Determination the Importance of Factors Levels Affecting Career Choice by Conjoint Analysis

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 7, 1972 - 1988, 29.10.2016

Mustafa Halid Karaarslan , Başar Altuntaş

https://doi.org/10.15869/itobiad.259499

Cited By: 3

Öz

People are obliged to do many preferences throughout their whole lives.
Choice of career is the most critical one in these preferences. Because
individuals who consider that choice is appropriate to their characteristics,
are successful and be happy in their life as they can produce benefits to
society.The aim of this study is to determine individual’s preferences
direction when the factors affecting career choice are evaluated together. To
reveal the level of importance of factors in career choice is important for the
training of young people who are at the beginning of their career choice and so
they can be directed to needed areas. For this purpose, conjoint cards are
designed based on the full profile approach, was applied to the defined sample
mass via electronic media and face to face interviews. Data were tested with
conjoint analysis. According to the results, younger individuals’ choice is
doing their own business and gaining high income in a dynamic and hardworking
career. It is identified that the most important factor affecting career choice
is income.

Anahtar Kelimeler

Career Choice, Conjoint Analysis, Career Marketing, Factor

Kariyer Tercihini Etkileyen Faktör Düzeylerinin Öneminin Konjoint Analizi ile Belirlenmesi

Öz

İnsanlar yaşamları boyunca birçok tercih yapmak
durumunda kalmaktadırlar. Bu tercihler içerisinde en kritik öneme sahip
olanlardan birisi de kariyer seçimidir. Çünkü kendi özelliklerine uygun
olduğunu düşündüğü alanlarda kariyer tercihi yapanlar hayatta başarılı ve mutlu
oldukları  gibi verimli olup fayda da üretebilmektedirler.Çalışmanın temel
amacı genç bireylerin kariyer tercihini etkileyen faktörler birlikte
değerlendirildiğinde kişi tercihlerinin ne yönde olacağını belirlemektir.
 Kariyer tercihinde etkili faktörlerin önem düzeylerinin ortaya konulması,
henüz kariyer tercihinin başında olan gençlerin eğitilmesi ve ihtiyaç duyulan
alanlara yönlendirilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu amaçla tam profil
yaklaşımına göre tasarlanan konjoint kartları, tespit edilen örnek kütleye hem
elektronik ortamında hem de yüzyüze görüşme yoluyla uygulanmıştır. Veriler
konjoint analizi ile test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre genç bireyler
kendiişlerini yapacakları, yüksek gelir sağlayan, dinamik ve zor olan işlerde
kariyeri tercih etmektedirler. Kariyer tercihini etkileyen en önemli faktörün
ise gelir olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kariyer Tercihi, Konjoint Analizi, Kariyer Pazarlama, Faktör

Kaynakça

• Acar, E. ve Sönmez, H. (2015). Konjoint Analizi ve Genç Kadın Tüketicilerin Hazır Giyim Mağaza Tercihlerini Etkileyen Unsurların İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 278-295.
• Akbayır, K. (2002). Öğretmenlik mesleğine yönelmede ailenin ve branş seçiminde cinsiyetin rolü. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Dergisi, 2, 1183-1188.
• Akıncı, E. D.,Bacanlı, S., & Kıroğlu, G. (2007). Uyarlamalı konjoint analizi ve İstanbul indirim marketleri üzerine bir uygulama.Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (1), ss.1-11.
• Aksu, Yeşim Sarıer (2015, Haziran). İşverenlerin %52’si “yetenek bulamıyorum” diyor. İK Blog sitesinden alınmıştır. http://www.kariyer.net/ik-blog/turkiyedeki-isverenlerin-rsi-yetenek-bulamiyorum-diyor/, erişm tarihi Mayıs 12, 2016.
• Aktaş, S., Akkuş, Ö., & Osmanoğlu, S. (2012). Çok Düzeyli Bağımlı Değişken Modellemesinde Koşullu Lojit ve Konjoint Analizlerinin Performansları Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Y:11, S:21, ss. 25-40.
• Arslan, K. (2011). Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 3(2), 1-11.
• Athanasou, J.A. (2003). FactorsInfluencingJobChoice. International JournalforEducationalandVocationalGuidance, 3 (3), 205-221.
• Avşar, M. (2007). Yüksek Öğretimde Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin Araştırılması, Çukurova Üniversitesinde Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Aytaç, S.,& Bayram, N. (2001). Üniversite gençliğinin iş ve eş seçimindeki etkin kriterlerin analitik hiyerarşi süreci (AHP) ile analizi. İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 3(1).
• Bayraktaroğlu, S. 2008. İnsan Kaynakları Yönetimi, 3.Baskı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Berberoğlu, G.N. (1991). İşletmelerde organizasyon-birey bütünleşmesini sağlayan etkili bir uygulama: Kariyer yönetimi. Amme İdaresi Dergisi. Cilt 24, Sayı 1.ss.135-153.
• Bilge, H.,& Bal, V. (2012). Girişimcilik Eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Süleyman Demirel UniversityInstitute of SocialSciences, 2(16). 131-148.
• Can H.(1999). Organizasyon ve Yönetim,SiyasalKitabevi,Ankara.
• Carr, J. C.,&Sequeira, J. M. (2007). Priorfamilybusinessexposure as intergenerationalinfluenceandentrepreneurialintent: A theory of plannedbehaviorapproach. Journal of Business Research, 60(10), 1090-1098.
• Çelik, A., İnce, M., & Bozyiğit, S. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Niyetlerini Etkileyen Ailesel Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 113-124.
• Çınar, Y. (2013). Kariyer Tercihi Probleminin Yapısal bir Modeli ve Riske Karşı Tutumlar: Olasılıklı DEMATEL Yöntemi Temelli Bütünleşik bir Yaklaşım.Sosyoekonomi, 19(19).
• Çiçek, R.,&Durna, U. (2012). Meslek İdealleri ve Girişimcilik Niyetleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9(17), 17-31.
• Çiftçi, G. E., Bülbül, S. F., Muluk, N. B., Duyan, G. Ç., & Yılmaz, A. (2011). Sağlık bilimleri fakültesini tercih eden öğrencilerin, üniversite ve meslek tercihlerinde etkili olan faktörler (Kırıkkale Üniversitesi örneği). Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 22, 151-60.
• Demirbilek, T. (1994). Örgütlerde kariyer danışmanlığı hizmetleri. D.E.Ü. İİBF Dergisi, C.9, S.II, ss.71-85.
• Dikmen, Ç. (1990). Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Arzına Etkisi. İşletme Fakültesi Dergisi, Nisan-Kasım 12(1-2), 77-83.
• Falck, O.,Heblich, S., &Luedemann, E. (2012). Identity andentrepreneurship: do schoolpeersshapeentrepreneurialintentions?. Small Business Economics,39(1), 39-59.
• Farmer, H. S. (1987). A multivariate model forexplaininggenderdifferences in careerandachievementmotivation. EducationalResearcher, 16(2), 5-9.
• Filiz, Z.,& Şengöz, M. (2010). Kasko Sigortası Tercihinin Konjoint Analizi İle İncelenmesi. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 12(1), 107-121.
• Genç, G., Kaya, A., & Genç, M. (2007). İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkiyen Faktörler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), ss.49-63.
• Gürbüz, H. ve Kaygısız, Z. (2004). Konjoint Analizi ve Ulaşım Sektör Pazarı Üzerine Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi C.9, S.1, ss.139-148.
• Hair, J. F.,Anderson, R. E., Tatham, R. L., & William, C. & Black (1998). Multivariatedataanalysis. UpperSaddleRiver, NJ: Prentice Hall.
• Head, M.,&Ziolkowski, N. (2012). Understandingstudentattitudes of mobile phonefeatures: Rethinkingadoptionthroughconjoint, clusterand SEM analyses. Computers in Human Behavior, 28(6), 2331-2339.
• İrmiş, A.,& Barutçu, E. (2012). Öğrencilerin Kendilerini Girişimci Bir Kişiliğe Sahip Görmelerini Ve İş Kurma Niyetlerini Etkileyen Faktörler: Bir Alan Araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 1-25.
• İşcan, Ö. F.,& Kaygın, E. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma/An InvestigationtoDeterminetheEntrepreneurshipTendency of UniversityStudents. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 443-462.
• Janssen, W.,Katrien W., De Pelsmacker, P. & Van Kenhove, P. (2008). Marketing Researchwith SPSS. PrenticeHall. Financial Times. ISBN-13: 978-0273703839
• Kacperczyk, A. J. (2013). Socialinfluenceandentrepreneurship: Theeffect of universitypeers on entrepreneurialentry. OrganizationScience, 24(3), 664-683.
• Kalkan, A. (2011). Kişisel Tutum, Öznel Norm Ve Algılanan Davranış Kontrolünün Girişimcilik Niyeti Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Journal of Süleyman Demirel UniversityInstitute of SocialSciencesYear, 2(14), 189-206.
• Keleş, H. N., Özkan, T. K., Doğaner, M., &Altunoğlu, A. E. (2015). Önlisans Öğrencilerinin Girişimcilik Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 5(9), 107-118.
• Kılıç, H. S.,&Çevikcan, E. (2011). Jobselectionbased on fuzzy AHP: An investigationincludingthestudents of Istanbul Technical University Management Faculty. International Journal of Business and Management Studies, 3 (1), ISSN: 1309-8047 (Online) pp.173-182.
• Köksal, Y.,&Penez, A. G. S. (2015). Yüksek Girişimcilik Eğilimli Üniversiteli Gençlerin Demografik Özellikleri ve Sektör Tercihleri Üzerine Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 155-167.
• Marangoz, M., Kaya, F., & Bakan, H. (2014). Eğitim Alanı Girişimcilik Niyetini Nasıl Etkilemektedir? Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir İnceleme. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 75-96.
• Mignonac, K.,&Herrbach, O. (2003). Managingindividualcareeraspirationsandcorporateneeds: a study of softwareengineers in France. Journal of EngineeringandTechnology Management, 20(3), 205-230.
• Naktiyok, A.,& Timuroğlu, M. K. (2009). Öğrencilerin Motivasyonel Değerlerinin Girişimcilik Niyetleri Üzerine Etkisi Ve Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 85-103.
• North, E.,& De Vos, R. (2002). Theuse of conjointanalysistodetermineconsumerbuyingpreferences: A literaturereview. Journal of FamilyEcologyand Consumer Sciences/TydskrifvirGesinsekologie en Verbruikerswetenskappe, 30(1).
• Oppewal, H.,&Timmermans, H. (1999). Modelingconsumerperception of publicspace in shoppingcenters. Environment andBehavior, 31(1), 45-65.
• Ömürbek, V.,& Usul, H. (2008). Muhasebe Mesleğinin Seçilmesinde Etkin Olan Etkenlerin Faktör Analiziyle İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 37, 164-173.
• ÖSYM (2016) http://www.osym.gov.tr/belge/1-20653/sayisal-bilgiler.html, erişim Mayıs 01, 2016.
• Özdemir, Y.,& Mazgal, S. (2012). Bir Kariyer Tercihi Olarak Girişimcilikte Dışsal Faktörlerin Etkisi: Sakarya Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi,7(1).
• Pablo-Lerchundi,I.,Morales-Alonso,G.,González-Tirados,R.M.(2015).Influences of parentaloccupation on occupationalchoicesandprofessionalvalues. Journal of Business Research, 68(7), 1645-1649.
• Pekkaya, M.,&Colak, N. (2013). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin önem derecelerinin AHP ile belirlenmesi. TheJournal of AcademicSocialScienceStudies, 6(2), 797-818.
• Pilavcı, D. (2007). Bilgi Çağında Değişen Kariyer Anlayışı ve Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Tercihlerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rotahaber (2015, Mayıs). İŞKUR’dan 100 bin kişilik iş ilanı: çalışacak eleman aranıyor. Rotahaber sitesinden alınmıştır.http://www.rotahaber.com/ekonomi/iskur-dan-100-bin-kisilik-is-ilani-calisacak-eleman-araniyor-h532656.html
• Sabuncuoğlu, Z. (2008). İnsan Kaynakları Yönetimi. Alfa Aktüel Basım Yay. (2..Bsk). Bursa
• Sağdıç, M. & Demirkaya, H. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Gelişim Planlarına İlişkin Yaklaşımları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 26(1), 233-246.
• Sarıkaya, T., &Khorshid, L. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393-423.
• Sönmez, H. (2006). Müşteri Tercihleri İçin Konjoint Analizi Uygulaması: Ev Bilgisayarı Nasıl Seçilir. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 185-196
• Şahinkanat, E. (2013). Tüketicileirn satın alma kararlarının konjoint analizi ile belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi SBE Ekonometri ABD, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Şen, H.,& Çemrek, F. (2004). Konjoint Analizi ve Özel Dersane Tercihine Yönelik Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2).
• Tokar, D. M.,Fischer, A. R., &Subich, L. M. (1998). Personalityandvocationalbehavior: A selectivereview of theliterature, 1993–1997. Journal of VocationalBehavior, 53(2), 115-153.
• TÜİK (2014) http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul?kod=2, erişim Nisan 14, 2015
• TÜİK, (Şubat, 2016). İşgücü İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21577, erişim Nisan 14, 2016
• Türkay, O.,& Eryılmaz, B. (2013). Kariyer değerleri ve kariyer yolu tercihleri ilişkisi: Türk turizm sektöründen örnekler. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, (24), 179-200.
• Worldbank (2014a), Population total. http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?order=wbapi_data_value_2014+wbapi_data_value+wbapi_data_value-last&sort=desc, erişim Nisan 03, 201
• Worldbank (2014b), GDP at market prices. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?order=wbapi_data_value_2014+wbapi_data_value+wbapi_data_value-last&sort=desc , erişim Nisan 03, 2015
• Yılmaz, B. S.,& Günel, Ö. D. (2011). Üniversite Eğitimi ve Girişimcilik: Bireyleri Girişimciliğe Yönlendiren Etkenler Üzerine Bir Araştırma. Akademik Bakış Dergisi. 26, 1-22
• Yılmaz, İ. A., Dursun, B., Pektaş, K., & Altay, A. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Seçimlerinin Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi: Pınarhisar MYO Örneği. EJOVOC: Electronic Journal of VocationalColleges, 2(2).
• YÖK (2015), https://istatistik.yok.gov.tr/, erişim tarihi Nisan 20, 2016.