isbell, R., Sobol, J., Lindauer, L., & Lowrance, A. (2004). The Effects of Storytelling and Story Reading on the Oral Language Complexity and Story Comprehension of Young Children. Early Childhood Education Journal, 32(3), 157-187.
• Manlove, C.N. (2003). From Alice to Harry Potter: Children’s Fantasy in England. UK: Cybereditions Corporation.
• McDonald, T. (2007, December 7). Lullabies help children’s language development: study. News.
• McGeown, S.P., Osborne, C., Warhurst, A., Norgate, R., & Duncan, L.G. (2015). Understanding children's reading activities: Reading motivation, skill and child characteristics as predictors. Journal of Research in Reading, 39(1), 109-125.
• Mert, E. L. (2012). Anadili Eğitimi – Öğretimi Sürecinde Çocuk Yazını Ürünlerinden Yararlanma ve Masal Türüne Yönelik Bazı Belirlemeler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 1-12.
• Mindell, J. A., & Williamson, A.A. (2017). Benefits of a bedtime routine in young children: Sleep, development, and beyond. Sleep Medicine Reviews, 1-16.
• Oğuzkan, F. A. (2006). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Polat, S. (2017). Ormanın Kardeşliği. Lefkoşa: Khora Kitaplığı.
• Scott, D., & Usher, R. (2011). Researching Education: Data, Methods and Theory in Educational Enquiry. London: Continuum International Publishing Group.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem Eğitim Hizmetleri.
• Şimşek, T. (2015). Çocuk Edebiyatında Tür Kavramına Yönelik Dikkatler. II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, (s. 21-26). İstanbul.
• Şirin, M. R. (2016). Edebiyat ve Çocuk Edebiyatı Edebiyatın Amacı ve İşlevi. Türk Dili, 12-31.
• Şirin, M. R. (2019). Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış. İstanbul: Uçan At Yayınları.
• Tekin, H. (2013). Yeşil Ada’nın Çocukları. Ankara: Elma Yayınevi.
• Tekin, H. (2017). Denizler Ötesinde Tarajar. İstanbul: Anatolia Kültür.
• Uğurlu, S. B. (2010). Çocuk Edebiyatı Eleştirisi. Turkish Studies İnternational Periodical For the Languages Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 1921-1945.
• Wallin, J. (2015). Storytelling and language development. Malmö Högskola, Fakulteten För Larande Och Samhalle, Postgraduate Thesis.
• Yakupsoy, S. Y. (2016). Kelebeklerin Dansı. Lefkoşa: Khora Kitapları.
• Zarillo, J. (1989). Teacher Interpretations of Literature Based Reading. The Reading Teacher, 43(1), 22-28.