Understanding Human and Society in the Thought of Ecology

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 289 - 308, 16.03.2017

Cuma Yıldırım

Öz

Environmental problems are at the
forefront of the problems that affect the universe. These problems have started
especially with steam power generation; has led to ecological problems around
the world by dominating technology and scientific knowledge. Sensitivity to
ecological problems regional in 1970s; has become global in the following
years. It can be said that the
basis of these problems are  based on the
changes that the interaction between man and nature has brought about in the
minds of human and society. In order to
resolve this process of change, which is a product of reductionist
understanding, It is necessary to know the concept of human and society in
thinking of ecology. In this study, human and social understandings of ecology
trends examined and the present day reflections of these trends evaluated
comparatively. As a result of deep ecology and
eco-religious currents in the context of human-nature-society relationship;
social ecology, eco-feminism and eco-socialism can be said to be more holistic
approaches according to the current.

Anahtar Kelimeler

Ecology thought, ecology trends, ecology and human, ecology and society

Ekoloji Düşüncesinde İnsan ve Toplum Anlayışı

Öz

Evreni etkileyen sorunların başında çevre sorunları gelmektedir. Bu sorunlar özellikle buhar gücünün üretime koşulmasıyla başlamış; teknolojinin ve bilimsel bilginin her alana hükmetmesiyle dünya çapında ekolojik sorunlara neden olmuştur. Ekolojik sorunlara karşı duyarlılık 1970’li yıllarda bölgesel; sonraki yıllarda da küresel hale gelmiştir. Bu sorunların temelinin ise, insan ile doğa arasındaki etkileşimin insan ve toplum düşüncesinde meydana getirdiği değişikliklere dayandığı söylenebilir. İndirgemeci anlayışın bir ürünü olan bu değişim sürecini çözümlemek için, ekoloji düşüncesinin insan ve toplum anlayışının bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışmada da ekoloji akımlarının insan ve toplum anlayışları incelenmiş ve bu akımların günümüze yansımaları karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak derin ekolojinin ve eko-dindarlık akımlarının
insan-doğa-toplum ilişkisi bağlamında; toplumsal ekoloji, eko-feminizm ve
eko-sosyalizm akımlarına göre daha bütünsel yaklaştığı söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Ekoloji düşüncesi, ekoloji akımları, ekoloji ve insan, ekoloji ve toplum

Kaynakça

• Akyüz, Z. C. (2013). Ekososyalizmi Düşünmek. Birikim, (Güncel Yazılar). Erişim: 25 Nisan 2016, http://www.birikimdergisi.com/guncel-yazilar/494/ekososyalizmi-dusunmek#.Vx_WdDCLTIV.
• Atay, H. (2015). Kapitalizmden Çıkış Denemesi Cochabamba Halk Mücadelesi. Vira Verita, (1), 19-39. Erişim: 21 Nisan 2016, http://viraverita.org/sites/default/files/edergiyazilari/kapitalizmden-cikis-denemesi-cochabamba-halk-mucadelesi-hande-atay.pdf.
• Ayaz, H. (2014): Çevreci Eleştiri Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3 (1), 278-292. Erişim: 23 Nisan 2016, http://www.tekedergisi.com/Makaleler/1535902975_17ayaz.pdf.
• Bahro, R. (1997). Çevreciliğin Manevi Bir Temeli Var Mı, Yoksa Sadece Tepkisel Bir Hareket Mi?. Çev. T. Bora. Birikim, 97, 21-29.
• Birdişli, F. (2014). Çevreye Metaekolojik Yaklaşım ve Doğada Karşılıklı Dayanışma İlkesi. Akademik İncelemeler Dergisi, 9 (1), 25-46. Erişim: 20 Nisan 2016, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/akademikincelemeler/article/view/5000046121/5000043431.
• Bookchin, M. (1996). Ekolojik Bir Topluma Doğru, Çev. A. Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bookchin, M. (2013). Özgürlüğün Ekolojisi (Hiyerarşinin Ortaya Çıkışı ve Çözülüşü), Çev. M. K. Coşkun, İstanbul: Sümer Yayıncılık.
• Bookchin, M. (2013). Toplumu Yeniden Kurmak. Çev. K. Şahin, İstanbul: Sümer Yayıncılık.
• Capra, F. (2014). Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası. 3. baskı. Çev. M. Armağan, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Çüçen, A. (2011). Derin Ekoloji. Erişim: 20 Nisan 2016, http://blog.aku.edu.tr/ometin/files/2011/12/derinekoloji.pdf.
• Demirer, G. N., Torunoğlu, E., ve Duran, M. (1997). Radikal Ekolojik Akımlar Üzerine Düşünceler. Ve Kirlendi Dünya içinde. (Ed. F. Başkaya). Ankara: Öteki Yayınları.
• Ertürk, H. (2011). Çevre Politikası. Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım.
• Feyzioğlu, E. (2011). Ekoloji, İnsan ve Din. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Erişim: 25 Nisan 2016, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• İdem, Ş. (2002). Toplumsal Ekoloji Nedir? Ne Değildir?. Toplumsal Ekoloji, (1), 7-20. Erişim: 25 Nisan 2016, http://www.ekoloji.org/dergi/sayi1/01TE_Nedir.pdf.
• İsmail, G. (2003). Çevreciliğe Farklı Yaklaşımlar ve Derin Ekoloji Yaklaşımına Bookchin’in Eleştirisi, Türk İdare Dergisi (439), 221-241. Erişim: 25 Nisan 2016, http://www.tid.gov.tr/Sayfalar/makale.aspx?mID=296.
• Karabıçak, M., Armağan, R. (2004). Çevre Sorularının Ortaya Çıkış Süreci, Çevre Yönetiminin Temelleri ve Ekonomik Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (2), 203-228. Erişim: 28 Nisan 2016, http://sablon.sdu.edu.tr/fakulteler/iibf/dergi/files/2004-2-12.pdf.
• Kılıç, S. (2006). Modern Topluma Ekolojik Bir Yaklaşım. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 108-127. Erişim: 18 Nisan 2016, http://kosbed.kocaeli.edu.tr/sayi12/kilic.pdf.
• Kovel, J. (2005). Doğanın Düşmanı Kapitalizmin Sonu Mu, Dünyanın Sonu Mu?. Çev. G. Koca. İstanbul: Metis Yayınları.
• Löwy, M. (2015). Radikal Bir Alternatif Olarak Ekososyalizm. Çev. Ç. Öztek. Erişim: 20 Nisan 2016, http://www.e-skop.com/skopbulten/radikal-bir-alternatif-olarak-ekososyalizm/2485.
• Maltaş, A. (2015). Ekoloji Ekseninde İnsan-Doğa İlişkisi ve Özne Sorunu. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17 (29), 1-8. Erişim: 25 Nisan 2016, http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/file/Aral%C4%B1k2015/1m.pdf.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Çev. O. Akınhay, D. Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Görmez, K. (2010). Çevre Sorunları. Geliştirilmiş 2. baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tamer, R. (2014). Din, Ekoloji ve Kadın. Alakır’ın Sesi. Erişim: 28 Nisan 2016, http://www.alakirinsesi.org/din-ekoloji-ve-kadin/.
• Tamkoç, G. (1994). Derin Ekolojinin Genel Çizgileri. Birikim, (57-58), 87-91.
• Tamkoç, G. (1996). Ekofeminizm Amaçları, Kadın Araştırmaları Dergisi, (4), 77-84. Erişim: 10 Nisan 2016, http://www.journals.istanbul.edu.tr/iukad/article/view/1023012390.
• Nasr, S. Hüseyin (1991). İnsan ve Tabiat. Çev. N. Avcı, İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• Naess, A. (1995). The Deep Ecological Movement: Some Philosophical Aspects, Deep Ecology for the Twenty First Century içinde, (Ed. George Sessions), Boston: Shambhala Publications’den aktaran Önder, T. (2003). Ekoloji, Toplum ve Siyaset, Ankara: Odak Yayınları.
• Ünder, H. (1996). Çevre Felsefesi Etik ve Metafizik Görüşler. Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Yardımcı, S. (2006). İnsan-Doğa İlişkisi Ekseninde Derin Ekoloji ve Toplumsal Ekoloji, Ankara Üniversitesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’den aktaran, Ayaz, H. (2014): Çevreci Eleştiri Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3 (1), 278-292. Erişim: 23 Nisan 2016, http://www.tekedergisi.com/Makaleler/1535902975_17ayaz.pdf.
• Yaylı, H., Vasfiye, Ç. (2011). Çevre Sorunlarının Çözümü İçin Radikal Bir Öneri: Derin Ekoloji. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 369-377). Erişim: 18 Nisan 2016, http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/viewFile/175/159.